>> Chia sẻ mùa xuân cùng Tiền Phong Online
 |  |
| Tranh dân gian |
Tranh hàng Trống - Thành thị sang trọng
Tranh hàng Trống- một trong những dòng tranh dân gian Việt Nam được làm chủ yếu tại Hàng Nón, Hàng Trống của Hà Nội xưa.
Tranh chia ra hai loại:
Tranh thờ - Bà chúa thượng ngàn, Mẫu Thoải, Ngũ Hổ, Ông Hoàng cưỡi cá, cưỡi ngựa, cưỡi rắn, Đức Thánh Trần...
Tranh tết: Cá chép trông trăng, Chúc Phúc, Tứ Quý...
 |
| Một trong năm bức Ngũ Hổ - Tranh Hàng Trống |
Tranh được làm cầu kỳ lắm, thường được các nghệ nhân dát mỏng vàng, bạc thật tạo thành. Bức tranh chứa cả tâm huyết người nghệ nhân.
Sang trọng vậy, tinh tế vậy, tranh đã từng là một phần không thể thiếu của người thành thị trong ngày xuân đến.
Nhưng nay, người Hà Thành như không còn nhớ đến tranh Hàng Trống nữa. Đâu đó, lẻ loi vài hàng tranh dân gian trong phố cổ tấp tập. Nhưng... chủ yếu phục vụ cho khách nước ngoài đến Việt Nam.
 |
| Bịt mắt bắt dê - Tranh Hàng Trống |
Theo lời cụ Dân, người cả đời gắn với phố cổ cho hay: Lâu lắm rồi, trước những năm 30-40 thế kỷ trước, tranh vẫn được ưa chuộng lắm. Tết đến là hàng Nón, hàng Trống đông vui người qua lại.
Người nghèo thì đến thưởng tranh, người giàu thì đến mua tranh. Nhộn nhịp cả góc trời Hà Nội. Nhưng tới nay, các nghệ nhân cũng dần bỏ nghề, các nhà làm tranh cũng bỏ bản khắc, bỏ màu in. Chuyển nghề rồi..
Tranh Đông Hồ - Nông thôn giản dị
Tranh Đông Hồ, gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp...
Xuất xứ từ làng Đông Hồ (hay còn gọi là làng Mái) huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Tranh Đông Hồ được làm từ các vật liệu tự nhiên như vỏ điệp làm giấy, cây cỏ làm màu.
Tranh xưa giản dị lắm, thường chỉ có 4 màu thôi, mà mỗi màu là một bản khắc. Tranh không cầu kỳ, thường được sản xuất số lượng lớn, giá bình dân, người Bắc Kỳ chuộng lắm! Tranh gồm 5 loại:
Tranh thờ: Bộ ngũ sự..
Tranh lịch sử: Bà Trưng, bà Triệu..
Tranh truyện: Thánh Gióng, Thạch Sanh..
Nhưng phổ biến nhất vẫn là tranh chúc tụng, tranh sinh hoạt, như bộ Vinh hoa-Phú quý, Nghi xuân..., rồi Đám cưới chuột, Chăn trâu thổi sáo, Đánh ghen...
 |
| Đám cưới chuột - Tranh Đông Hồ |
Tranh Đông Hồ đông đúc, vui tươi như ý nguyện các cụ, mong sum vầy, sung túc.
Nét độc đáo trong tranh còn ở lời bình phong phú.
 |
| Bức Hứng dừa với lời bình: Trong như ngọc, trắng như ngà/ Đây trèo đấy hứng cho vừa lòng nhau - Tranh Đông Hồ) |
 |
| Bức Đánh ghen với lời bình: Thôi thôi nuốt giận làm lành/ chị đừng tức giận cho nhục lòng ta - Tranh Đông Hồ |
5 thế kỷ trôi qua, tranh không còn thịnh như trước nữa, nhưng nét mộc mạc, thân thiện trong tranh vẫn được các nghệ nhân lưu giữ nguyên vẹn.
Ngồi trầm ngâm bên chén trà xanh, cụ Xuân cho biết: "Bọn trẻ bây giờ không muốn theo nghề nữa, nhọc nhằn, vất vả mà lợi nhuận chẳng được là bao. Họa hoằn lắm mới có đứa theo nghề nhưng cũng được dăm bữa, nửa tháng lại bỏ..."
Nghe cụ nói mà bồi hồi nhớ lại câu chuyện bà kể ngày trước:
"Ngày ấy nhà nghèo lắm, nhưng tết năm nào tao cũng mua tranh Đông Hồ về cho bố mẹ chúng mày. Năm lợn thì mua "đàn lợn", năm chuột thì mua "đám cưới chuột"... nhưng hay nhất vẫn là bộ "vinh hoa - phú quý". Mong bố mẹ chúng mày thành tài mà!"...
