Những kiến nghị trước liên quan tới nghị định này của các doanh nghiệp không được bộ này chấp thuận.
Hơn 4.000 xe đủ điều kiện bán ra thị trường
Bộ Giao thông vận tải (Bộ GTVT) vừa có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ nội dung liên quan đến Nghị định 116/2017/NĐ-CP (NĐ116) và Thông tư 03/2018/TT-BGT quy định các điều kiện liên quan đến kinh doanh ô tô nhập khẩu (NK), lắp ráp, kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, bảo hành, bảo dưỡng.
Theo Bộ GTVT, sau khi NĐ116 và Thông tư 03 được ban hành, phía Hoa Kỳ và một số hiệp hội nước ngoài nêu ra những bất cập, khó khăn như yêu cầu các doanh nghiệp (DN) phải cung cấp bản sao Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô (VTA) và kiểm tra theo lô.
Tuy nhiên, Bộ GTVT cho rằng, việc DN NK phải cung cấp giấy VTA khi NK là một trong những căn cứ ban đầu để cơ quan kiểm tra chất lượng tiến hành kiểm tra và chứng nhận về chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định hiện hành.
Qua đó hạn chế các sản phẩm kém chất lượng từ nước ngoài (sản phẩm không có một cơ quan, tổ chức độc lập nào xác nhận kiểu loại ô tô đó đảm bảo chất lượng theo quy định), nhằm bảo vệ người tiêu dùng; đồng thời cũng tạo sự bình đẳng trong quản lý chất lượng với ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước.
Đơn cử như trường hợp vướng mắc của một số dòng xe từ Hoa Kỳ của Cty Ford Việt Nam, Bộ GTVT đã có văn bản số 1404 ngày 7/2/2018 hướng dẫn, xác nhận VTA của nhà sản xuất ô tô tại Hoa Kỳ phát hành cũng phù hợp với quy định hiện hành. Sau đó, Cty Ford Việt Nam đã hoàn tất thủ tục kiểm tra, thử nghiệm và cấp VTA cho lô xe Ford Explorer được NK từ Hoa Kỳ về Việt Nam.
Ngoài ra, theo Bộ GTVT. một số hãng xe lớn như Honda, General Motor, Toyota, Mitsubishi, BMW, Mercedes… cũng đã tập hợp được VTA cho xe NK, phù hợp với quy định hiện hành và đã NK xe từ các thị trường khác Hoa Kỳ về thị trường Việt Nam
Tính đến 8/5/2018, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tiếp nhận và xử lý 119 bộ hồ sơ đăng ký NK xe từ các DN với số lượng 56 kiểu loại ô tô khác nhau và đã cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu. Đến nay đã có 4.385 xe được cấp giấy chứng nhận để các doanh nghiệp hoàn tất thủ tục NK và đưa ra thị trường tiêu thụ.
Bộ này cho biết, đến nay các DN NK ô tô nói chung, trong đó có Cty Ford Việt Nam và General Motor của Hoa Kỳ đã không còn gặp vướng mắc liên quan đến VTA. Thực tế, các dòng xe được nhập từ nhiều thị trường khác nhau như Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia, CHLB Đức, và một số quốc gia châu Âu cũng đã NK được về Việt Nam mà không gặp phải khó khăn, vướng mắc gì.
Nhập 4 xe, Ford Việt Nam phải tái xuất 2 xe không đạt chuẩn
Liên quan đến kiến nghị kiểm tra xe theo từng lô làm kéo dài thời gian tới 2 tháng cũng như chi phí tốn kém lên tới 10.000 USD, Bộ GTV cho rằng, thông tin này chưa chính xác. Bởi NĐ116 và Thông tư 03 quy định mỗi lô hàng ô tô NK phải kiểm tra, thử nghiệm mẫu đại diện cho từng kiểu loại. Việc kiểm tra này nhằm đảm bảo sự chặt chẽ về chất lượng, qua đó bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bộ GTVT cho rằng, nếu không có quy định này sẽ dẫn đến một số nguy cơ cũng như kẽ hở cho DN NK về Việt Nam hàng hóa kém chất lượng so với lô hàng đã đạt chuẩn lần đầu. Điều này còn gây nguy cơ gian lận về chất lượng, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng.
“Việc DN NK tiến hành NK hàng loạt xe về và chỉ đăng ký kiểm tra cho một lô đại diện (có thể là 1 xe duy nhất đã được DN chuẩn bị trước, lựa chọn xe tốt nhất) để cơ quan chức năng kiểm tra, cấp chứng nhận, sau đó DN tiếp tục đăng ký kiểm tra cho các lô NK sau đó với số lượng không giới hạn trông một thời gian dài đến cả năm. Trường hợp này, cơ quan chức năng sẽ không thể kiểm soát được chất lượng khí thải, an toàn và chất lượng linh kiện, các hệ thống trên xe của những xe NK tiếp theo trong khoảng thời gian dài. Đây là lỗ hổng lớn trong quản lý chất lượng xe NK, ảnh hưởng đến an toàn và quyền lợi của người tiêu dùng”, Bộ GTVT giải thích.
Điển hình như trường hợp Cty Ford Việt Nam đã NK về Việt Nam 4 kiểu loại xe khác nhau và khi kiểm tra khí thải từng lô thì có 2/4 kiểu loại không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4, nên đã buộc phải tái xuất ra nước ngoài.
Hàng năm, các DN NK về thị trường khoảng 300.000 xe. Đây là khối lượng nhập khá lớn với mỗi lô sản phẩm lên đến hàng trăm xe, thậm chí hàng nghìn xe. Do vậy, Bộ GTVT cho rằng, nếu không kiểm tra kỹ thì sẽ rất khó kiểm soát được vấn đề chất lượng theo quy định.
Từ những lý lẽ trên, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành liên quan tiếp tục thực hiện nghiêm NĐ116, đồng thời tích cực tuyên truyền, hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN trong hoạt động sản xuất, kinh doanh ô tô tại Việt Nam chấp hành tốt quy định hiện hành.
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tuần qua (25 - 31/5), cả nước nhập 300 ô tô nguyên chiếc các loại, tổng trị giá khai hải quan hơn 8,6 triệu USD (chưa tính các khoản thuế).
Như vậy, số lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu trong tuần này giảm mạnh gần 70% so với tuần liền kề trước đó (tuần liền kề trước đó cả nước nhập 939 xe, tổng trị giá kim ngạch đạt 24,7 triệu USD).
