Beta-carotene là hợp chất hoạt tính sinh học tạo cho cà rốt có màu cam. Các nghiên cứu trên người và chuột cho thấy việc chuyển đổi beta-carotene thành vitamin A làm giảm lượng cholesterol "xấu" trong máu.
Do đó, beta-carotene có thể giúp bảo vệ chống lại sự phát triển xơ vữa động mạch.
Jaume Amengual, phó giáo sư về dinh dưỡng tại Khoa Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng Con người tại Đại học Illinois của Mỹ cho biết, bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch là nguyên nhân chính gây tử vong trên toàn thế giới.
Amengual và các đồng nghiệp của ông đã thực hiện hai nghiên cứu để hiểu thêm về tác động của beta-carotene đối với sức khỏe tim mạch. Họ đã xác nhận tầm quan trọng của nó.
Beta-carotene chuyển đổi thành vitamin A với sự trợ giúp của một loại enzyme gọi là beta-carotene oxygenase 1 (BCO1). Những người có enzym hoạt động kém hơn có thể cần các nguồn cung cấp vitamin A khác trong chế độ ăn uống của họ, Amengual cho biết.
Nghiên cứu đầu tiên được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng, đã phân tích mẫu máu và ADN của 767 thanh niên khỏe mạnh từ 18 đến 25. Đúng như dự đoán, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối tương quan giữa hoạt động BCO1 và mức cholesterol xấu.
"Những người có một biến thể di truyền liên quan đến việc làm cho enzym BCO1 hoạt động mạnh hơn có lượng cholesterol trong máu thấp hơn. Đó là quan sát đầu tiên của chúng tôi", Amengual lưu ý.
Để theo dõi những phát hiện này, Amengual và các đồng nghiệp của ông đã thực hiện một nghiên cứu thứ hai, được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu về Lipid.
"Trong nghiên cứu trên người, chúng tôi thấy rằng cholesterol cao hơn ở những người không sản xuất nhiều vitamin A”, ông giải thích.
"Những phát hiện chính của nghiên cứu chuột mô phỏng lại những gì chúng tôi tìm thấy ở người. Chúng tôi thấy rằng khi chúng tôi cung cấp beta-carotene cho chuột, chúng có mức cholesterol thấp hơn. Những con chuột này phát triển các tổn thương xơ vữa động mạch nhỏ hơn hoặc mảng trong động mạch của chúng. Điều này có nghĩa là những con chuột được cho ăn beta-carotene được bảo vệ chống lại chứng xơ vữa động mạch nhiều hơn những con được cho ăn một chế độ ăn không có hợp chất hoạt tính sinh học này, "Amengual nói.
Trong nghiên cứu thứ hai, các nhà nghiên cứu cũng điều tra các con đường sinh hóa của các quá trình này, xác định vị trí xảy ra trong cơ thể.
"Chúng tôi giới hạn ở gan, cơ quan chịu trách nhiệm sản xuất và bài tiết lipoprotein vào máu, bao gồm cả những lipoprotein được gọi là cholesterol xấu. Chúng tôi quan sát thấy rằng ở những con chuột có hàm lượng vitamin A cao, việc bài tiết lipid vào máu chậm lại.” ông cho biết.
Hiểu được cách thức enzym BCO1 liên quan đến cholesterol có ý nghĩa quan trọng. Thông thường, nồng độ beta-carotene cao trong máu có liên quan đến lợi ích sức khỏe. Nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của một loại enzym BCO1 kém hoạt động không chuyển hóa beta-caroten mà chúng ta ăn thành vitamin A.
Theo Amengual, có tới 50% dân số có biến thể enzym ít hoạt động hơn. Điều đó có nghĩa là cơ thể chúng sản xuất vitamin A từ nguồn thực vật chậm hơn và chúng ta có thể cần lấy chất dinh dưỡng này trực tiếp từ nguồn động vật như sữa hoặc pho mát chẳng hạn.
