Cùng với việc đưa xăng E5 RON92 vào bán đại trà trên toàn quốc để thay thế xăng RON92 từ 1/1/2018, tại kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 4/1/2018, giá bán lẻ mặt hàng xăng RON95 của các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối đã được điều chỉnh tăng thêm từ 800 đồng – 830 đồng/lít so với giá bán trước đó. Việc các doanh nghiệp xăng dầu âm thầm điều chỉnh giá bán lẻ xăng RON95 khiến không ít người tiêu dùng cảm thấy sốc và cho rằng cơ quan quản lý đang buông quản lý với mặt hàng xăng RON 95 khi để giá mặt hàng này cho doanh nghiệp tự định giá và công bố.
Còn theo thông tin từ các doanh nghiệp đầu mối, từ 15h ngày 4/1/2018, giá xăng RON 95 đã tăng thêm khoảng 810 đồng đến 830 đồng/lít, lên mức 20.090 đồng/lít xăng RON 95-III (tiêu chuẩn euro 3). Giá bán lẻ với xăng RON 95-IV (tiêu chuẩn euro 4) được điều chỉnh lên mức 20.290 đồng/lít. Điều khiến dư luận băn khoăn chính là việc, trước đó, trong thông cáo gửi cho các cơ quan báo chí, liên Bộ Công Thương – Tài chính cho hay vẫn tiếp tục giữ ổn định giá đối với mặt hàng xăng E5 RON92, chỉ tăng giá bán các mặt hàng dầu.
Theo các chuyên gia, việc cơ quan quản lý không công bố mức giá bán đối với mặt hàng RON 95 là chưa rõ ràng, đặc biệt sau khi RON 92 bị "khai tử". Phó chủ tịch Hội thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục quản lý giá (Bộ Tài chính) ông Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng, Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu quy định xăng phải công bố giá cơ sở. Do xăng RON 92 là loại phổ biến và thông dụng nên được chọn để công bố giá cơ sở. Giá các loại xăng khác có công thức tính riêng dựa theo chỉ số octan. Trước đây, do có nhiều loại xăng khác nhau như RON 92, RON 95 và RON 83 nên loại thông dụng là RON 92 được chọn để công bố giá cơ sở. Tuy nhiên, nay đã xóa bỏ RON 92 nên giá cơ sở để so sánh giữa RON 92 và RON 95 không có sẽ dẫn đến việc người tiêu dùng hoài nghi về cách tính giá và không hiểu giá bán được cấu thành như thế nào. Vì vậy, việc công bố giá cơ sở với RON 95 là cần thiết.
Tiêu thụ xăng RON 95 tăng mạnh
Về tình hình tiêu thụ xăng E5, trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Quang Dũng, Phó tổng giám đốc Petrolimex cho hay, Petrolimex đã có văn bản báo cáo Bộ Tài chính về chi phí gia tăng đối với doanh nghiệp khi triển khai bán đại trà xăng sinh học E5. Ông Dũng cho hay, trong 2 năm qua, tập đoàn đã thực hiện triển khai và kiểm toán độc lập chi phí của từng mặt hàng để làm cơ sở cho liên bộ điều hành giá cơ sở . Theo tính toán, chi phí triển khai bán đại trà xăng E5 khiến chi phí của tập đoàn tăng thêm 150 đồng/lít.
“Theo dõi báo cáo hàng ngày của các đơn vị, chúng tôi nhận thấy sản lượng tiêu thụ E5 tăng lên rất mạnh trong 2 tháng gần đây khi tập đoàn bắt đầu rút dần xăng RON92 ra khỏi thị trường. Hiện đã có sự dịch chuyển nhất định. Phải đến hết quý I/2018 mới có thể trả lời trọn vẹn câu hỏi liên quan đến tỷ lệ sử dụng xăng E5”, ông Dũng cho hay.
Theo thông tin từ Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil), từ thời điểm ngày 1/1/2018, tất cả cửa hàng xăng dầu PVOIL đã thay thế hoàn toàn xăng RON 92 bằng xăng E5 RON 92 với mức giá bán xăng E5 RON 92 là 18.240 đồng/lít, rẻ hơn 1.040 đồng/lít so với xăng RON 95. Còn tính theo phương án điều chỉnh giá ngày 4/1/2018 của liên bộ Công Thương- Tài chính, giá bán lẻ xăng E5 RON 92 là 18.240 đồng/lít, rẻ hơn 1.850 đồng/lít so với xăng RON 95.
