'Chung chi' để xong việc còn phổ biến

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc tặng bằng khen cho ba địa phương (Đà Nẵng, Lào Cai, Đồng Tháp) dẫn đầu bảng xếp hạng PCI 2010 Ảnh: Phong Cầm
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc tặng bằng khen cho ba địa phương (Đà Nẵng, Lào Cai, Đồng Tháp) dẫn đầu bảng xếp hạng PCI 2010 Ảnh: Phong Cầm
TP - Chi phí không chính thức, chi 'hoa hồng' mới có được hợp đồng vẫn ở mức cao; xu hướng có 'quan hệ' với công chức mới có được thông tin ngày càng gia tăng... Bản chất các hiện tượng trên là doanh nghiệp phải 'chung chi' mới xong việc. Đó là kết quả khảo sát trên 8.000 doanh nghiệp, được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố hôm qua, 16-3.

>> VCCI công bố chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc tặng bằng khen cho ba địa phương (Đà Nẵng, Lào Cai, Đồng Tháp) dẫn đầu bảng xếp hạng PCI 2010 Ảnh: Phong Cầm

(Đà Nẵng, Lào Cai, Đồng Tháp) dẫn đầu bảng xếp hạng PCI 2010.
Ảnh: Phong Cầm.

Hà Nội rớt 10, TPHCM rớt 7 bậc

Đây là năm thứ 6, VCCI khảo sát, công bố thường niên chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Theo kết quả PCI 2010, đây là năm thứ ba liên tiếp Đà Nẵng dẫn đầu bảng xếp hạng (vị trí này trong ba năm đầu thuộc về Bình Dương), tiếp sau là Lào Cai và Đồng Tháp. Trong khi đó, hai đầu tàu kinh tế Hà Nội và TPHCM tiếp tục tụt hạng nặng.

So với 2009, Hà Nội tụt 10 bậc trên bảng xếp hạng, trở thành địa phương rớt hạng mạnh nhất trên bảng xếp hạng PCI 2010 khi đứng ở vị trí 43 trong số 63 tỉnh, Hà Nội cũng là địa phương kém nhất cả nước về khả năng tiếp cận đất đai của doanh nghiệp. Trong khi đó, TPHCM cũng tụt đến 7 bậc, xếp thứ 23 trong bảng xếp hạng.

Ông Trần Hữu Huỳnh - Phó Tổng thư ký VCCI, cho biết điểm buồn của PCI 2010 là số lượng tỉnh được doanh nghiệp được xếp hạng rất tốt chỉ còn 3 so với 6 tỉnh năm 2009. Ngay cả địa phương dẫn đầu là Đà Nẵng cũng giảm đến 6,09 điểm (trên thang điểm 100) so với năm ngoái ở câu hỏi này.

Ở khu vực tốt cũng chỉ còn 19 tỉnh so với 20 tỉnh năm 2009. “Kết quả trên cho thấy, tỉnh nào lãnh đạo điều hành tốt sẽ tăng tính cạnh tranh, chứ kết quả trên hoàn toàn không phụ thuộc vào vị trí địa lý thuận lợi hay không” - ông Huỳnh bình luận.

Chỉ số minh bạch sụt giảm

Kết quả PCI 2010 cho thấy, hầu hết các chỉ số chứng tỏ sự minh bạch đều sụt giảm so với năm 2009. Cụ thể, khả năng tiếp cận tài liệu kế hoạch liên quan đến hoạt động kinh doanh cũng như văn bản pháp luật đều có xu hướng giảm.

Theo ông Huỳnh, để tiếp cận các thông tin, tài liệu kế hoạch qua đánh giá của doanh nghiệp thì việc sử dụng “mối quan hệ” đang tăng lên. Có đến 78,64% doanh nghiệp cho biết cần có mối quan hệ với công chức nhà nước để tiếp cận các thông tin, tăng hơn 17% so với năm 2009.

Đây cũng là mức tăng cao nhất trong 6 năm qua. Chỉ số tính minh bạch suy giảm trong năm 2009 và tiếp tục suy giảm trong năm 2010 là một cảnh báo đáng lo ngại về môi trường kinh doanh cấp tỉnh.

