Cuộc phỏng vấn ông Thủ tướng xứ Băng đảo

TP - Nhiều lắm những thứ kỳ thú đối với thân phận một phóng viên tháp tùng cuộc thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải đến xứ Băng đảo - Iceland 18 năm trước.

Iceland đất nước không có quân đội, dân số bằng một phần ba số tỉnh Hà Nam chia đều cho cái lãnh thổ mênh mông. Ông Reagan Tổng thống Mỹ cùng ông Gorbachyov Tổng bí thư ĐCS Liên Xô, hai ông lớn sắp phát “hỏa” trong cơn sốt hạt nhân chiến lược may mà đã chợt nghĩ ngay đến cái nơi thanh vắng này rủ nhau tới đây hạ hỏa bằng thỏa thuận cắt giảm vũ khí chiến lược.

Cuộc phỏng vấn ông Thủ tướng xứ Băng đảo ảnh 1 Thủ tướng Phan Văn Khải và các phóng viên tháp tùng chuyến thăm Băng đảo
Buổi chiêu đãi của Thủ tướng Davis Oddsson tổ chức tại Tháp Ngọc có tên là Parlan một công trình kiến trúc độc đáo bằng tháp quay cao 5 tầng ngự trên một quả đồi giữa thủ đô Rây-ki-a-vích. Từ vị thế đắc địa này, khách có thể phóng tầm mắt bao quát toàn bộ thành phố nhất là ban đêm thấy mồn một hàng chục ngả đuờng quanh co như những con rồng lửa cuồn cuộn uốn lượn chầu về thủ đô. Đây là công trình do Thủ tướng Davis Oddsson cho xây dựng khi ông đang là Thị trưởng thành phố Rây-ki-a-vích. Tôi đang thơ thẩn ngó quanh quất nội thất tầng một thì từ lối cửa quay, một đôi từ từ xuất hiện. Tôi nhận ra ngay vợ chồng Thủ tướng Iceland vì ban sáng họ có mặt suốt buổi trong phiên hội đàm lẫn buổi họp báo.

Thủ tướng Davis Oddsson vóc dáng cao ráo, mái tóc tiêu muối bồng bềnh cùng vợ tươi tắn tiến lại đám nhà báo Việt Nam. Trong cuộc tiếp xúc sau buổi họp báo chung do Thủ tướng Iceland và Thủ tướng Phan Văn Khải chủ trì, khách chủ cùng chuyện trò thoải mái cởi mở, chúng tôi mới biết thêm, Thủ tướng Davis Oddsson còn là một nhà văn nổi tiếng…

Với tôi thông tin này hơi bị hót, lạ? Bởi chưa từng nghe chứ đừng nói là vừa thấy một chính khách là Thủ tướng kiêm nhà văn?

Thời điểm diễn ra cuộc chiêu đãi còn tới hơn bốn mươi phút. Thoáng nhanh một quyết định… Thấy Thủ tướng Phan Văn Khải đang rảnh, tôi vội tới bên, hối hả buột ra nguyện vọng là muốn xin phép được có cuộc phỏng vấn nhanh Thủ tướng nước chủ nhà vì thấy lạ độc đáo vì ông còn là một nhà văn…

Buột ra điều ấy, cũng cần nói thêm là mấy lần tôi để ý, Thủ tướng của chúng ta vốn rất chiều đám phóng viên tháp tùng. Ông thường chủ động gặp và trao đổi lại những thông tin cần thiết…

Thêm nữa,  việc phỏng vấn phải được phép…

Tôi đã gặp may. Rất cảm kích khi Thủ tướng vẫy anh phiên dịch là nhân viên Phòng phiên dịch của Bộ Ngoại giao thân mật dặn mấy câu rồi nói thêm mầy giúp nó chút…

May nữa, Thủ tướng Davis Oddsson sau một thoáng ngạc nhiên, đã đồng ý.

Tôi cẩn thận kiểm tra lại chiếc máy ghi âm.

