Nên khai thác thông tin chính thống
Mới đây, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) có công văn gửi các bộ, ngành, địa phương đề nghị các đơn vị triển khai hiệu quả Nghị quyết 78 của Chính phủ, tăng cường xử lý tin giả, tin sai sự thật về dịch bệnh COVID-19 trên không gian mạng.
Công văn nêu rõ, thời gian qua, tình trạng phát tán tin giả, tin sai sự thật về tình hình dịch bệnh và công tác phòng, chống dịch COVID-19 có dấu hiệu gia tăng. Tin giả tập trung chủ yếu vào việc kích động vùng miền, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc; tung tin sai sự thật về hiệu quả của các loại Vắc xin COVID-19, xuyên tạc chính sách phân bổ, cung cấp Vắc xin của Chính phủ và việc sử dụng Quỹ Vắc xin phòng COVID-19; xuyên tạc diễn biến dịch bệnh tại các điểm nóng như TPHCM và các tỉnh miền Nam…
Thậm chí, nhiều thông tin ghi nguồn từ các video clip của những người cách ly, người dân trong khu vực bị giãn cách, phong tỏa…
Bộ TT&TT đề nghị các bộ, ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao chủ động triển khai thực hiện nghiêm túc quy định về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
Trong mọi tình huống bảo đảm thông tin được cung cấp nhanh nhất, không bị động, bất ngờ. Thống nhất đầu mối phát ngôn, tránh tình trạng cùng một sự việc nhưng các ngành, địa phương phát ngôn không thống nhất dẫn tới bị suy diễn, xuyên tạc.
Trường hợp bộ, ngành, địa phương phát sinh việc đột xuất, sự cố bất thường thì chậm nhất sau 2 giờ nên cung cấp thông tin ban đầu cho báo chí, trong đó nêu rõ quan điểm chỉ đạo và giải pháp xử lý bước đầu sự việc. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt thông tin, nhất là thông tin trên không gian mạng về công tác phòng, chống dịch tại bộ, ngành, địa phương để xử lý, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc, bức xúc của người dân, doanh nghiệp.
Khi phát hiện tin giả, tin sai sự thật, cần chỉ đạo lực lượng công an, các lực lượng có liên quan kịp thời xác minh đối tượng phát tán tin giả. Phối hợp với đơn vị chức năng của Bộ TT&TT để thẩm định nguồn tin, công bố, cảnh báo tin giả, tin sai sự thật; chủ động xử lý nghiêm các đối tượng phát tán tin giả trên địa bàn.
Chia sẻ với Tiền Phong, chuyên gia Phan Văn Cần, Công ty CP IT và giải pháp công nghệ Sen Vàng phân tích: “Tin giả có thể kích động thù hận, báng bổ tôn giáo, kỳ thị sắc tộc, có thể gây nên sự cố ngoại giao giữa các quốc gia, thậm chí dẫn đến những vụ giết người vô tội. Nếu chính quyền, các cơ quan báo chí và cá nhân người dùng mạng xã hội không ý thức được điều này và có hành động trong phạm vi trách nhiệm của mình thì rất phức tạp”.
 |
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn (ảnh), Giám đốc Công ty Luật TNHH Trường Lộc cho biết, “mục đích của người tung tin giả thường nhằm tạo sự chú ý của người khác đối với thông tin mình tung ra. Khi tăng lượng người theo dõi tài khoản, kẻ chủ mưu có thể sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau, từ lừa đảo đến chống phá nhà nước, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, hạ thấp uy tín người khác; phá hoại doanh nghiệp, hoặc tăng giá trị một mặt hàng hay một dịch vụ nào đó…”.
Hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội vi phạm điểm e, khoản 1, Điều 5, Nghị định số 72/2013/NĐ - CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, có thể bị xử phạt đến 30 triệu đồng. Nếu bị xử lý hình sự, khung hình phạt cao nhất là bị phạt tiền từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng, hoặc phạt tù từ 2 - 7 năm.
Nếu xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín, gây thiệt hại bị khởi kiện có thể phải chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của Điều 34 Bộ luật Dân sự như công khai xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.
Chuyên gia Cần cảnh báo, những nguồn tin chính thống, đặc biệt là tin tức chính trị, trang thông tin điện tử hoặc cổng thông tin điện tử của các cơ quan Đảng, Nhà nước phải sử dụng ít nhất 1 tên miền “.vn” và lưu giữ thông tin tại hệ thống máy chủ có địa chỉ IP ở Việt Nam.
Chống tin giả, cần “vắc xin đặc trị”
Chia sẻ với Tiền Phong về vấn đề tin giả, tin sai sự thật, Luật sư Nguyễn Bảo Thắng, Giám đốc Công ty luật Bảo Thắng (Đoàn luật sư TP Hà Nội) nhận định, không thể phủ định những thành tựu của sự phát triển không gian mạng. Tuy vậy, nếu mất kiểm soát, sự tung hoành của tin giả sẽ gây hại vô cùng lớn đến đời sống xã hội. Cần“vắc xin” đặc trị cho không gian mạng.
Nhiều luật sư có chung quan điểm, kết quả xử phạt những người đưa tin giả thời gian qua cho thấy, có người đơn giản chỉ là buồn chán, tự dựng lên chuyện không có thật rồi lan truyền trên mạng xã hội cho… vui. Nhưng không ít đối tượng tung tin giả nhằm mục đích trục lợi, chiếm đoạt tài sản, ngụy tạo nên các hoàn cảnh khó khăn, mắc bệnh hiểm nghèo để các mạnh thường quân cứu giúp, chuyển khoản hỗ trợ và chiếm đoạt.
Chúng ta cần có “vắc xin” liều cao cho người dân khi sở hữu không gian mạng, qua đó tạo “kháng thể cộng đồng” cho các chủ tài khoản mạng xã hội.
