“Lão” phượng tím cổ thụ gần 60 năm tuổi mà cố kỹ sư (KS) nông học Lương Văn Sáu trồng trên đường Nguyễn Thị Minh Khai là cây phượng lâu đời nhất của Đà Lạt. Cây có dáng thế đẹp, năm nào cũng nở hoa sum suê, tím ngát một góc trời, làm lưu luyến bước chân khách lãng du, nhất là các nhiếp ảnh gia.
"Lão" phượng tím gần 60 tuổi Sau khi tốt nghiệp trường Canh nông Versailles (Pháp), KS Sáu đã mang hạt giống phượng tím từ Pháp về Đà Lạt gieo ươm rồi mang cây con ra trồng thực nghiệm ven đường phố vào năm 1962.
Mặc dù được chăm sóc rất kỳ công nhưng số cây nói trên chết dần, chỉ có 3 cây sống sót, bao gồm 1 cây trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, 1 cây ở vườn hoa Bích Câu và 1 cây phía trước nhà hàng Thủy Tạ.
Mãi đến năm 1994, KS Sáu mới thành công việc nhân giống phượng tím bằng phương pháp chiết cành với bí quyết dùng một loại hóa chất kích thích việc mọc rễ và chăm sóc đặc biệt đối với cây con để tránh một số bệnh do ký sinh.
Hàng cây phượng tím trước chợ Đà Lạt. Không ít người từ Huế, Hà Nội… đặt mua cây giống phượng tím nhưng ông chỉ bán với số lượng hạn chế để lấy tiền chữa bệnh hiểm nghèo và có kinh phí tiếp tục nghiên cứu.
Vào cuối thập niên 90 (thế kỷ XX), các nhà khoa học ở Đà Lạt đã lấy mầm từ 3 cây phượng tím đầu dòng của ông Sáu để thử nghiệm việc nhân giống bằng phương pháp vô tính và đã thành công. Nhờ đó, phượng tím được nhân giống, trồng đại trà trên nhiều tuyến đường, các công viên…
Phượng nở rợp sân chùa. Khoảng hơn chục năm trước, cây phượng tím “di sản” trước nhà hàng Thủy Tạ bị bật gốc đổ nghiêng trong một trận mưa bão. Cty CP Dịch vụ đô thị Đà Lạt đã dựng cây phượng dậy và dùng cây gỗ để chống đỡ. Cây phượng tím này tiếp tục nở hoa tím ngát.
Vào chiều ngày 30/4/2019, cơn mưa giông khá lớn lại quật ngã cây phượng ở Thủy Tạ. Lần này thì cây bị gãy sát gốc nên không thể cứu được nữa.
Cây phượng gần Thủy Tạ trước khi bị ngã đổ-ảnh St “Tiếc quá! Điểm check in lý tưởng mà!”, “Uổng quá đi, nét đẹp của Đà Lạt là đây”, “Ký ức của bao người Đà lạt xa quê vừa bị giông gió quật ngã, xót quá!”…, nhiều người bày tỏ sự tiếc nuối trên báo chí và mạng xã hội.
Trước tình hình đó, chỉ 2 ngày sau, đích thân ông Tôn Thiện San, Chủ tịch UBND TP.Đà Lạt, đã chỉ đạo cơ quan chuyên ngành mang một cây phượng tím thật đẹp trồng ngay vào vị trí cây vừa ngã đổ.
Cây phượng thế thân này khoảng 5 năm tuổi, có đường kính gốc chừng 40 cm, tán gọn, khá phù hợp với vị trí hiện tại và có dáng thế gần giống với hình dáng cây cũ. Cây phát triển xanh tốt nhưng năm nay chưa thể nở sum suê, bùng lên sắc tím thanh khiết, ngẩn ngơ, đầy mê hoặc như cây phượng năm xưa. Mọi người động viên nhau hãy ráng đợi đến mùa này năm sau.