Thủ tướng Davis Oddsson ngó đồng hồ rồi sốt sắng:

- Nào ta bắt đầu chứ? 

- Thưa Thủ tướng, nếu được Thủ tướng nói đôi chút về mình?

- Được thôi, tôi sinh năm 1948 ngay tại Rây-ki-a-vích này. Việc học của tôi nói thật cũng không được suôn sẻ lắm. Tốt nghiệp một trường cao đẳng thành phố vào năm 1970, mãi năm 1976 tôi mới theo học và tốt nghiệp trường Luật Rây-ki-a-vích. Trước thời gian vào học trường luật và trong cả thời gian học, tôi cũng phải làm nhiều việc để kiếm tiền. Có đến hai năm tôi phụ trách rạp hát mang tên Rây-ki-a-vích ở thành phố này. Một kỷ niệm trong những năm tháng trai trẻ ấy là như nhiều bạn bè cùng lứa và nhân dân Iceland lúc ấy tôi đã xuống đường tuần hành tham gia nhiều cuộc biểu tình ủng hộ Việt Nam kháng chiến. Rồi cũng có thời gian là đồng nghiệp của các bạn...

-  Xin lỗi, Thủ tướng là phóng viên?

- (cười) Chứ sao! Tôi vốn thích viết từ nhỏ... Thời gian phụ trách rạp hát, tôi tham gia viết cho nhiều báo trong đó có tờ Mo rgunbladio, một tờ báo của Nghị viên Iceland rồi được nhận làm chính thức cho tờ này. Sau đó tôi còn hai năm 1975 và 1976 làm cho Công ty xuất bản Almenna.

- Thủ tướng trở thành nhà văn như thế nào?

- Hẵng khoan đã! Vốn yêu thích nghệ thuật và hình như cũng có một chút năng khiếu tôi được chọn làm Chủ nhiệm Ủy ban điều hành Liên hoan nghệ thuật thành phố Rây-ki-a-vích từ năm 1976 đến năm 1978. Thời gian này tôi viết nhiều hơn truớc. Có thể kể ra mấy việc: Trong thời gian là đồng sản xuất các chương trình phát thanh của cơ quan phát thanh nhà nước Iceland năm 1968 đến năm 1975 hai vở kịch Lợi nước và Chuyện phiếm Aix len của tôi được dàn dựng tại nhà hát quốc gia Iceland và nhà hát thành phố Rây-ki-a-vích. Tôi dần dà viết có hứng hơn. Xen kẽ bốn kịch bản phim truyền hình và dịch cuốn Huyền thoại Etônia của Ander Kung tôi dành thời gian để viết cuốn Vài ngày không có Gudny được xuất bản năm 1997.

- Giữa nhà văn và nhà chính trị Thủ tướng thích nghề nào hơn?

- Thực khó mà rành rẽ giữa hai cảm giác ấy. Tôi không muốn người ta gọi mình là nhà văn mà do sở thích tôi chỉ là anh nghiệp dư thôi! Tôi thích viết nhưng có lẽ công việc không cho phép. Tôi vướng vào nhiều việc. Từng là Giám đốc Quỹ bảo hiểm Y tế Rây-ki-a-vích rồi Ủy viên Hội đồng Thành phố. Hội đồng Giám đốc thanh niên độc lập rồi chủ tịch Đảng Độc lập. Rồi công việc của một thị trưởng từ năm 1982 đến năm 1991 lấy của tôi vô số thời giờ. Lại những việc của Thủ tướng từ bấy cho đến nay khiến mình khó để tâm vào việc viết.

- Nhưng thưa Thủ tướng, từ khi nhậm chức cho đến nay, Thủ tướng “viết’’ nhiều điều cho dân Iceland bằng việc đưa Quốc gia Iceland vào hàng thứ 8 trong những quốc gia có thu nhập cao nhất thế giới và Thủ tướng đã và đang chìa bàn tay bè bạn với Việt Nam...

