Chát đắng hoa từ đất

Chát đắng hoa từ đất
TP - Có lẽ, lãnh đạo nông trường được tặng nhiều hoa nhất ở nước ta là chị Ba Sương (Trần Ngọc Sương) ở Nông trường Sông Hậu.

>> Có thể Ủy ban Tư pháp vào cuộc
>> Y án sơ thẩm, tuyên 8 năm tù bà Trần Ngọc Sương

Chát đắng hoa từ đất ảnh 1
Bà Trần Ngọc Sương

Bốn lần nhận danh hiệu Anh hùng Lao động cho tập thể và cá nhân, nhiều huân chương và phần thưởng cao quý khác, giao lưu ở nhiều diễn đàn, làm Người đương thời, mỗi lần như vậy có rất nhiều hoa tặng.

Tối 27/11/2002, ở Singapore, chị được trao giải Phụ nữ ấn tượng 2002 khu vực châu Á - Thái Bình Dương về lĩnh vực kinh doanh, lại nhận nhiều hoa của bạn bè quốc tế. Nhiều vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước đến thăm Nông trường, hoa thêm lộng lẫy.

Vinh quang của Nông trường Sông Hậu, của chị Ba Sương là vinh quang của đất. Một vùng đất “móc lõm” cấy lúa, thành vùng quê trù phú của gần 3.000 hộ với 16.000 con người. 

Nhớ lại thời làm ra nhiều lúa gạo và các loại nông sản nhưng buôn bán với nước ngoài khó khăn, vì đất nước còn bị cấm vận. Chị Ba Sương mày mò tìm cách xuất khẩu, bán được lô nông sản trị giá mấy trăm nghìn đô la Mỹ.

Mừng lắm, nhưng mới mừng đã phải lo, vì buôn bán đường vòng nên phía nước ngoài cù nhầy không trả tiền. Đòi cách gì cũng không được mà chẳng biết kiện cáo, bấu víu vào đâu.

Chị Ba Sương im lặng một thời gian rồi mời phía nước ngoài đến thăm Nông trường. Nông trường đón tiếp thịnh soạn, lo ăn ở chu đáo và đưa đi tham quan vui vẻ.

Mấy ngày, phía nước ngoài muốn về, chị Ba Sương nhã nhặn nói: “Hàng của chúng tôi do nông dân vất vả làm ra, các ông thấy rồi, nên đề nghị các ông vui lòng trả nợ”. Họ điện về nhà, trả tiền đầy đủ vào tài khoản của Nông trường họ được đưa tiễn đàng hoàng.

Chị bươn chải buôn bán với nước ngoài từ thời còn muôn vàn khó khăn, nên khi đất nước mở cửa thì có nhiều kinh nghiệm. Xuất khẩu gạo, đa số doanh nghiệp quanh quẩn thị trường quen thuộc, chị táo bạo đi châu Phi. Một chuyến đi châu Phi về, hỏi kết quả, chị nói nhỏ: “Tốt đẹp lắm, nhưng còn phải giữ bí mật”.

Tặng hoa cho chị Ba Sương là tặng cho người ta là hoa của đất. Hơn ba mươi năm tồn tại Nông trường, hai mươi tám năm chị Ba Sương gắn bó, hầu như tất cả khách xa gần đến Nông trường, không phải tặng thứ gì cả, ngoài hoa.

Sản vật thơm thảo của Nông trường thì rất nhiều người được hưởng. Lúc còn sống, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt có nói: “Cha con anh Năm Hoằng chỉ cho người khác chứ không lấy của người khác cái gì cả”. Nên chị Ba Sương làm Giám đốc Nông trường từ năm 2000 đến ngày chính thức nghỉ hưu 1/7/2008, quên luôn việc đề nghị tăng lương theo niên hạn cho mình, cán bộ của Nông trường cũng không nhớ.

Có một việc quan trọng, chị quên và Công đoàn Nông trường nhớ, đó là hỗ trợ chị mua nhà. Chị được hóa giá căn nhà ở thành phố Cần Thơ, hơn hai trăm triệu đồng, nhưng không có tiền trả.

Lúc đó, chị đã được phong Anh hùng, tiêu chuẩn là được Nhà nước lo chỗ ở. Nhưng chị không biết làm đơn đòi hỏi. Công đoàn Nông trường cũng không biết đòi hỏi, với tiền tự làm ra mà trước nay vẫn hỗ trợ cán bộ làm nhà, công đoàn quyết định xuất quỹ hỗ trợ chị.

