Bệnh nhân Nguyễn Huy B., nam – 23 tuổi, trú tại xã Tân Chi, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh bị tai nạn giao thông, nhập viện trong tình trạng đau ngực, khó thở, huyết áp 90/50 mmHg, có sốc, ép tim, mất máu, áp lực tĩnh mạch trung ương tăng 14-15cm nước.
Qua thăm khám kỹ lưỡng với các kết quả cận lâm sàng như x quang ngực và CT scanner 64 dãy, cho chẩn đoán kịp thời và chính xác là bệnh nhân bị vỡ eo động mạch chủ, gây tụ máu lớn ở trung thất và màng ngoài tim, tràn máu màng phổi hai bên, nguy cơ tử vong rất cao nếu không can thiệp ngay.
PGS.TS Nguyễn Hữu Ước cho biết, vỡ eo động mạch chủ là một bệnh lý rất hiếm gặp ở Việt Nam. Eo động mạch chủ là vùng ranh giới giữa quai động mạch chủ và động mạch ngực, nên khi bị chấn thương eo động mạch chủ, đa số các trường hợp bị tử vong ngay sau tai nạn. Các triệu chứng như: đau ngực, khó thở, x quang ngực thấy trung thất trên rộng là các dấu hiệu tốt gợi ý có chấn thương của eo động mạch chủ.
Một số trường hợp còn sống và được chuyển đến bệnh viện nhờ thương tổn vỡ eo chưa quá nặng, nhưng chẩn đoán thường rất khó vì bệnh không có triệu chứng đặc hiệu, lại hay kèm tình trạng sốc rất nặng, bệnh cảnh đa chấn thương, nên nguy cơ tử vong vẫn rất cao do chẩn đoán và điều trị chưa kịp thời. Chỉ có một số rất ít trường hợp thương tổn đụng giập eo động mạch chủ nhẹ, sau vài tuần đến vài tháng tiến triển thành khối giả phồng động mạch, tức là thể mạn tính của thương tổn, thì mới có tiên lượng khá tốt nhờ tiến triển chậm và kỹ thuật điều trị không cấp cứu.
 |
Bác sĩ Nguyễn Tùng Sơn chuẩn bị đặt stent graft trên bệnh nhân B. Ảnh BV Việt - Đức cung cấp
Bệnh nhân Nguyễn Huy B. là tổn thương thể cấp tính khá nặng, với toàn bộ trung thất tụ máu rộng, tràn máu màng phổi hai bên, thậm chí bị tràn dịch màng tim do phản ứng kích thích tiết dịch, làm ảnh hưởng nhiều đến công tác chẩn đoán. Ngoài ra còn có chấn thương thận hai bên, nghi ngờ chấn thương bụng. Với kinh nghiệm điều trị chấn thương ngực, các bác sĩ Trung tâm Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã hội chẩn cấp cứu và định hướng chẩn đoán vỡ eo động mạch chủ, từ đó chuẩn bị kỹ lưỡng để đưa bệnh nhân đi chụp cắt lớp ngực đa dãy với ít rủi ro nhất (như vỡ túi phồng vào khoang màng phổi, sốc trụy tim mạch…). Sau khi có chẩn đoán xác định là vỡ eo động mạch chủ, đã giải thích kỹ cho người nhà bệnh nhân những nguy cơ đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh, và cần phải can thiệp cấp cứu càng sớm càng tốt, PGS.TS Nguyễn Hữu Ước chia sẻ thêm.
Với bệnh nhân bị vỡ eo động mạch chủ, phương pháp phẫu thuật kinh điển có thể dùng tim phổi máy hỗ trợ hoặc không, nhưng việc phẫu thuật vô cùng khó khăn vì eo động mạch chủ là vùng rất khó tiếp cận để xử lý các thương tổn. Hơn nữa trong điều kiện cấp cứu, chảy máu dữ dội, nếu kẹp được mạch để xử lý thương tổn cũng sẽ gây tổn thương não và các tạng khác trong cơ thể.
Vì vậy, ngày 28/8/2017, các bác sĩ Trung tâm Phẫu thuật Tim mạch và lồng ngực – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã quyết định dùng phương pháp can thiệp stent graf động mạch chủ, đặt stent trong lòng can thiệp nội mạch. Đây là một giải pháp hạn chế rủi ro, do thủ thuật đơn giản hơn so với mổ mở, người bệnh hầu như không bị mất máu trong quá trình can thiệp, không gây biến chứng các cơ quan và kiểm tra được tình trạng bệnh nhân ngay sau mổ. Tuy nhiên, để triển khai được kỹ thuật này trong cấp cứu không phải nơi nào cũng có thể làm được.
Đây là ca thứ 4 bệnh nhân bị vỡ eo động mạch chủ được điều trị bằng phương pháp đặt stent graft tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân ổn định, dự kiến sẽ được ra viện sau can thiệp khoảng một tuần.