Đại diện PVOil cho hay, sau khi triển khai kinh doanh đại trà từ ngày 15/12/2017, sản lượng xăng E5 RON 92 bán ra tại các cửa hàng xăng dầu của PVOIL đạt khoảng 600-650 m3/ngày, tăng gấp 2,5 lần so với trước và chiếm tỷ trọng khoảng 70% tổng lượng xăng bán ra.
Theo ước tính của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu, qua 3 ngày đầu năm 2018 sản lượng tiêu thụ chuyển từ xăng RON92 sang xăng E5 RON92 trên cả nước chiếm trung bình khoảng 60%. Đặc biệt tại Hà Nội, theo báo cáo của Tổng công ty xăng dầu Quân đội, Công ty cổ phần xăng dầu dầu khí Hà Nội, sản lượng tiêu thụ xăng E5 RON92 đạt khoảng 180-200% so với lượng tiêu thụ xăng RON95.
Sẽ đưa xăng RON 95 vào diện quản lý giá
Về việc vì sao từ trước đến nay Liên Bộ Công Thương - Tài chính không công bố giá của xăng RON95, trao đổi với Tiền Phong chiều 8/1, đại diện Bộ Công Thương cho hay, theo Khoản 4 Điều 3 Thông tư liên tịch số ngày 29/10/2014, giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu tiêu dùng phổ biến trên thị trường là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước. Theo đó, mặt hàng xăng RON92 phù hợp cho đa số phương tiện có động cơ đời cũ hiện hữu trên thị trường nên được xếp là mặt hàng tiêu dùng phổ biến trên thị trường và được Liên Bộ Công Thương - Tài chính xác định để tính toán, công bố giá cơ sở phục vụ điều hành giá bán lẻ tại thị trường nội địa. Còn mặt hàng xăng E5 RON95 chưa phải là mặt hàng xăng tiêu dùng phổ biến trên thị trường do lượng tiêu thụ rất thấp và không phải là mặt hàng phổ biến.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 255/TB-VPCP ngày 06 tháng 6 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ, từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 ngừng kinh doanh xăng RON92 trên thị trường để chuyển hoàn toàn sang kinh doanh xăng E5 RON92 và xăng RON95. Đối với xăng E5 RON92 thì sự khác biệt với xăng RON92 là có thêm 5% etanol E100, lượng etanol này được coi như là một thành phần nhiên liệu còn đóng vai trò chất phụ gia tăng chỉ số RON của sản phẩm xăng E5 RON92. Như vậy, xăng E5 RON92 là mặt hàng tiêu dùng phổ biến trên thị trường, có đặc tính tương tự như xăng RON92, phù hợp cho hầu hết các loại xe gắn máy, xe ô tô hiện nay có động cơ đời cũ hiện hữu trên thị trường. Do đó Liên Bộ Công Thương - Tài chính tiếp tục tính toán, công bố giá cơ sở mặt hàng xăng E5 RON92 và như trước đây, Liên Bộ cũng chưa tính toán, công bố giá cơ sở mặt hàng xăng RON95.
Cũng theo đại diện Bộ Công Thương, cơ quan quản lý sẽ theo dõi lượng tiêu dùng xăng RON 95 trên thị trường. Khi lượng tiêu dùng tăng, cơ quan quản lý sẽ báo cáo Chính phủ đưa xăng RON 95 vào diện quản lý giá.
“Không có chuyện cơ quan quản lý bỏ quên, không điều hành giá xăng RON95. Trước mắt, cơ quan quản lý sẽ theo dõi diễn biến của thị trường để có biện pháp quản lý phù hợp. Cũng không có chuyện vì để thúc đẩy người tiêu dùng tăng sử dụng xăng E5 RON 92 mà cơ quan quản lý không giám sát giá bán lẻ của của các doanh nghiệp đầu mối. Thời gian tới, khi lượng phương tiện sử dụng xăng RON95 tiêu chuẩn Euro 3, Euro 4 tăng lên, kéo theo nhiều người tiêu dùng sử dụng chủng loại xăng này, Liên Bộ Công Thương - Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ về việc tính toán công bố giá cơ sở mặt hàng xăng RON95”, đại diện Bộ Công Thương cho hay.
Giải thích về việc giá bán lẻ xăng RON 95 tăng cao, trao đổi với PV Tiền Phong, một quan chức Bộ Công Thương cho hay, trong kỳ điều hành giá ngày 4/1/2018, giá bán lẻ RON 95 của doanh nghiệp tăng từ 810 đồng – 830 đồng/lít là do giá thế giới tăng, ảnh hưởng đến giá bán lẻ trực tiếp là 307 đồng. Việc cơ quan quản lý dừng chi Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đối với mặt hàng xăng khoáng cũng khiến xăng RON 95 tăng thêm 523 đồng.
