Chuyển nhượng lịch sử thương vụ Sabeco

TP - Cuộc đấu giá bán vốn nhà nước tại thương hiệu vàng Sabeco kết thúc gọn gàng khi chỉ có duy nhất một nhà đầu tư cá nhân và tổ chức tham dự với số tiền dự kiến thu về lịch sử: Hơn 109 nghìn tỷ đồng, tương ứng gần 5 tỷ USD được “đặt cọc” ký chờ chính thức sang tên.
Nhà báo Phạm Tuyên - Phó Ban Kinh tế báo Tiền Phong

Theo quy định, công ty con của tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi còn đúng 7 ngày để huy động gần 100 nghìn tỷ đồng để có thể chính danh là chủ sở hữu mới của “gà đẻ trứng vàng” Sabeco.

Với bối cảnh thoái vốn, cổ phần hóa chật vật như thời gian qua,  chỉ một buổi sáng đã có thể thu số tiền cao gần gấp 2 lần mục tiêu bán vốn đề ra của cả năm khiến nhiều người tâm đắc, hứng khởi. Nhưng cũng có hai luồng ý kiến lo ngại gần như đồng thời xuất hiện: Tại sao người Thái hăng hái như vậy trong thương vụ thâu tóm Sabeco trong khi các nhà đầu tư Nhật Bản, Mỹ lại thận trọng rút lui? Việt Nam có hớ về lâu dài khi “thanh lý” vốn tại doanh nghiệp luôn được các nhà đầu tư ngoại thèm khát? Đắt hay rẻ trong phi vụ, chỉ người bỏ tiền mới hiểu.

Mối băn khoăn chờ thời gian để có lời giải: Người Thái sẽ làm gì với 41% thị phần mà Sabeco đang nắm giữ? Việc sở hữu 24 nhà máy luôn chạy hết công suất và liên tục được mở rộng cùng mạng lưới phân phối hoạt động rất hiệu quả phủ kín 63 tỉnh thành sẽ tiếp tục giúp người Thái vươn bàn tay đến đâu trong việc chiếm lĩnh dần hệ thống bán lẻ Việt với doanh số hàng trăm nghìn tỷ đồng mỗi năm sau khi đã có chân rết từ Vinamilk, chuỗi 19 đại siêu thị Metro mà họ đã mua lại năm 2015.

Câu chuyện thứ hai: Lợi nhuận từ thị trường bia, rượu, nước giải khát Việt sẽ biến hóa thế nào trong bàn tay các ông chủ Thái? Bỏ tiền khủng trước, thu lợi nhuận siêu khủng sau vẫn là “chiêu” được tỷ phú Thái Lan áp dụng thành công nhiều năm qua. Việc chuyển giá, chuyển lợi nhuận lòng vòng trong chuỗi hay sang nước thứ ba để kinh doanh là chuyện sớm muộn sẽ xảy ra. Mối lo Bia Sài Gòn sẽ theo bước Samsung: Lợi nhuận rất cao nhưng thuế, hiệu quả thu được của nước chủ nhà không được nhiều sẽ là chuyện cần phải chờ thời gian trả lời và cũng hoàn toàn có thể xảy ra.

Lịch sử sẽ có câu trả lời cho việc: Vì sao Sabeco chứ không phải các thương hiệu lớn khác, thậm chí cả như Vinamilk, lại được nhà đầu tư ngoại mua nhanh như vậy. Gánh nặng các doanh nghiệp nhà nước hoạt động không hiệu quả sẽ về đâu trong các đợt bán vốn tiếp theo cũng cần lời giải đáp.