Chi hoa hồng mới có hợp đồng

So với các năm trước, chi phí không chính thức năm 2010 vẫn không mấy cải thiện, cho thấy cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn trong nỗ lực phòng chống tham nhũng và giảm thiểu chi phí không chính thức cho doanh nghiệp.

Theo kết quả PCI 2010, mức độ phổ biến của chi phí không chính thức có xu hướng giảm nhưng vẫn ở mức tương đối cao. Tại tỉnh ở khu vực giữa bảng xếp hạng, có tới 58,23% doanh nghiệp trả lời thường xuyên phải trả chi phí không chính thức, so với tỷ lệ 59,4% của PCI 2009.

Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết phải trả hơn 10% tổng thu nhập của doanh nghiệp cho các khoản chi phí không chính thức có giảm từ 8,75% xuống còn 6,78%. Tỷ lệ các doanh nghiệp cho rằng các cán bộ của tỉnh sử dụng các quy định riêng của địa phương với mục đích trục lợi giữ nguyên mức năm 2009 là 50%.

Cũng theo kết quả PCI 2010, có 41,4% doanh nghiệp tư nhân phải chi trả hoa hồng để có được hợp đồng từ các cơ quan nhà nước và 22,62% doanh nghiệp tư nhân trả chi phí không chính thức trong quá trình đăng ký kinh doanh.

Ở khu vực FDI cũng vậy. Theo kết quả điều tra của VCCI, tham nhũng ở cả quy mô nhỏ và lớn tiếp tục tác động đến hoạt động của doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Điều tra tại 1.155 doanh nghiệp FDI cho thấy, từ 2006-2010, có trên 30% doanh nghiệp FDI cho biết phải trả chi phí không chính thức trong quá trình làm thủ tục đăng ký kinh doanh.

Việc trả hoa hồng trong hợp đồng đối với các cơ quan nhà nước ít phổ biến hơn vì doanh nghiệp FDI cạnh tranh trong đấu thầu cung cấp cho nhà nước rất ít. Tuy nhiên, chính lĩnh vực mà Việt Nam muốn thu hút nhiều đầu tư hơn lại bị ảnh hưởng bởi tình trạng tham nhũng trong chính quyền.

54% doanh nghiệp FDI hoạt động trong ngành có lợi nhuận cao (dịch vụ) trả lời có chi trả chi phí không chính thức so với mức 20% doanh nghiệp dịch vụ trong nước.

Hà Nội và TPHCM tụt hạng ba năm liền

Theo VCCI, trong ba năm qua, chỉ số PCI của Hà Nội và TPHCM liên tiếp tụt hạng. Đối với Hà Nội, nếu như PCI năm 2008 đứng thứ 31 trong bảng xếp hạng thì đến năm 2009 tụt xuống vị trí 33 (tụt 2 bậc) và năm 2010 tụt thêm 10 bậc xuống vị trí 43.

Đối với TPHCM, nếu như PCI năm 2008 đứng thứ 13 trong bảng xếp hạng thì đến năm 2009 tụt 3 bậc xuống vị trí thứ 15 và năm 2010 tụt thêm 7 bậc xuống vị trí 23. 

Để đo chỉ số CPI 2010, VCCI đã phát ra 29.000 phiếu, nhận được trả lời của 7.300 doanh nghiệp dân doanh (đạt 30%). Đây cũng là năm đầu tiên điều tra 1.155 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) đến từ 147 quốc gia và vùng lãnh thổ hiện đang hoạt động tại 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam.

Chỉ số PCI được xây dựng dựa trên 9 lĩnh vực điều hành gồm: gia nhập thị trường; tiếp cận đất đai; minh bạch; chi phí thời gian; chi phí phi chính thức; tính năng động; dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp; đào tạo lao động; thiết chế pháp lý.

Năm 2010 cũng là năm đầu tiên VCCI tiến hành khảo sát PCI đối với 1.151 doanh nghiệp FDI. 

Theo Báo giấy
MỚI - NÓNG
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến (bên phải) trao Quyết định cho bà Nguyễn Vũ Bích HIền.
Thành ủy Hà Nội trao quyết định về công tác cán bộ
TPO - Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội quyết định chuẩn y bà Nguyễn Vũ Bích Hiền (SN 1975), Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, tham gia Ban Thường vụ, giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng uỷ Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, nhiệm kỳ 2020 - 2025.