Ông Zheng Bijian, cựu hiệu trưởng Trường Đảng Trung ương, không nhắc tên Mỹ trong bài phát biểu tại hội thảo ngày 20/11, nhưng nhiều lần dùng tên “quốc gia bá chủ” và rằng vẫn còn quá sớm để khẳng định quan hệ hai nước có bớt căng thẳng sau khi chính quyền mới lên thay hay không.
“Tôi muốn dẫn một câu nói của người Trung Quốc, rằng hãy lắng nghe lời họ nói và xem điều họ làm, hãy xem cách quốc gia bá chủ sẽ hành động như thế nào”, ông Zheng nói tại sự kiện do Viện Chiến lược đổi mới và phát triển tổ chức ở Quảng Châu.
Cố vấn này cũng cho rằng Trung Quốc nên có chuẩn bị lâu dài cho cả hai khả năng, và “đương nhiên bao gồm cả xây dựng năng lực quân sự”.
Một cố vấn khác của chính phủ Trung Quốc, cựu thị trưởng Trùng Khánh Huang Qifan, phát biểu tại sự kiện rằng Trung Quốc nên chủ động thực hiện các bước đi nếu Mỹ quay lại với hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Tổng thống Mỹ Donald Trump từ bỏ năm 2017.
Ngày 20/11, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) rằng Bắc Kinh sẵn sàng tham gia CPTPP (tiền thân là TPP).
Ông Huang nhấn mạnh tổng thống đắc cử Mỹ ủng hộ chủ nghĩa đa phương và Trung Quốc nên chuẩn bị cho khả năng nhà lãnh đạo mới của Mỹ tìm kiếm các thoả thuận thương mại khác có thể thách thức lợi ích của Trung Quốc.
Ông Huang cũng kêu gọi chính quyền Biden chấm dứt chiến tranh công nghệ với Trung Quốc, cho rằng điều này có thể giúp khôi phục kinh tế toàn cầu sau đại dịch COVID-19.
“Nếu chính quyền Mỹ mới có thể thoả hiệp và khôi phục hợp tác công nghệ trên cơ sở hai bên cùng có lợi, các ngành công nghiệp mới nối nhau ra đời là điều hoàn toàn có thể xảy ra”, ông Huang nói.
“Nó sẽ tạo động lực cho một đợt cách mạng công nghệ mới và sẽ khiến miếng bánh kinh tế toàn cầu lớn lên và giúp kinh tế toàn cầu hồi phục”, ông Huang nói thêm.
Mỹ nhiều lần cáo buộc Trung Quốc đánh cắp nhiều công nghệ của Mỹ, trong khi hỗ trợ một cách không công bằng cho các hãng công nghệ của mình.
Washington cũng cấm các tập đoàn công nghệ Trung Quốc như Huawei mua linh kiện, thiết bị của Mỹ vì lý do an ninh quốc gia.
Nhưng ông Huang nói rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục trở nên tự lực trong ngành công nghệ cao và tự sản xuất những thứ mình cần. Ông cho rằng điều này sẽ giúp thế giới có thêm nhiều lựa chọn thay vì chỉ dựa vào một số quốc gia.
Còn ông Zheng không nêu tên ông Donald Trump nhưng chỉ trích những hành động cuối cùng của “chính trị gia của chính quyền sắp mãn nhiệm”, như cáo buộc Trung Quốc gây ra đại dịch COVID-19 toàn cầu và ủng hộ Đài Loan.
Tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rằng Đài Loan “không phải một phần của Trung Quốc” và khẳng định chính sách của Mỹ đã được thiết lập từ hơn 3 thập kỷ trước.
Ông Zheng nói rằng Bắc Kinh nên đẩy nhanh việc phát triển các mạng lưới đường bộ và đường biển trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai Con đường.