Xóa bỏ tư duy chia vốn, tập trung phát triển kinh tế
TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, dù năm 2017 Việt Nam đạt nhiều thành tựu nhưng GDP bình quân/người chỉ gần 2.400 USD. Đây là một mức thấp chứa đựng nỗi buồn nhiều hơn là niềm vui và tự hào.
“Việt Nam là nước đang phát triển. Vì vậy, yêu cầu thu hẹp khoảng cách và đuổi kịp các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới, đã và đang là mệnh lệnh đối với hệ thống chính trị nói chung và Chính phủ nói riêng. Để đạt được mục tiêu nói trên, chúng ta phải có tốc độ tăng trưởng GDP hằng năm ít nhất 8-10% và duy trì liên tục trong ít nhất 15-20 năm”, ông Cung cho biết.
Tuy nhiên, theo người đứng đầu CIEM, những việc Bộ KH&ĐT làm được, còn thấp xa so với yêu cầu cải cách thể chế và phát triển kinh tế của đất nước. “Chúng ta chưa làm tốt vai trò của “kiến trúc sư” cải cách và phát triển của đất nước; một số chức năng nhiệm vụ trùng lắp, chồng chéo với các bộ, cơ quan khác…”, ông Cung nói.
Đánh giá hoạt động của Bộ KHĐT, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ trưởng KH&ĐT rà soát toàn bộ quy trình hoạt động của cán bộ trong ngành. “Như trước đây tôi đã nói, Bộ KH&ĐT là bộ tham mưu kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, không phải là bộ chia tiền. Các giám đốc sở KH&ĐT ở địa phương phải xoá bỏ tư duy chia vốn mà tập trung phát triển kinh tế”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng còn yêu cầu các giám đốc sở KH&ĐT phải dám từ bỏ quyền lực, để phục vụ nhân dân nhằm mục tiêu phát triển đất nước. Giám đốc Sở KH&ĐT tìm cách xúc tiến đầu tư, thu hút nhà đầu tư vào tỉnh mình. “Các ông bà giám đốc sở đừng nói tỉnh tôi không có điều kiện phát triển. Không phát triển được là do ông giám đốc sở không biết làm”, Thủ tướng nói.
Theo Thủ tướng, vừa qua, Bộ KH&ĐT có cố gắng nhưng chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ. Bộ KH&ĐT chưa thể hiện được vai trò nhạc trưởng kinh tế vĩ mô. Việc xây dựng kế hoạch tăng trưởng của Bộ KH&ĐT còn bị động. Đề án của Bộ KH&ĐT còn sơ sài, chưa đưa ra giải pháp cụ thể để áp dụng thực tế. Dù nêu tốt tình hình kinh tế xã hội nhưng bộ này chưa đưa ra đề xuất kịp thời trước tình hình đất nước, ít có báo cáo phân tích tình hình kinh tế chất lượng.
“Với nhiệm vụ tham mưu chính sách kinh tế vĩ mô, bộ phải là cỗ máy tinh vi, khối óc sáng suốt tham mưu cho Chính phủ về điều hành kinh tế vĩ mô, tái cơ cấu nền kinh tế”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Có chính sách hút nguồn lực trong dân
Nhận định về khu vực kinh tế không chính thức còn lớn, Thủ tướng giao Tổng cục Thống kê xây dựng Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát như kinh tế ngầm; kinh tế phi pháp. Theo đề án này, việc thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát nhằm thu thập đầy đủ thông tin của các hoạt động kinh tế thực tế đang diễn ra và ảnh hưởng đến quy mô nền kinh tế nhưng chưa được đo lường và tính toán đầy đủ trong GDP.
Đại diện Tổng cục thống kê cũng nêu rõ về hoạt động kinh tế ngầm hoạt động kinh tế hợp pháp nhưng bị giấu giếm một cách có chủ ý nhằm tránh nộp các loại thuế, tránh phải thực hiện các thủ tục pháp lý, hành chính. Hoạt động kinh tế phi pháp với các hoạt động kinh tế bị pháp luật cấm như sản xuất và buôn bán ma túy, hoạt động mại dâm; các hoạt động kinh tế hợp pháp không bị pháp luật cấm nhưng do các nhà sản xuất trái phép thực hiện.
“Hai thành tố này rất khó cho cơ quan Thống kê thu thập thông tin để tính toán. Vì vậy, trong quý 1 năm 2018, sau khi Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Tổng cục Thống kê hứa với Thủ tướng Chính phủ sẽ cùng với các bộ, ngành và địa phương tìm giải pháp có tính khả thi để triển khai thực hiện, sẽ từng bước tính toán đầy đủ hơn quy mô chỉ tiêu GDP trong những năm tới”, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm nói.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&ĐT phải xây dựng chính sách với cách làm mới nhằm giải phóng nguồn lực trong nhân dân và từ khu vực đầu tư nước ngoài. Đồng thời, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, nông thôn, tăng năng suất lao động, phát triển đồng đều để không ai bị tụt lại phía sau.
“Bộ KH&ĐT là bộ tham mưu kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, không phải là bộ chia tiền. Các giám đốc sở KH&ĐT ở địa phương phải xóa bỏ tư duy chia vốn mà tập trung phát triển kinh tế”.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
