Ngày thứ ba (8/1) phiên tòa xét xử Huỳnh Thị Huyền Như, HĐXX đã xét hỏi các bị cáo, nguyên là cán bộ tín dụng của các ngân hàng Vietinbank, VIB ở các chi nhánh về hành vi thiếu trách nhiệm và vi phạm các quy định trong hoạt động tín dụng.
Làm sai quy trình
Theo cáo buộc, Như đã sử dụng 474,05 tỷ đồng của Ngân hàng ACB và 59,5 tỷ đồng của Ngân hàng Navibank ký hợp đồng gửi tiết kiệm tại Vietinbank chi nhánh TPHCM. Sau đó, Như tự trích lập thành các thẻ tiết kiệm, đem thế chấp tại hai phòng giao dịch Điên Biên Phủ, Đinh Tiên Hoàng thuộc Vietinbank chi nhánh TPHCM, vay 514,54 tỷ đồng rồi chiếm đoạt.
Mặt khác, Như còn sử dụng thẻ tiết kiệm giả gửi tiền tại Vietinbank chi nhánh Nhà Bè để thế chấp vay 480,3 tỷ đồng tại VIB chi nhánh TPHCM để chiếm đoạt 180 tỷ đồng. Sở dĩ Như làm được điều này là có sự giúp sức của một số người vốn đang là lãnh đạo, cán bộ, giao dịch viên của Vietinbank ở phòng giao dịch Điện Biên Phủ, Đinh Tiên Hoàng và VIB TPHCM.
Tống Nguyên Dũng (nguyên nhân viên tín dụng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank) khai với tòa, sau khi tốt nghiệp đại học đã “đầu quân” cho Vietinbank - TPHCM, Như là người hướng dẫn. Khi Như sang làm trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ, Dũng theo. Trong quá trình thẩm định hồ sơ cho vay vốn và sổ tiết kiệm do Như làm giả, Dũng đã bỏ qua nhiều khâu. Trong đó có việc tiếp xúc trực tiếp với khách hàng. Tuy nhiên, trong các hồ sơ do Như đưa thiếu nhiều chữ ký của chủ tài khoản cũng như không gặp mặt khách hàng nhưng Dũng vẫn thông qua. Dũng nói: “Bị cáo biết chị Như là cán bộ có năng lực, có kinh nghiệm, được các lãnh đạo đánh giá cao. Khi làm ở phòng giao dịch Điện Biên Phủ, chị Như là cấp trên trực tiếp của bị cáo nên bị cáo rất tin tưởng. Hơn nữa bị cáo nghĩ các chủ tài khoản không có tiền trong ngân hàng thì không thể ra sổ tiết kiệm”. Dũng thừa nhận việc làm trên sai với quy định về nghiệp vụ ngân hàng và gây thiệt hại 74 tỷ đồng.
Tương tự, Trần Thanh Thanh- nguyên là phó phòng dịch vụ khách hàng phòng giao dịch Điện Biên Phủ Vietinbank (sau này được bổ nhiệm thay Như làm trưởng phòng), đã có hành vi làm sai quy trình, giải ngân 6 hồ sơ tín dụng do Như đề nghị dưới hình thức sổ tiết kiệm có giá trị 25 tỷ. Đối với những hồ sơ này mặc dù không có khách hàng thật nhưng Thanh vẫn ký.
Lý giải về việc làm này, Thanh cho rằng lúc này mới được bổ nhiệm nên chưa nắm được tình hình và tin tưởng vào Như một người tiền nhiệm có uy tín, đồng thời cũng có tác động cấp trên… bằng điện thoại.
Bị cáo Bùi Ngọc Quyên - nguyên phó phòng giao dịch Điện Biên Phủ Vietinbank chi nhánh TPHCM (cấp dưới trực tiếp của Như) đã tham gia giải quyết phê duyệt cho vay 29 hồ sơ trị giá 122 tỷ đồng mặc dù không có chữ ký của khách hàng.
