Mùa hoa quả của trâm bầu từ tháng 9-11. Người dân ở một số nơi hái lá trâm bầu phơi khô, phối hợp với lá nhân trần để làm trà nhuận gan. Hầu như ở cây trâm bầu, mọi bộ phận đều hữu ích và có khả năng chữa trị nhiều bệnh. Hạt và rễ làm thuốc tẩy giun đũa và giun kim.
Nước sắc từ hạt trâm bầu có tác dụng trên giun đất và sán lợn. Lá và vỏ cây cũng có tác dụng như hạt. Ngoài ra, rễ trâm bầu còn chữa thương và lá làm thuốc giảm đau, cầm tiêu chảy.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng cây trâm bầu dân giã này lại có hiệu quả cao trong việc phòng tránh và chống lại tế bào ung thư.
Theo kết quả nghiên cứu của Giáo sư Pettit, Giám đốc Viện Nghiên cứu Ung thư thuộc bang Arizone (Mỹ) cùng các cộng sự đã chiết xuất được một chất có tên là combretastatin trong vỏ cây trâm bầu. Khi chuyển sang dạng muối phosphat, chất này hòa tan trong nước và được bào chế ở dạng thuốc viên.
Nhóm nghiên cứu đã chứng minh tác dụng của combretastatin khi dùng chung với một số chất kháng ung thư khác như carboplatin, cisplatin, vinblastin, phối hợp xạ trị hoặc hóa trị. Thuốc này có thể tiêu diệt tới 95% tế bào ung thư.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra tác dụng của combretastatin trong việc ngăn cản lưu lượng máu không cho chuyển oxygen đến các tế bào ung thư, làm cho chúng ở trong tình trạng đói oxygen không thể phát triển được.
Nghiên cứu mới này đã đem lại hy vọng cho các bệnh nhân ung thư hay người có nguy cơ mắc bệnh ung thư từ loại cây dân giã. Ngoài ra, nó còn là bài thuốc có nhiều công dụng chữa bệnh khác như:
Tác dụng lợi tiểu: Uống nước sắc lá trâm bầu giúp lượng nước tiểu bài tiết tăng lên rõ rệt. Tác dụng này được kéo dài trong những giờ sau,giúp cho cơ thể giải độc tốt mà không gây tác dụng phụ.
Tác dụng lợi mật: Nước sắc lá trâm bầu có tác dụng tăng tiết mật, giúp cho sự tiêu hóa thức ăn dễ dàng, đồng thời kích thích ăn ngon, gia tăng cảm giác thèm ăn.
Điều trị giun đũa, kim: Mỗi ngày ăn 10-15 (khoảng 14-20g) hạt trâm bầu bỏ vỏ (trẻ em dùng 5-10 hạt, khoảng 7-14g), tùy theo độ tuổi. Có thể nướng qua hạt cho thơm, kẹp vào quả chuối chín để dễ ăn. Điều trị trong 3 ngày liền. Lá và vỏ cây cũng có tác dụng như hạt.
