Cảnh báo được đưa ra sau khi ông Trump bày tỏ hoài nghi về thoả thuận thương mại giai đoạn 1 mà Bắc Kinh và Washington ký hồi tháng 1, nói rằng Mỹ sẽ tiết kiệm được 500 tỷ USD nếu “cắt đứt toàn bộ quan hệ” với Trung Quốc.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn Fox Business News ngày 14/5, ông Trump còn dội nước lạnh vào quan hệ cá nhân với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
“Tôi có quan hệ tốt (với ông Tập), nhưng lúc này tôi không muốn nói chuyện với ông ấy”, ông Trump nói.
Lần cuối cùng hai nhà lãnh đạo này nói chuyện với nhau là vào ngày 7/2.
Những phát biểu của ông Trump đối lập với các thảo luận tích cực giữa trưởng đoàn đàm phán thương mại của hai nước hôm 11/5.
Trong cuộc điện đàm 3 bên hôm đó, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đồng ý tạo “các điều kiện thuận lợi” cho thoả thuận thương mại giai đoạn 1, trong bối cảnh thoả thuận này đối diện nhiều bất định vì cuộc khủng hoảng dịch bệnh toàn cầu gây nhiều khó khăn cho kinh tế thế giới.
Ông Shi Yinhong, một giáo sư ngành quan hệ quốc tế tại ĐH Nhân dân Bắc Kinh, nói rằng những phát biểu của ông Trump cho thấy căng thẳng đang gia tăng.
“Cuộc nói chuyện giữa các quan chức thương mại của hai nước hôm 11/5 cho thấy cả hai bên có ý định duy trì thoả thuận dù quan hệ song phương xấu đi. Nhưng suy thoái kinh tế toàn cầu làm suy giảm hiệu quả từ việc Trung Quốc tăng cường nhập khẩu hàng hoá Mỹ”, ông Shi nói.
“Phát biểu này phản ánh sự phẫn nộ của Mỹ với Trung Quốc và tình trạng quan hệ nghèo nàn. Washington sẽ tiếp tục xoáy vào vấn đề Trung Quốc”, ông Shi nhận định.
Lu Xiang, một nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học xã hội Trung Quốc, nói rằng việc ông Trump đe doạ cắt đứt quan hệ với Trung Quốc càng phủ bóng đen lên triển vọng quan hệ Mỹ - Trung vốn đã nhiều vấn đề. Đây cũng là bằng chứng khẳng định ông Trump khó đoán, ông Lu đánh giá.
“Chúng ta (Trung Quốc) không cần phải phản ứng quá mức với tất cả phát biểu của ông ấy, nhưng chúng ta nên nhớ rằng lời nói có thể dẫn đến hành động và chúng ta cần chuẩn bị cho mọi hậu quả có thể xảy ra”, ông Lu nói.
“Đại dịch COVID-19 và tác động của nó lên các nền kinh tế đã vượt khỏi bất kỳ điều gì được dự đoán trước đây. Trung Quốc trước tiên cần ổn định nền kinh tế trong nước. Tác động của các quan hệ bên ngoài giờ không phải mối bận tâm lớn nhất (của Trung Quốc)”, ông Lu đánh giá.
