“Trí nhớ ngắn hạn rất dễ bị phân tán. Bộ não cho rằng không cần thiết phải nhớ một công việc tầm thường như đi lên phòng để lấy một cuốn sách, do đó ký ức được xóa đi để nhường chỗ cho những thứ quan trọng hơn. Đó là lý do tại sao tất cả chúng ta đôi khi không thể nhớ tại sao mình lại bước vào một căn phòng”, tiến sĩ Oliver Cockerell, nhà thần kinh học tại London Clinic nói.
Căng thẳng, đau buồn, thiếu ngủ và cố gắng làm nhiều việc cùng lúc cũng có thể ảnh hưởng đến bộ nhớ.
Những vấn đề trí nhớ đáng lo ngại
- Khó có thể làm nhiều việc cùng lúc (ví dụ: bạn quên tắt bếp nấu canh khi đang nấu món mặn).
- Khó định hướng dù ở những nơi quen thuộc (ví dụ: bạn thường xuyên không thể tìm thấy chiếc xe của mình trong bãi đậu xe).
- Quên tên của người thân và bạn bè.
- Gặp vấn đề khi nhận diện khuôn mặt, màu sắc, hình dáng và lời nói.
- Lặp đi lặp lại cùng một câu hỏi đã hỏi nửa giờ trước đó.
- Thay đổi tính cách.
- Bỏ đồ vật sai vị trí (ví dụ: bạn để quên chìa trong ổ khóa). Lý do xảy ra: Khi bạn gặp một số triệu chứng trên, thực sự đó có thể là một dấu hiệu của trầm cảm, căng thẳng hoặc rối loạn tập trung. Và đáng lo hơn là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh mất trí nhớ hoặc Alzheimer.
Những vấn đề cần đến khám bác sĩ
- Gọi thêm một ly nước mà không nhận ra bạn vừa uống xong một ly tương tự.
- Quên tên của một đứa cháu, nhưng ký ức về đứa trẻ vẫn sống động.
Không có khái niệm làm thế nào để thực hiện các công việc hàng ngày (giặt đồ, nấu ăn…).
- Cảm thấy quan hệ gia đình rắc rối, chẳng hạn như không rõ đứa cháu là con của ai.
- Hành động lạ thường, ví dụ như mặc một chiếc áo khoác dày trong mùa hè.
- Không thể nhớ mục đích sử dụng của đồ vật.
- Để đồ đạc ở những nơi không phù hợp, ví dụ như một ấm đun nước dưới giường hoặc một chiếc ví trong tủ lạnh.
- Cảm thấy bị mất phương hướng về thời gian và địa điểm.
Lý do xảy ra: Alzheimer ảnh hưởng đến vùng hippocampus, một phần của não chịu trách nhiệm về trí nhớ ngắn hạn. Tuy nhiên, bộ nhớ dài hạn thường không bị ảnh hưởng. Những người bị bệnh Alzheimer không thể chuyển đổi những ký ức ngắn hạn sang dài hạn, do đó, họ quên đi các ký ức ở hiện tại.
Cách phòng tránh suy giảm trí nhớ
Dù bệnh Alzheimer rất khó để điều trị, nhưng mọi người có thể phòng tránh bệnh mất trí nhớ bằng sự kết hợp những thói quen lành mạnh, bao gồm cả ăn uống đúng cách, tập thể dục, rèn luyện tinh thần hay hoạt động xã hội, và giữ căng thẳng trong tầm kiểm soát. Có sáu nguyên tắc chính trong phòng chống suy giảm trí nhớ:
- Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện các bài tập dưỡng sinh hoặc yoga khoảng 150 phút mỗi tuần để giữ cho tim khỏe, đảm bảo lưu thông máu não và khả năng phối hợp vận động được rèn luyện.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh các món ăn nhiều chất béo động vật, thực hiện chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải với cá biển và dầu ô liu. Ăn nhiều rau củ và trái cây.
- Tăng hoạt động não: Học ngoại ngữ, chơi nhạc cụ, chơi cờ hay giải đố ô chữ là những cách rèn luyện độ nhạy bén của trí não.
- Chất lượng giấc ngủ: Ngủ đúng giờ, đủ giấc để bộ não không mệt mỏi.
- Kiểm soát căng thẳng: Tập hít thở đều, thiền định hay chơi đùa vui vẻ với con cháu là những cách giảm căng thẳng hiệu quả.
- Một đời sống xã hội tích cực: Tham gia các hoạt động tình nguyện hay câu lạc bộ, trò chuyện với bạn bè, hàng xóm, đi đến những nơi công cộng để cải thiện đời sống tinh thần.