- Chuyến thăm Việt Nam tháng 4/2002 đối với vợ chồng tôi có lẽ là một dấu ấn sâu đậm. Những cảm xúc về Việt Nam kháng chiến từ hồi trai trẻ vẫn còn nguyên vẹn nên tôi nghĩ tôi cũng như nhân dân Iceland đến với Việt Nam như một sự tự nhiên vậy. Lại là một anh viết nên chặng từ Hà Nội vào TPHCM và những chặng hành trình trên đất nước các bạn để lại cho tôi biết bao điều ngạc nhiên về sự phong phú về kinh tế lẫn tính cách…

- Thủ tướng có định viết nữa không?

- (Cười) và đặt tay lên vai phu nhân đứng cạnh: Xin giới thiệu vợ tôi, Thorarenxen trước đây làm nghề y tá cũng là một người thích đọc. Con trai tôi là luật sư cũng là một tay mê sách. Chúng tôi thường có chung niềm vui và đề tài... Tôi nghĩ chính trị là một nghề. Nhưng có nên đặt cược cả cuộc đời mình vào một thứ thích không nhỉ? Iceland có câu ngạn ngữ đại ý chỉ sự thất thường của thời tiết xứ này rằng cứ năm phút tiết trời lại khác nữa là cuộc đời!

Thủ tướng lại ngó đồng hồ tỏ ý tiếc vì không có thời gian. Ông cười nói thêm, các nhà báo Việt Nam cần biết thêm rằng, Đảo quốc chỉ với gần 3 vạn dân nhưng đứng đầu thế giới về số nhà văn, số sách xuất bản cũng như số sách được đọc, tính theo đầu người. UNESCO coi Rây-ki-a-vích là Thành phố Văn học.

Cuộc phỏng vấn ông Thủ tướng xứ Băng đảo ảnh 2 Với PV Kinh Quốc ở Iceland

Cuộc phỏng vấn tạm gọi là độc quyền bất ngờ ngắn ngủi với vị Thủ tướng là nhà văn đã mang lại bao điều thú vị. Điều thú vị ấy là thời gian còn lại của một chuyến thăm khiến tôi luyến tiếc đến ngẩn ngơ. Bởi không có thời gian để trang trải, giải mã những điều bí ẩn mà ông Thủ tướng phác thoáng qua trong cuộc phỏng vấn.

Tìm hiểu lượm lặt thêm lấy làm lạ xứ sở này có câu "mỗi người đẻ ra một cuốn sách". Hình như mỗi người Iceland đều "có sách ở trong bụng". Lạ lùng, cứ mười người lại có một người ra sách! Người ta nói, sau khi độc lập khỏi Đan Mạch năm 1944, văn học đã tạo ra bản sắc Iceland.

Ở Iceland cũng có những tour du lịch đưa khách tới những tòa nhà với những tên truyện gắn trên đó. Nào là những mẩu chuyện từ Thế kỷ 13 kể về người định cư Norse, những người đến Iceland từ Thế kỷ thứ 9.

Độc đáo là các mẩu chuyện này cũng được viết trên giấy ăn và cốc uống cà phê. Lạ nữa, các ghế ngồi nơi công cộng có mã vạch để bạn có thể nghe đọc chuyện trên điện thoại di động khi ngồi nghỉ ngơi.

Bữa đi thăm đài phun nước nóng, chúng tôi được người dẫn chương trình đọc thơ của chính ông!

Người viết bài này không có ý định “khoe” cái việc ngẫu nhiên gặp may khi hành nghề ở xứ người gần hai mươi năm trước! Và cũng chả có ý định quảng bá cho đời sống văn hóa, văn học ở xứ Băng đảo! Nhân ngày vui ngày hội của nghề ta, chỉ ôn lại chút kỷ niệm nghề nghiệp.

Giời ban cho Iceland bao thứ kỳ thú! Những dòng chảy nham thạch, những núi lửa nửa thức nửa ngủ, các dòng suối thơ mộng và thổ nhưỡng nóng bỏng cũng là điểm tựa nguồn cảm hứng cho các tác phẩm văn chương.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.