Trong những năm cuối của Chiến tranh Lạnh, các nhà máy đóng tàu Liên Xô đã khởi đóng 4 chiếc tuần dương hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Kirov, được thiết kế để đối đầu với các nhóm tấn công tàu sân bay của Hải quân Mỹ cũng như cho phép Hải quân Liên Xô tham chiến ở vùng biển xa bờ.
Sau sự sụp đổ của Liên Xô, Hải quân Nga kế thừa các tàu lớp Kirov, và buộc phải cho nghỉ hưu phần lớn hạm đội mặt nước bao gồm hai trong số 4 tàu tuần dương hạng nặng.
Tuy nhiên, Nga đã đầu tư rất nhiều vào việc hiện đại hóa hai “con khủng long” lớp Kirov còn lại. Trong khi một trong hai tàu tuần dương, Pyotr Velikiy, hiện đang hoạt động ở tiền tuyến, chiếc thứ hai, Đô đốc Nakhimov, đã được hiện đại hoá sâu kể từ năm 2018.
Giám đốc điều hành Phòng thiết kế Severnoye Andrei Dyachkov nói với TASS hôm 22/4 về những cải tiến cho tuần dương hạm này: “Tiềm năng hiện đại hóa cao được tích hợp trong Đô đốc Nakhimov khiến chiến hạm này trở thành tàu tác chiến mặt nước mạnh nhất thế giới”.
Phòng Thiết kế Severnoye trở thành một bộ phận của Tập đoàn Đóng tàu Thống nhất sau khi Liên Xô sụp đổ, và đánh dấu kỷ niệm 75 năm thành lập vào tháng 4/2021.
Tàu chiến Đô đốc Nakhimov được Hải quân Liên Xô đưa vào hoạt động năm 1988 và ban đầu được thiết kế để vận hành một biến thể dành cho hải quân dựa trên hệ thống tên lửa đất - đối - không S-300P. Biến thể này mang tên S-300F. Nhiều hệ thống S-300P đã bị loại bỏ, và hệ thống phòng không trên tàu Đô đốc Nakhimov cũng sẽ được thay thế bằng một biến thể hải quân mới của hệ thống S-400 hiện đại nhất. Điều này sẽ cho phép tàu chiến này đánh chặn máy bay - bao gồm cả máy bay tàng hình, tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình ở tốc độ siêu vượt âm và ở tầm cực xa, lên đến 400km.
Hệ thống S-400 của Đô đốc Nakhimov sử dụng tới 6 loại tên lửa, khả năng linh hoạt chưa từng có trong vai trò phòng không. Hệ thống S-400 trên tàu Đô đốc Nakhimov dự kiến có 96 ống phóng - chứa kho vũ khí tên lửa đất đối không lớn nhất thế giới trên bất kỳ tàu chiến nào. Các hệ thống phòng không tầm ngắn bổ sung bao gồm Pantsir-ME, để thay thế sáu hệ thống Kashtan cũ, và một biến thể hải quân của hệ thống S-350 Vityaz được gọi là Redut để thay thế 44 tên lửa 4K33 'OSA-M' thế hệ cũ.
Ngoài tên lửa đất - đối - không, tàu được thiết lập để tích hợp một loạt các cảm biến và vũ khí tấn công mới. Các tàu chiến-tuần dương này ban đầu được thiết kế để chứa 20 tên lửa hành trình chống hạm P-700 Granit "sát thủ tàu sân bay" - loại tên lửa này có thể đạt tốc độ Mach 3, tấn công các tàu chiến cách xa tới 625km. Chúng dự kiến sẽ được thay thế bằng 80 ống phóng cho các tên lửa hành trình nhỏ hơn, hiện đại hơn, bao gồm cả loại P-800 Oniks chống hạm, 3M54T Kalibr và Zircon. Zircon được đưa vào trang bị trong Hải quân Nga vào tháng 12/2019 và được coi là tên lửa chống hạm hàng đầu thế giới hiện nay với tốc độ Mach 9 và tầm bắn 1000km. Khả năng mang tới 80 tên lửa loại này của tàu tuần dương cùng với hệ thống phòng không đáng gờm của nó cho phép nó gây ra mối đe dọa rất nghiêm trọng đối với các hạm đội mặt nước của đối phương gấp nhiều lần kích thước của nó (dù kích thước của tàu này thuộc dạng khổng lồ). Tàu còn được trang bị bộ cảm biến rất lớn và mạnh mẽ.
 |
Tên lửa hành trình chống hạm P-700 Granit 'sát thủ tàu sân bay' có hiệu suất vô song ở thời của chúng và có thể đạt tốc độ Mach 3, tấn công các tàu chiến cách xa tới 625km. |
80 ống phóng mới có thể chứa tên lửa 3M14T Kalibr để tấn công tầm xa chính xác nhằm vào các mục tiêu mặt đất, với hệ thống dẫn đường quán tính tiên tiến cung cấp khả năng tấn công trên bộ hiệu quả. Dù cận âm, tên lửa này mang một đầu đạn lớn 450kg và giữ được tầm bắn đáng gờm lên tới 2500km. Hỏa lực của Đô đốc Nakhimov, kích thước của bộ cảm biến và kho vũ khí phòng không của nó là hoàn toàn không có đối thủ trên toàn thế giới và có thể khiến con tàu trở thành tàu chiến mặt nước có khả năng chiến đấu cao nhất trên thế giới sau khi quá trình tân trang hoàn tất.
Mặc dù hỏa lực của nó rất đáng gờm, tuy nhiên vẫn còn phải xem việc tân trang sẽ cải thiện độ tin cậy của hệ thống động lực trên tàu đến mức độ nào, và các hệ thống tác chiến điện tử mới và khả năng tiếp cận tên lửa tầm xa hơn có thể bù đắp cho việc tàu thiếu các tính năng tàng hình trên các tàu chiến hiện đại hơn như lớp Type 055 của Trung Quốc và lớp Zumwalt của Mỹ.
