Ngày 1/4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký ban hành Nghị quyết số 40/NQ-CP về việc tiếp tục triển khai dự án “Giải quyết ngập do triểu khu vực TPHCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu - giai đoạn 1”.
 |
Nghị quyết của Chính phủ cho phép TPHCM tiếp tục triển khai thực hiện dự án chống ngập 10.000 tỷ theo cơ chế đặc thù |
Nghị quyết số 40 được ban hành căn cứ theo đề nghị của UBND TPHCM và các bộ ngành chức năng, như: Kế hoạch – Đầu tư (KHĐT); Tài Chính, Tư Pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), được thảo luận, các thành viên Chính phủ có ý kiến và bỏ phiếu biểu quyết theo quy định..
Đặc biệt, Nghị quyết nêu rõ Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; nguyên Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân và Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong đã có ý kiến kiến nghị Chính phủ khẩn cấp tháo gỡ vướng mắc cho dự án.
Theo nghị quyết của Chính phủ, dự án chống ngập 10.000 tỷ là dự án quan trọng và cấp bách của TPHCM. Dự án đã triển khai thực hiện trên 90% khối lượng, nhu cầu giải quyết tình hình ngập lụt ở TPHCM đang rất cấp bách.
Từ đó, Chính phủ chấp thuận về nguyên tắc cho UBND TPHCM được tiếp tục triển khai thực hiện dự án theo cơ chế đặc thù được Thủ tướng Chính phủ đồng ý và các thủ tục đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận nhằm bảo đảm lợi ích về kinh tế – xã hội, tránh lãng phí nguồn lực đã đầu tư.
Nghị quyết của Chính phủ yêu cầu UBND TPHCM, chủ đầu tư, các đơn vị thiết kế, thi công, tư vấn giám sát theo chức năng, nhiệm vụ phải chịu trách nhiệm về hiệu quả chống ngập của dự án; an toàn của công trình trong quá trình thực hiện dự án theo đúng quy định của pháp luật.
 |
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên (trái) cùng người tiền nhiệm là ông Nguyễn Thiện Nhân (phải) cùng kiến nghị Chính phủ khẩn cấp tháo gỡ vướng mắc cho dự án |
UBND TPHCM chịu trách nhiệm toàn diện trong quá trình tổ chức thực hiện, hoàn thành dự án theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo mục tiêu, hiệu quả kinh tế – xã hội của dự án, bảo đảm yêu cầu về chất lượng, an toàn công trình, tiến độ dự án, không để xảy ra thất thoát, tiêu cực, lãng phí ngân sách và tài sản của nhà nước.
Ngoài ra, UBND TPHCM chịu trách nhiệm thực hiện việc thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án theo quy định của pháp luật và quy định tại hợp đồng dự án được ký kết đúng pháp luật.
UBND TPHCM chịu trách nhiệm tổ chức rà soát, trao đổi, đàm phán với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án về giá trị dự án, loại bỏ toàn bộ các chi phí bất hợp lý, không đúng quy định; thống nhất giá trị, tiến độ, điều kiện thanh toán hợp đồng và nội dung cần thiết khác làm cơ sở để ký kết phụ luc hợp đồng theo đúng quy định của pháp luật, không được để thất thoát ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, UBND TPHCM thống nhất với NHNN và NH Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) điều chỉnh khoản tái cấp vốn cho vay thực hiện dự án theo đúng quy định trên cơ sở hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT), hợp đồng tín dụng đã được các bên điều chỉnh, ký kết và các nội dung cần thiết khác theo quy định.
UBND TPHCM phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiệm thu công trình, tuân thủ quy định pháp luật về xây dựng, bảo đảm hiệu quả chống ngập của công trình.
UBND TPHCM chịu trách nhiệm tổ chức công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán dự án theo đúng quy định; phối hợp với Kiểm toán Nhà nước thực hiện việc kiểm toán dự án sau khi hoàn thành, trong đó phải loại bỏ các chi phí bất hợp lý, không đúng quy định, làm cơ sở tổ chức thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình theo đúng quy định, bảo đảm lợi ích tối đa của nhà nước, hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.
“Chính phủ tháo gỡ nhưng phải thực hiện việc thanh toán, quyết toán, kiểm toán theo đúng quy định của pháp luật” – Nghị quyết của Chính phủ nhấn mạnh.
Đối với những vướng mắc, bất cập, Nghị quyết Chính phủ nêu rõ việc UBND TPHCM phê duyệt dự án, ký kết hợp đồng BT có những nội dung chưa phù hợp với quy định, đặc biệt là phương án thanh toán cho nhà đầu tư và thẩm quyền quyết định chủ trương sử dụng vốn nhà nước thanh toán cho nhà đầu tư dự án. Những vấn đề trên thuộc trách nhiệm của UBND TPHCM và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Vì vậy, Chính phủ yêu cầu UBND TPHCM chịu trách nhiệm rà soát, khắc phục tối đa các tồn tại pháp lý; nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ và xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đã để xảy ra các sai sót, khuyết điểm trong quá trình triển khai, thực hiện dự án.
 |
Cống Kiểm soát triều Mương Chuối - một trong những hạng mục chính của dự án kiểm soát triều TPHCM |
Trước đó, trong phiên họp thường kỳ của Chính phủ tháng 3 vào chiều 31/3, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết vướng mắc chính của dự án là phương án thanh toán cho nhà đầu tư. Việc UBND TPHCM ký hợp đồng BT, trong đó quy định thanh toán cho nhà đầu tư 16% giá trị hợp đồng bằng quyền sử dụng đất là chưa phù hợp quy định. Tại thời điểm ký hợp đồng, UBND TPHCM có báo cáo và được HĐND TPHCM chấp thuận nhưng chưa được Thủ tướng đồng ý.
“Việc dự án trên tiếp tục tạm ngưng ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế - xã hội, môi trường và gây lãng phí nguồn lực" – Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhận xét.
Dự án chống ngập 10.000 tỷ là dự án trọng điểm của thành phố, góp phần hoàn thành chương trình đột phá “Giảm ngập nước, ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng”. Dự án được triển khai với các mục tiêu ngăn triều cường và ứng phó tác động của biến đổi khí hậu cho khu vực có diện tích 570 km2 với khoảng 6,5 triệu dân thuộc bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm TP.HCM.
Được khởi công từ giữa năm 2016, theo dự kiến ban đầu, công trình sẽ hoàn thành vào tháng 4/2018. Tuy nhiên, do gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong thủ tục giải ngân, giải phóng mặt bằng dự án nhiều lần tạm ngưng nên đến nay đã chậm tiến độ 3 năm.
Gần đây nhất là từ cuối năm 2020,dự án ngừng thi công do hết hạn thực hiện hợp đồng nhưng đại diện theo ủy quyền của UBND TPHCM (giám đốc Sở KHĐT) chưa ký Phụ lục hợp đồng BT gia hạn thời gian thực hiện làm cơ sở để NHNN gia hạn thời gian giải ngân tái cấp vốn cho dự án.
