ĐB Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) phản ánh, vì mục tiêu thành tích trong việc xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương ứng vốn ra dẫn đến nợ nhiều, trong đó có những xã nợ đến 10 tỷ đồng. Nhiều địa phương lại “huy động quá sức dân” dẫn đến việc không bền vững, không hoàn thành mục tiêu.
Các ĐB cũng phản ánh một tình trạng phổ biến là lãng phí khi triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhiều chương trình chạy theo phong trào nên chỗ nào cũng xây nhà văn hóa, trung tâm dạy nghề rồi để “đắp chiếu” vì không có người học, không có người sử dụng. “Chương trình về dân số, hỗ trợ quá nhiều bàn đẻ nên có xã thừa đến mấy cái, gây lãng phí”, ĐB Hoàng Việt Phương (Tuyên Quang) dẫn chứng. ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) phản ánh, có nơi hỗ trợ cho người nghèo toàn là gà và dê mà không quan tâm đến việc người dân có nuôi được không, thành thử việc hỗ trợ lại gây khó cho chính người dân...
Để hạn chế tình trạng trên, ĐB Hoàng Việt Phương đề nghị rà soát danh mục và dự án thành phần, tiêu chí thành phần, ưu tiên công trình cấp thiết liên quan điện, đường, trường, trạm, tránh đầu tư dàn trải, phân tán, không hiệu quả. Đồng thời cần giao cho địa phương phân cấp các dự án thành phần để tránh trùng lắp bởi địa phương nắm chắc nhất dân cần gì, cũng như giảm nghèo cần cơ chế, chính sách hỗ trợ để người dân chủ động thoát nghèo thông qua các chính sách vay vốn. “Thiết kế chính sách gắn với trách nhiệm, tránh ỉ lại, không chồng chéo, trùng lắp, đảm bảo rõ ràng, rành mạch trong phân công trách nhiệm gắn với phân cấp mạnh mẽ. Song cần đột phá lớn hơn về cơ chế, chính sách, nhằm thu hút đầu tư huy động nguồn lực để đảm bảo tính khả thi”, ĐB Dương Hoàng Hương (Phú Thọ) kiến nghị.
Theo ĐB Phạm Đức Châu (Quảng Trị), muốn giảm nghèo bền vững, phải có việc làm. Chỉ ra “nhiều dự án tái định cư nhưng người dân không đến ở vì không có đất để sản xuất”, ông Châu cho rằng, muốn giảm nghèo bền vững, phải tập trung vào chương trình định canh định cư, khai hoang sản xuất cũng như vay vốn, không nên chỉ tập trung vào xây nhà ở hỗ trợ cho dân.