Giải thích về lý do dẫn đến những thiếu sót này, Quyên cho rằng, sau khi kiểm soát tài sản đảm bảo thấy không có chữ ký của khách hàng nên báo lại cho Như, nhưng Như nói khách hàng là chỗ quen biết do bận làm ăn, chưa thể hoàn thành hồ sơ nên để Như trực tiếp lấy. “Sau tất cả những gì xảy ra, bị cáo thấy mình chính là nạn nhân của Như (cũng như) một phần non kém về nghiệp vụ và non kém về kinh nghiệm xã hội” - bị cáo này vừa khóc vừa nói.
Bị cáo Hoàng Hương Giang, Phạm Thị Tuyết Anh (nguyên là giao dịch viên phòng giao dịch Điện Biên Phủ) cũng như 7 cựu nhân viên tín dụng khác cũng đều thừa nhận có sai sót. Riêng Vũ Nguyễn Xuân Tiên – nguyên phó phòng giao dịch Đinh Tiên Hoàng- Vietinbank không thừa nhận có sai sót trong việc duyệt giải ngân cho 6 hồ sơ vay dưới hình thức thế chấp sổ tiết kiệm đứng tên 3 nhân viên của ACB mà Như làm giả với giá trị hơn 33 tỷ đồng. HĐXX công bố bút lục lời khai của bị cáo này. Tiên trả lời, “bị điều tra viên đánh và ép ký”.
Yêu cầu ngân hàng bồi thường
Nguyên đơn có liên quan quyền lợi trực tiếp là ông Nguyễn Tấn Hải - cán bộ Ngân hàng VIB, khẳng định trước tòa, ngân hàng ông bị thiệt hại 180 tỷ đồng. Ông Hải cho rằng, có 12 cá nhân giúp Như chiếm đoạt 180 tỷ đồng nhưng cơ quan tố tụng chỉ truy tố có 3 bị cáo, 9 bị cáo còn lại không đề cập đến, cần phải có trách nhiệm truy cứu hình sự và trách nhiệm dân sự liên đới, buộc khắc phục hậu quả cho VIB, đồng thời phong tỏa tài sản của 12 người này để có thể thu hồi, chi trả cho VIB. Bị cáo Lành (bị cáo bị truy tố tội cho vay nặng lãi) đã tự nguyện khắc phục trả lại cho VIB 15 tỷ đồng, yêu cầu tòa xem xét trả lại cho VIB theo đúng quy định. Nếu chưa làm rõ được thì yêu cầu HĐXX trả lại hồ sơ để điều tra.
Ông Nguyễn Trác Minh Phương - Phó TGĐ Cty Chứng khoán Phương Đông cho biết, theo cáo trạng Cty của ông bị lừa 380 tỷ đồng; Cty An Lộc bị lừa trên 170 tỷ đồng. Đại diện Cty An Lộc cho rằng, Cty này không có quan hệ gì với Như và họ chỉ là người mở tài khoản nên yêu cầu Vietinbank bồi thường toàn bộ số tiền này. Ông Nguyễn Tuấn Khang - nhân viên đại diện cho Cty Phúc Vinh yêu cầu Vietinbank trả lại số tiền gốc và lãi theo quy định của ngân hàng. “Chúng tôi là nguyên đơn và phía bị đơn phải là Vietinbank”- ông Khang nói.
Trước hàng loạt yêu cầu ngân hàng Vietinbank phải chịu trách nhiệm và bồi thường thiệt hại cho các nguyên đơn dân sự, HĐXX cho biết sẽ xem xét các ý kiến này.
Ngay trong phiên tòa chiều cùng ngày, đồng loạt các nạn nhân là nguyên đơn dân sự trong vụ án “siêu lừa” này đã đứng trước tòa yêu cầu Vietinbank bồi thường thiệt hại và xem xét lại trách nhiệm dân sự giữa nguyên đơn và bị đơn trong “đại án” này.
