Cẩn trọng tiêm hormon ức chế dậy thì sớm

Bác sĩ khám cho trẻ dậy thì sớm.
Bác sĩ khám cho trẻ dậy thì sớm.
TP - Dậy thì sớm ở trẻ đang là vấn đề được quan tâm khi trẻ hiện có nhiều dấu hiệu của dậy thì sớm. Trên mạng xã hội xuất hiện không ít thông tin cảnh báo và đưa ra lời khuyên hãy đưa trẻ đi tiêm hormon kìm hãm dậy thì sớm, nhằm giúp trẻ phát triển đúng độ tuổi của mình.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai), dậy thì sớm xuất hiện ở bé gái trước 8 tuổi và ở bé trai trước 10 tuổi và chia ra làm hai loại là dậy thì giả và dậy thì thật. Trẻ dậy thì giả sẽ có những biểu hiện bên ngoài như đang dậy thì thật, đối với bé gái thì ngực phát triển to, có lông vùng kín nhưng tử cung lại không phát triển, không rụng trứng và không có kinh; đối với bé trai thì mọc lông bộ phận sinh dục, tinh hoàn phát triển nhưng không sản xuất được tinh trùng. PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng cho biết: “Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng dậy thì giả ở trẻ. Như u não, viêm não gây nên những tác động từ não xuống các vùng tiết ra hoóc-môn kích thích sự phát triển của các bộ phận như buồng trứng, tinh hoàn. Một loại nữa là các bệnh ở thận, thượng thận cũng tiết ra hoóc-môn nên cũng có thể sinh ra biểu hiện dậy thì”.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng cũng đưa ra lời khuyên, nếu trẻ có biểu hiện dậy thì sớm thì nên đưa đi khám để biết được nguyên nhân. Nếu là dậy thì giả từ những bệnh lý như u não, u thượng thận thì phải chữa trị ngay. “Đối với trẻ dậy thì sớm thật thì nó chỉ ảnh hưởng đến tâm lý là phần nhiều nên cha mẹ nên có sự hướng dẫn và dạy dỗ để trẻ hiểu rõ. Ngoài ra, nó cũng có ảnh hưởng đến sự phát triển cơ thể vì có thể hoóc-môn tăng trưởng sản xuất không kịp, làm trẻ lùn vì các đầu xương đã đóng kín sớm, nếu vào bệnh viện thì sẽ có thuốc can thiệp để giảm quá trình dậy thì, giúp trẻ lớn đạt mức”, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng cho biết.

TS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa - Di truyền (Bệnh viện Nhi T.Ư) cho rằng, hiện nay trẻ (cả nam và nữ) tuổi dậy thì sớm bắt đầu sớm hơn so với trước kia. “Hiện nay đối với nữ, các dấu hiệu dậy thì thường bắt đầu từ 8 tuổi, còn nam là 9 tuổi. Như vậy, nếu xuất hiện các dấu hiệu dậy thì trước độ tuổi đó sẽ được coi là dậy thì sớm. Ngược lại, nếu nữ sau 13 tuổi, nam sau 14 tuổi mà chưa dậy thì thì sẽ được coi là muộn”, TS Thảo cho hay.

Theo đó, dấu hiệu dậy thì ở nữ thường xuất hiện các biểu hiện như vùng tuyến vú phát triển, bắt đầu có lông mu, thay đổi tâm lý… còn nam thường là vỡ tiếng, dương vật phát triển, xuất hiện ria mép, trứng cá, lông mu…

Ngoài ra, vấn đề mà các bậc phụ huynh thường hay lo lắng nhất, đó chính là sự phát triển vượt trội ở tuyến vú đối với các bé gái nên hốt hoảng cho đi khám. Đối với trường hợp này, TS Thảo cho rằng: “Kể cả đối với trẻ có tuyến vú phát triển trước 8 tuổi nhưng khi đi khám tuổi xương vẫn bình thường, tử cung, lông mu không phát triển thì đó không được coi là dậy thì sớm”.

Tiêm hormon phải theo chỉ định bác sĩ

TS Bùi Phương Thảo cho rằng, việc tiêm hormon ức chế dậy thì phải được chỉ định cũng như theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ chuyên khoa. Có một số trường hợp, dù các bác sĩ nội tiết đã hướng dẫn và tư vấn không cần thiết phải tiêm hormon ức chế dậy thì, nhưng gia đình vẫn tự ý ra ngoài tiêm thuốc ức chế dậy thì với hy vọng sau này chiều cao của con sẽ tăng lên. Việc dùng hormon ức chế dậy thì không đúng chỉ định sẽ làm cho trẻ không có được quá trình dậy thì bình thường, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm sinh lý của đứa trẻ. Theo bác sĩ Thảo, những trẻ có dậy thì sớm (nữ dưới 6 tuổi và nam trước 9 tuổi) thì nên tiêm hormon để ức chế dậy thì. Còn những trường hợp nữ dậy thì sớm từ 6 đến 8 tuổi, hoặc trên 8 tuổi thì tùy vào từng trường hợp cụ thể bác sĩ sẽ giải thích cho gia đình và bệnh nhân.

Bác sĩ Thảo phân tích: “Với bé gái dưới 6 tuổi đã dậy thì, khi tiêm hormon làm kìm hãm dậy thì sớm sẽ có hai cái lợi. Về ngắn hạn, sẽ giúp ức chế phát triển các đặc tính sinh dục phụ như: kìm hãm sự phát triển của tuyến vú, lông mu, khả năng có kinh nguyệt… từ đó giúp trẻ tập trung vào việc học, hòa đồng cùng bạn bè, tránh bị xâm hại tình dục. Về lâu dài việc tiêm hormon sẽ giúp trẻ phát triển chiều cao sau này. Bởi, nếu không tiêm hormon thì xương bị ảnh hưởng, trực tiếp ở đây là tuổi xương phát triển trước tuổi thực”. Còn đối với những trường hợp 6-8 tuổi, hoặc trên 8 tuổi,  TS Thảo cho rằng, điều trị ức chế dậy thì không phải là nhất thiết. Nếu điều trị thì chỉ có thể giúp giải quyết được những vấn đề ngắn hạn như kìm hãm sự phát triển đặc tính sinh dục phụ, làm chậm thời gian phát triển tuyến vú, lông mu, còn về mặt cải thiện chiều cao thì không còn nhiều, thậm chí không có.

Nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm ngày càng gia tăng, TS Thảo cho rằng, ngoài nguyên nhân tổn thương thần kinh trung ương gây dậy thì sớm, còn có các yếu tố khác như: môi trường, dinh dưỡng, lối sống… sẽ khiến trẻ dậy thì sớm hơn. Theo đó, trẻ thừa cân béo phì hay những trẻ tiếp cận với thông tin, internet, mạng xã hội từ khi còn nhỏ cũng là nguyên nhân thúc đẩy dậy thì sớm.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.