Xu hướng đổ thừa cho cơ chế nổi lên rất mạnh
Sáng 13/7, tiếp tục phiên họp thứ 58, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, kế hoạch tài chính, vay, trả nợ công và kế hoạch đầu tư công trung hạn, giai đoạn 2021-2025.
Nêu ý kiến về các nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, các báo cáo của Chính phủ cũng như của cơ quan thẩm tra có chất lượng tốt, bám sát các nghị quyết và cơ bản phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, cần đánh giá đúng, làm nổi bật thành tựu nhiệm kỳ Khoá XIV cũng như sự “vượt khó” của năm 2020; đồng thời làm rõ thêm những vướng mắc, khó khăn khi vận hành cơ chế mới của đầu tư công. Thực tế cho thấy 5 năm qua cơ bản khắc phục được tình trạng đầu tư dàn trải, hiệu quả thấp. Sau khi sửa Luật Đầu tư công kết hợp công tác điều hành, tỷ lệ giải ngân năm 2020 rất cao, đạt gần 98%.
Kế hoạch tài chính đảm bảo chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên, ông Huệ nhấn mạnh vấn đề cơ cấu thu tích cực khi thu nội địa cao (như Hà Nội là 93%). Cơ cấu tỷ lệ chi tích cực khi giảm mạnh chi thường xuyên. Tuy vậy, ông Vương Đình Huệ cũng đặt vấn đề, tại sao nhiều địa phương thực hiện tốt việc này nhưng nhiều nơi khác lại chưa làm được? Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, trước hết phải thể chế hoá kịp thời chủ trương, định hướng Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhất là nhiều điểm mới hoặc có điểm trước đây đã có nhưng nay tư duy và cách nhìn mới.
Đề cập vấn đề thể chế, ông Vương Đình Huệ cho rằng, nếu rà soát lại luật, nghị định, thông tư hướng dẫn thì còn rất nhiều vấn đề và cần khắc phục khuynh hướng bảo thủ, thấy sai mà không sửa và cứ kêu, đổ thừa cho cơ chế. “Xu hướng đổ thừa cho cơ chế nổi lên rất mạnh. Có luật, có thông tư, nghị định thì cấp nào rà soát, xác định sửa cái gì, sửa thế nào? Cứ kêu mà không sửa. Lần này chủ động rà soát để khắc phục, quan trọng là xác định vướng chỗ nào, cái gì phải chỉ ra chứ không chỉ kêu, không làm được lại đổ thừa thể chế”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Bên cạnh đó, ông Vương Đình Huệ cũng đề nghị đánh giá kết quả thực hiện các cơ chế đặc thù cho các địa phương. “Người ta thích đề ra chính sách chi để chi cho nhiều, còn động đến thu không chịu làm. Sở ngành nào cũng trình chính sách chi mà không chịu trình thu, trong khi thu là quan trọng, tạo nguồn lực”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị báo cáo Quốc hội hàng năm thực hiện như thế nào, tránh việc nghị quyết được ban hành mà không thực hiện hoặc chỉ thực hiện 1 vế, cái quan trọng là tạo ra nguồn lực không làm được.
Chủ tịch Quốc hội cũng băn khoăn về thực hiện Luật Đầu tư công, nhất là công tác chuẩn bị đầu tư khi hàng trăm dự án, trong đó có dự án trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia mà chưa biết hình dáng. Lưu ý “quay đi quay lại sẽ hết năm thứ nhất”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần nhìn thẳng vào vấn đề này để triển khai quyết liệt hơn nữa.
Về vay nợ, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, phải xem khả năng trả nợ của địa phương đến đâu. Bắt địa phương bỏ tiền ra giải phóng mặt bằng, làm đường cao tốc thì lấy đâu ra? Không phải tỉnh nào cũng có tiền”.
Mất cán bộ, đau xót là toàn bác sỹ rất giỏi
Tại phiên họp, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị quan tâm đến vấn đề hạ tầng xã hội, cần có trọng tâm, trọng điểm, có cơ chế chiến lược cho từng loại hạ tầng, để từ đó có hướng thu hút đầu tư 5 năm tới cho phù hợp.
Đối với vùng động lực, cực tăng trưởng, theo bà Thanh, đây không phải vấn đề mới, nhưng cần xác định, làm rõ cơ chế chính sách để điều phối cho hiệu quả.
Bên cạnh đó, bà Thanh cũng đề nghị tăng cường kỷ luật kỷ cương, cá thể hoá trách nhiệm như báo cáo Chính phủ đề cập. Trong tổ chức thực hiện, phải thể hiện bằng các quy định, thể hiện trách nhiệm của cơ quan từ Trung ương đến địa phương như thế nào. Phân cấp phân quyền mạnh phải đi liền với hậu kiểm, nếu không có thể dẫn đến mất cán bộ, địa phương thực hiện không đúng quy định.
Tại phiên họp, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị báo cáo của Chính phủ làm đậm nét hơn mảng xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, chống tham nhũng… cho cân bằng với mảng kinh tế. Theo bà Nga, vừa qua, đã xảy ra 1 số vụ án liên quan đến tự chủ, xã hội hoá các bệnh viện.
Bà Nga đề nghị làm rõ hơn, Chính phủ có đánh giá, qua tất cả các vụ án đó, ví dụ như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim, Bệnh viện mắt Sài Gòn… qua tất cả các vụ án đó, chúng ta rút ra được điều gì về quản lý điều hành kinh tế xã hội, nhất là quản lý các bệnh viện.
“Phải chăng lúc chúng ta cho tự chủ bệnh viện, cho xã hội hoá thì chúng ta cho làm khá ồ ạt, không làm thí điểm mà cho làm luôn? Thứ nữa, quá trình thanh tra, kiểm tra của Bộ Y tế hầu như ít được thực hiện. Cho nên đến bây giờ chúng ta yêu cầu C01, C03 vào, có ý kiến cho rằng, có những sai phạm na ná như nhau.
Chúng tôi đề nghị, mỗi khi có chủ trương mới, cần phải cho thí điểm, làm một số nơi, ví dụ như chủ trương xã hội hoá, chủ trương tự chủ, đầu tiên phải làm một số bệnh viện, rồi sau có tổng kết, sau đó mới nhân rộng. Công tác thanh tra, kiểm tra phải làm thường xuyên.
Như bây giờ, chúng ta mất cán bộ rất nhiều và điều đau xót là toàn các bác sỹ rất giỏi. Chúng ta đặt một câu hỏi là qua tất cả các vụ án đấy, Chính phủ rút ra điều gì về điều hành kinh tế xã hội và về quản lý các bệnh viện để tránh tình trạng lặp lại sai phạm?”, bà Nga nêu.
