N. T. D. là tân sinh viên vừa bước chân lên Hà Nội. Trong một lần qua nhà bạn xem bóng đá, bị cả hội nhóm rủ rê, D. đã dồn hết tiền ăn trong tháng vào chơi và mất hết: “Hôm ấy, bạn rủ qua nhà trọ xem bóng đá, thấy vui nên mình đi. Khi vào trong, mình gặp thêm một nhóm, toàn người lạ và tất cả mọi người đều cá độ bóng đá. Mình chưa tham gia bao giờ nhưng được bạn giải thích và nghe nói lãi 1 ăn 9, thấy ham nên đã xuống tiền. Giờ mất hết, mình không biết sống sao trong tháng này. Mình rất hối hận!”. N. T. D nói thêm, trong phòng có một người đứng ra nhận tiền và đặt cược hộ mọi người, tâm lý đám đông và máu “đỏ đen” đã làm D. không giữ được mình và nhận cái kết đắng.
Trên không gian mạng, không khó để tìm kiếm hay truy cập vào các trang web, hội nhóm cá độ, “soi kèo” với số lượng người tham gia từ vài chục nghìn đến hàng trăm nghìn người.
 |
| Các hội, nhóm về cá độ thu hút đông đảo người tham gia. |
Ngay cả khi bạn là người chưa biết gì về cá độ thì chỉ cần ngỏ ý trong một nhóm bất kỳ là lập tức nhiều “môi giới” nhắn tin nhiệt tình hướng dẫn. Rất nhiều đối tượng đã chủ động tiếp cận, mời gọi, lôi kéo người chơi vào các nhóm trên Telegram, Zalo và đó mới thực sự là nơi diễn ra sôi nổi các hoạt động đặt cược.
 |
| “Chốt kèo” trên Telegram - nền tảng rất khó quản lý, bởi người chơi không phải tiết lộ danh tính. |
Mặt khác, có những nhóm hoạt động theo hình thức đa cấp, một người đại diện nhận tiền đặt cược hộ nhiều người khác để ăn tiền chênh lệch, hoa hồng. Cứ thế, những người này tạo thành một đường dây, gây khó khăn trong công tác điều tra của cơ quan công an. Do tiền hoa hồng cao nên không ít người trẻ, sinh viên đứng ra nhận giao dịch chuyển tiền cá độ.
C. M. A. từng là trung gian nhận giao dịch cá độ. Đang là sinh viên, được một người quen giới thiệu công việc nhẹ nhàng “chuyển tiền qua lại”, M. A. nhanh chóng nhận công việc và làm ngay. “Khi làm rồi, mình mới biết là nhận tiền hộ những người cá độ bóng đá, công việc hằng ngày là thông báo trận, tỷ lệ cược và nhận kèo, nhận tiền của người chơi rồi gửi về bên trên, cược càng lớn hoa hồng càng nhiều”. Khi biết mình nằm trong đường dây móc nối cá độ bóng đá và nhận ra hành vi vi phạm pháp luật, C. M. A. đã dừng việc. Cậu chia sẻ thêm rằng, có rất nhiều bạn đang làm cái việc giống như mình, có thể có những bạn cũng biết là vi phạm pháp luật nhưng vì hoa hồng cao nên vẫn làm.
Hệ lụy lừa đảo, vay nặng lãi
Cứ mỗi dịp có sự kiện thể thao lớn diễn ra, nhất là các giải bóng đá như Euro, World Cup, số người tham gia cá độ tăng, cũng chính là lúc các loại tội phạm công nghệ cao, lừa đảo qua mạng hoành hành. Tiếp cận với một số tài khoản trong các hội nhóm cá độ, nhóm PV ghi nhận nhiều trường hợp bị lừa đảo bởi các web cá độ.
 |
| Nạp tiền nhưng không thể rút, các “dân chơi” bất lực khi bị lừa. |
Một nạn nhân chia sẻ: “Mình nạp tiền vào trang web ...x8, thua thì mất hết còn thắng thì nó thông báo vi phạm, rồi khoá tài khoản, mình mất khá nhiều. Một trang khác mình thấy trang bị sập nên sợ, truy cập vào rút tiền cũng bị khoá tài khoản luôn”. Rơi vào những trường hợp này, đa phần nạn nhân đành bất lực, bởi họ - những người tham gia cá độ cũng đã vi phạm pháp luật, do đó họ có tâm lý “sợ và ngại” đi tố cáo những trường hợp này. Lợi dụng sự thiếu cảnh giác, đánh vào lòng tham của người chơi “đỏ đen”, nhiều kẻ gian đã tạo dựng những trang web có giao diện cá độ bóng đá nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản với những chiêu trò như: nạp được không rút được, yêu cầu đăng nhập tài khoản ngân hàng, tài khoản Facebook, Google… Còn với hình thức chuyển tiền nhờ cá độ, nếu đối tượng cầm tiền “ôm tiền bỏ chạy” thì những người chơi cũng sẽ vô cùng khó khăn để giải được bài toán lấy lại được tiền.
