Các cơ sở giáo dục phát huy được thế mạnh
Là người được tiếp cận với nhiều nền giáo dục của các nước trên thế giới, tôi ủng hộ những đổi mới của dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể và đánh giá đây là những đổi mới tích cực.
Trước hết, chương trình này giúp cho các cơ sở giáo dục linh hoạt, chủ động hơn trong việc tổ chức thực hiện. Đây là điều rất quan trọng bởi trong cơ chế hiện nay, dù đã linh hoạt nhưng vẫn còn nhiều bó buộc trong quá trình thực hiện.
Thứ hai, trong lộ trình, chương trình có đề cập đến việc giao cho các cơ sở giáo dục có thể tự tổ chức, xem xét cấp bằng tốt nghiệp cho học sinh. Đây là một bước tiến bộ trong việc xét hoàn thành chương trình ở bậc THPT.
Các trường trong trường hợp này sẽ không thực hiện đều như nhau, không theo kiểu dàn hàng ngang mà tiến, bởi các cơ sở giáo dục có một đặc thù khác nhau, sẽ phát triển thế mạnh của mình.
Một ưu điểm nữa là tính chất liên môn trong chương trình này, đặc biệt ở bậc học dưới thể hiện rõ nét hơn, còn ở bậc THPT tính tự chọn cao hơn.
Định hướng nghề nên bắt đầu sớm hơn
Về vấn đề định hướng nghề nêu trong dự thảo, tôi thấy rằng, nếu định hướng nghề từ lớp 10 là hơi muộn. Trong điều kiện xã hội phát triển như hiện nay, sự quan tâm của các học sinh đến các lĩnh vực nghề nghiệp cũng sớm hơn rất nhiều. Bởi vậy, ngay từ lớp 8 chúng ta cần định hướng cho các em.
Theo tôi, định hướng nghề nên nằm trong chính các bộ môn, trong cách thức tổ chức chương trình. Giáo viên sẽ là người ý thức được điều đó. Mỗi vấn đề về mặt kiến thức, tổ chức hoạt động học tập nên xen kèm hoạt động về định hướng nghề nghiệp cho học sinh.
Đôi khi chỉ là những hoạt động tìm hiểu, phục vụ cho nội dung bài nhưng đã hướng các em đến việc tìm hiểu nghề nghiệp tương lai. Ví dụ, khi học toán với những dãy số, tỉ lệ, các em có thể liên hệ đến nghề nhiếp ảnh với những bức ảnh theo một tỉ lệ nhất định…
Trải nghiệm sáng tạo cần thấm vào từng bộ môn
Trải nghiệm sáng tạo là một ý tưởng rất tốt để kích thích, phát triển kỹ năng tự giải quyết vấn đề và sáng tạo của học sinh. Bản thân tôi kỳ vọng trải nghiệm sáng tạo là một phương pháp thấm vào từng bộ môn. Các thầy cô giáo, ngay khi dạy môn học của mình là phải để cho học sinh trải nghiệm, sáng tạo.
Tất nhiên, cái khó ở đây chính là mặt bằng giáo viên. Để từng bộ môn có giáo viên đủ khả năng giảng dạy kiến thức cơ bản kèm trải nghiệm sáng tạo là vấn đề không hề đơn giản.
Nhưng chúng ta đang xây dựng chương trình tổng thể, nếu đã đưa vào nội dung chương trình như vậy thì phải tính đến đào tạo giáo viên trong các trường sư phạm hay đào tạo tại chỗ để đáp ứng yêu cầu của chương trình mới.
Tôi cho rằng giáo viên các môn học phải có trách nhiệm trang bị năng lực, khả năng dạy trải nghiệm sáng tạo chứ không đẩy học sinh vào một môn học khác để học trải nghiệm sáng tạo.
Việc phân chia khái niệm về môn học trong dự thảo chương trình nên dễ hiểu hơn, như hiện nay còn lủng củng, các khái niệm như tự chọn, bắt buộc, tự chọn bắt buộc, bắt buộc có phân hóa,… khiến người đọc, người học thấy bị rối.