Bây giờ, quỹ công đoàn bị gọi là “quỹ đen”, người ta xỉ vả chị và tòa án buộc chị phải trả lại.

Khó có thể hình dung, về cuối đời, chị lại khổ và nghèo như thế. Bị bệnh nặng, không chồng con, không nhà cửa, hơn sáu mươi tuổi lủi thủi một mình khoác giỏ vào bệnh viện.

Leo cầu thang muốn đứt hơi, vào phòng thì có người phụ nữ nom như điều dưỡng viên vào theo, hỏi han và cho chị ly nước. Chị cảm ơn, uống xong, một lát mê man bất tỉnh, giỏ đồ có mấy triệu đồng bên trong bị lấy mất.

Tôi gọi điện hỏi thăm, ngỏ ý vận động giúp chị thì chị từ chối: “Thôi em ạ, chị già rồi tiêu pha chẳng bao năm, đừng làm phiền người khác”.

Trong phiên xử phúc thẩm, chị yếu quá nên không đứng được, tòa cho phép ngồi trả lời. Phòng xử án cao rộng, chị ngồi thu lu, còm cõi trên cái ghế trước vành móng ngựa, nom càng nhỏ bé, đơn côi.

Tôi nhìn các quan tòa uy nghiêm, nữ công tố viên lạnh lùng trên cao và chị nhỏ nhoi bên dưới, không nghe rõ các vị đại diện pháp luật đang nói gì.

Bất ngờ, giữa khi trống rỗng và ráo hoảnh ấy, tâm trí tôi vọng câu thơ trong bài thơ nổi tiếng Mùa lá rụng của Olga Berggolts (Nga): “Con người không vui, con người bất hạnh/Con người đi cô độc quá trên đời!/ Thiếu cẩn trọng chăng? Hay chỉ đáng nực cười?”.

Tôi vội bước ra khỏi phòng xử án, lòng run lên điệp khúc của bài thơ: “Tránh đừng động vào cây, mùa lá rụng”.

Lúc ấy, đã gần mười hai giờ, tôi bước ra sân, gió chướng hiu hiu, nắng ong ong vàng. Năm gần hết, tết gần đến rồi. Tôi lại nhớ, mùa xuân hai mươi năm trước, đến Nông trường Sông Hậu, nghe chị Ba Sương tâm sự: “Trọn cuộc đời ôm cục đất sống với nông dân”.

Khi đó, tôi nhìn ra cổng văn phòng Nông trường, thấy mấy luống cúc nở hoa tươi thắm, mong ước mùa xuân dài mãi với Nông trường, với chị Ba Sương.

Lời tâm sự và mong ước ấy, tôi viết lên báo, chị Ba Sương nhận được nhiều thư của nhiều người chia sẻ. Nhưng quy luật tự nhiên nghiệt ngã, không thể kéo dài mãi mùa xuân.

Nay, chị ngồi trước vành móng ngựa. Chợt luật sư Nguyễn Trường Thành đứng lên đọc Đơn xin ở tù thay của 110 nông trường viên: “Nếu quan tòa quyết đưa cô Ba Sương vào tù, mỗi người chúng tôi xin ở thay cô Ba Sương một tháng…”.

Đang rã rời cúi gục xuống, chị Ba Sương bật thẳng dậy. Chao ôi, có lẽ đây là lẵng hoa bất ngờ nhất, lạ lùng nhất, tuyệt diệu nhất, đẹp nhất mà chị Ba Sương nhận được.

Còn có thể tặng hoa giữa lúc này, lung linh đến thế! Hoa bằng chính tấm lòng của các nông trường viên, nở rạng ngời từ đất.

MỚI - NÓNG
Nhiều chính sách mới có hiệu lực từ tháng 4/2024
Nhiều chính sách mới có hiệu lực từ tháng 4/2024
TPO - Từ tháng 4/2024, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông; không xét danh hiệu “Lao động tiên tiến” với người tuyển dụng dưới 6 tháng; quy định mới về xét danh hiệu "Thầy thuốc nhân dân", "Thầy thuốc ưu tú"...
Công an thông tin về vụ múc đất cao tốc mang đi bán
Công an thông tin về vụ múc đất cao tốc mang đi bán
TPO - Lãnh đạo Công an huyện Krông Pắc (Đắk Lắk) cho biết, việc khởi tố 2 bị can liên quan múc đất công trình cao tốc Khánh Hoà - Buôn Ma Thuột mang đi bán là hồi chuông cảnh báo. Công an huyện sẽ kiểm tra, xử lý các xe quá khổ, quá tải, nhất là việc múc đất của dự án đổ đi nơi khác không đúng quy định.