Trong khi quân đội Mỹ trút bom đạn xuống Việt Nam, đông đảo người dân Mỹ biểu tình, kháng lệnh nhập ngũ, tổ chức giảng đường tranh luận..., trong số các hình thức phản đối đó, bi hùng nhất là hành động tự thiêu. Trong một đất nước tự hào vì tự do ngôn luận và phản kháng ôn hoà, có ít nhất sáu người đã dùng lửa như tiếng kêu cuối cùng đầy ám ảnh của lương tri.
Từ năm 1964 đến 1973, hơn 320.000 binh sĩ Hàn Quốc tham chiến tại Việt Nam, trở thành lực lượng quân sự nước ngoài lớn thứ hai sau Mỹ. Họ có tính kỷ luật và đạt hiệu quả trên chiến trường, nhưng để lại một di sản đầy tranh cãi - những cáo buộc về sự tàn bạo với nhiều vụ thảm sát dân thường.
21 năm gây chiến tranh xâm lược ở Việt Nam, bộ máy chiến tranh của Mỹ đã huy động lực lượng, vũ khí, phương tiện kỹ thuật hiện đại bậc nhất hòng đè bẹp ý chí chiến đấu của nhân dân ta. Sự tàn khốc của bom đạn, vũ khí từ siêu cường số một thế giới đã phải khuất phục trước sự kiên cường của quân dân Việt Nam.
Henry Kissinger, nhà ngoại giao Mỹ lừng danh, có nhiều động thái liên quan Chiến tranh Việt Nam, quan hệ với Liên Xô, Trung Quốc và Trung Đông, qua đời ngày 29/11 (giờ Mỹ) ở tuổi 100, để lại một di sản đồ sộ, phức tạp.
Trước khi và trong khi làm việc tại báo Tiền Phong, tôi có nhiều duyên nợ với việc viết và biên tập bài viết bằng tiếng Việt, tiếng Anh, trong đó có những kỷ niệm khó phai liên quan cây trồng biến đổi gien, võ thuật và hậu quả chiến tranh.
Bộ phim tài liệu mới nhất về các cuộc biểu tình phản đối Chiến tranh Việt Nam vào cuối năm 1969 cho rằng, việc hàng trăm nghìn người tràn ra đường ở thủ đô Washington và hầu hết các thành phố lớn của Mỹ đã thuyết phục Tổng thống Richard Nixon từ bỏ kế hoạch leo thang chiến tranh, bao gồm khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật.
Hầu hết những nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam không đề cập đến hệ lụy kinh tế, nhưng tác động từ những khoản cam kết tài chính khổng lồ cho Đông Dương thực sự là vấn đề lớn đối với Mỹ, và tổn thất trong cuộc tổng tiến công Tết Mậu Thân 1968 lớn hơn cả.
Cuối tháng 1/1968, người Mỹ nghĩ rằng quân đội của họ sẽ giành chiến thắng ở miền Nam Việt Nam sau 3 năm leo thang. Nhưng sau đó, chiến dịch tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân đã giáng một đòn mạnh vào sự ủng hộ của dư luận Mỹ đối với quân đội, dẫn đến cảnh Mỹ phải chấp nhận rút quân và sơ tán người của mình.
Một bác sĩ đã cứu sống một thủy quân lục chiến Mỹ ở Việt Nam. Bức ảnh biểu tượng cho sự vô nghĩa và tàn khốc của cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam đã giúp họ gặp lại nhau sau hơn nửa thế kỷ.
Nhiều ca sĩ, nhạc sĩ, diễn viên, nhân vật nổi tiếng bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) theo dõi, điều tra vì nhiều lý do. Một thành viên ban nhạc The Monkees đang kiện FBI vì đã điều tra họ từ thời họ biểu diễn có nội dung phản đối chiến tranh Việt Nam.
Chiều 15/6, tại Hà Nội, diễn ra Hội thảo báo cáo kết quả thử nghiệm công nghệ xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa, với sự tham dự trực tiếp và trực tuyến của gần 70 khách mời trong và ngoài nước.
Sau khi được công bố, Hồ sơ Lầu Năm Góc, tài liệu lịch sử của Bộ Quốc phòng Mỹ, về sự can dự chính trị-quân sự của Mỹ ở Việt Nam từ năm 1945 đến 1967, niềm tin của công chúng Mỹ đối với chính phủ đã vĩnh viễn giảm sút.
“Bên bờ Nhật Lệ/Dưới trời lửa khói/Em như cánh tên/Bay trên cồn cát/Rẽ gió xông lên/Cởi khăn quàng đỏ/Bọc đạn chuyển đi/Trận địa bom nổ/Khó khăn sá gì...”. Những vần thơ giản dị, ngắn gọn, súc tích ấy, cách nay hơn nửa thế kỷ đã thôi thúc tôi đi tìm “Em bé Bảo Ninh” – một thời là biểu tượng về lòng dũng cảm của bao lớp thanh thiếu niên trong những năm tháng đất nước quật cường đánh Mỹ.
Lúc 12 giờ 30 phút ngày 14/12/1967, hai đợt máy bay đánh vào Hà Nội. Lúc 13 giờ 15 phút máy bay Mỹ lại xuất hiện đánh bom cầu Long Biên. Một thông báo gây náo động cho các chuyên gia quân sự Liên Xô và các đơn vị tên lửa là ngày 15/12, Trung đoàn 236 (Trung đoàn Hà Nội) đã phóng 8 quả nhưng tất cả đều mất điều khiển, rơi ngay sau khi phóng.
Việc chiếc F-4 bị tên lửa phòng không Việt Nam bắn hạ và bắt sống viên phi công ngày 24/7/1965 khiến quân đội Hoa Kỳ hiểu rằng vũ khí và kỹ thuật tên lửa của Liên Xô đã đe dọa an toàn máy bay Mỹ. Và máy bay Mỹ không còn tự do bay trên bầu trời miền Bắc để bắn phá mục tiêu dưới đất. Nhưng người Mỹ đâu dễ chịu thua, họ đã nghiên cứu ra cách phá sóng dẫn đường của bộ khí tài X-75, tiếp tục gây nhiễu.
Trong những năm tháng Việt Nam chống Mỹ, Liên Xô đã viện trợ cho Việt Nam xe tăng, xe bọc thép, pháo, máy bay, tầu chiến và nhiều phương tiện kỹ thuật quân sự khác. Từ phía Việt Nam, hàng nghìn sĩ quan, chiến sĩ đã sang Liên Xô học cách sử dụng.
Nhiều chuyên gia cho rằng, Taliban có thể sớm chiếm được thủ đô Kabul của Afghanistan, Mỹ đang chứng kiến Chiến tranh Việt Nam thứ hai, đang phải chuẩn bị sơ tán nhân viên Đại sứ quán Mỹ. Washington Post ngày 13/8 nhận định, sự sụp đổ nhanh chóng của Afghanistan chính là sự thất bại từ từ và kéo dài của Mỹ.