Bên cạnh đó, các đối tượng tham gia cá độ thua cược, thiếu tiền chính là miếng mồi ngon của những kẻ cho vay nặng lãi. “Giải ngân nhanh sau 10 phút, thủ tục đơn giản, chỉ cần CCCD” – lời mời gọi vay tiền rải rác khắp các hội, nhóm. Và thế là không ít người nhắm mắt làm liều với tâm lý “gỡ gạc”. N. H. A. (người bị các đối tượng đòi nợ làm phiền) chia sẻ: “Bạn cùng lớp chơi cá độ bóng đá thua nên vay nặng lãi trên các ứng dụng vay tiền. Bạn ấy cung cấp số của mình, một số bạn cùng lớp và cả số của giảng viên cho app. Sau đó, do không trả được nên những kẻ đòi nợ thuê gọi điện làm phiền, thậm chí chửi bới, đe doạ mình và những người bạn ấy cho số tham chiếu. Giờ bạn ấy đã nghỉ học”.
 |
| Các đối tượng mời chào tham gia và hướng dẫn nhiệt tình hòng dụ người chơi vào tròng. |
Hậu quả, nguy cơ rõ ràng trước mắt, thế nhưng nhiều người vẫn tham gia chơi và thậm chí là tham gia đường dây cá độ. Cá biệt, nhiều người do thiếu hiểu biết mà tin vào những lời quảng cáo, cho rằng mình đang chơi hợp pháp.
Hành vi vi phạm pháp luật
Luật sư Dương Lê Ước An khẳng định: “Do cá độ bóng đá được thực hiện với mục đích được thua bằng tiền hoặc hiện vật mà không được cơ quan nhà nước cho phép. Như vậy, cá độ bóng đá cũng được xem là hành vi đánh bạc trái phép và bị xử lý theo quy định của pháp luật”. Theo đó, người tham gia cá độ có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Nhưng nếu, số tiền cá độ từ 5 triệu đồng trở lên hoặc dưới 5 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp mà Bộ luật Hình sự quy định, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội đánh bạc, quy định tại Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017.
Nếu thực hiện hành vi cá độ bóng đá với số tiền từ 5 - dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 5 triệu đồng nhưng đã bị phạt hành chính hoặc kết án về hành vi liên quan đến cờ bạc, người cá độ sẽ bị phạt tù đến 3 năm. Trường hợp cá độ có tổ chức hoặc tiền cá độ từ 50 triệu đồng trở lên hoặc cá độ trực tuyến thông qua các trang cá độ online… người vi phạm còn có thể bị phạt đến 7 năm tù. Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt từ 10 – 50 triệu đồng theo khung hình phạt bổ sung.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, vẫn tồn tại những hình thức cá cược hợp pháp. Căn cứ theo Nghị định 06/2017/NĐ-CP, đặt cược bóng đá quốc tế được công nhận là một trong những loại hình kinh doanh có điều kiện, không khuyến khích phát triển. Đặt cược bóng đá chỉ được coi là hợp pháp khi đáp ứng các yếu tố được quy định tại Nghị định.
 |
| Luật sư Dương Lê Ước An khẳng định “người tham gia cá độ bóng đá qua mạng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội đánh đánh bạc”. (Ảnh: NVCC) |
Theo đó, đối tượng đặt cược phải liên quan đến bóng đá quốc tế cụ thể là các trận đấu, giải thi đấu bóng đá được tổ chức bên ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc được các tổ chức quốc tế đứng ra tổ chức trong lãnh thổ Việt Nam. Người chơi phải đủ 21 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật, và không thuộc một trong các trường hợp bị cấm theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị định 06/2017/NĐ-CP. Mức đặt cược tối thiểu cho một lần đặt cược là 10.000 đồng (mười nghìn đồng) và tối đa mỗi người chơi trong một ngày cho từng sản phẩm đặt cược tại một doanh nghiệp kinh doanh đặt cược là 1.000.000 đồng (một triệu đồng).
Cũng theo Luật sư An: “Hành vi sử dụng Internet làm nền tảng cá độ cũng được coi là vi phạm pháp luật trong trường hợp: Mục đích của việc tham gia cá cược bóng nhằm mục đích để ăn thua về lợi ích hay hướng đến tiền bạc, vật chất, người chơi tham gia cá độ tại các địa chỉ, tổ chức không được nhà nước cấp phép theo quy định”. Hành vi cá độ được thực hiện tinh vi dưới nhiều hình thức như: trực tiếp thỏa thuận đặt cược không thông qua người tổ chức mà ăn thua bằng tiền giữa những người cùng xem trực tiếp một trận bóng, tham gia cá cược bằng tiền thông qua người môi giới… Trong đó phổ biến hơn cả là hình thức mở tài khoản trên các trang mạng cá cược trên Internet.
Trường hợp cá độ có tổ chức hoặc tiền cá độ từ 50 triệu đồng trở lên hoặc cá độ trực tuyến thông qua các trang cá độ online… người vi phạm còn có thể bị phạt đến 7 năm tù. Đối với những người làm chủ đường dây cá độ bóng đá qua mạng, những người viết ra trang web, nền tảng trực tuyến dùng cho việc cá độ bóng đá, những người làm “nhà cái” thì hành vi của họ được coi là hành vi “Tổ chức đánh bạc”. Đối với những người này thì hành vi của họ hầu hết đều cấu thành tội phạm bởi vì các trang web đánh bạc khi bị phát hiện thường có lượng người chơi rất lớn, lượng tiền đổ vào cũng không phải là ít. Tuy nhiên, theo quy định, tổng số tiền của những người chơi này trong cùng một lúc chỉ từ 5 triệu đồng trở lên đã cấu thành tội phạm. Tội tổ chức đánh bạc qua mạng cũng thuộc trường hợp tăng nặng khung hình phạt với tình tiết “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử”. Khung hình phạt cho tội này là phạt tù từ 5 đến 10 năm.
Nạn cá độ bóng đá ngày càng diễn biến phức tạp và mở rộng về quy mô, hình thức và đặc biệt kéo theo hàng loạt những tệ nạn lừa đảo, vay nặng lãi, tội phạm… Cùng với sự vào cuộc của cơ quan chức năng, chính bản thân những người trẻ cần nâng cao nhận thức, cảnh tỉnh trước những lời mời gọi, dụ dỗ để không trở thành nạn nhân trong câu chuyện “bóng đá”.
