Bị thu đất lúa, nông dân sống bằng gì?

Báo Tiền Phong ra ngày 1/9/2020 có bài “Dân vẫn bức xúc dự án đất đai ở Quảng Ngãi”, phản ánh việc người dân thuộc dự án khu dân cư Kè Bắc sông Trà Bồng (Bình Sơn) bị chính quyền ra quyết định cưỡng chế giữa mùa dịch, khiến bà con đồng loạt gửi đơn kêu cứu, nhiều người bỏ việc làm để ra canh ruộng rẫy. Mặc dù bí thư và chủ tịch tỉnh đã bị Ủy ban Kiểm tra T.Ư kỷ luật liên quan đến sai phạm dự án đất đai, nhưng bức xúc về các dự án thu hồi đất ở Quảng Ngãi vẫn chưa hạ nhiệt.

Mai này sẽ ra sao?

 Trong số hàng loạt dự án thu đất lúa của nông dân để phân lô bán nền, dự án Khu dân cư Kè Bắc sông Trà Bồng (tổng diện tích trên 40 ha), do Liên doanh Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Phú Đại Phát-Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng 501, làm chủ đầu tư khi triển khai gây bức xúc cho người dân hơn cả. 

Khu vực bắc sông Trà Bồng là vùng đất màu mỡ của huyện Bình Sơn. Theo nhiều nông dân địa phương, cứ tới mùa lụt, nước nổi, đưa phù sa về ven sông. Nước rút đi để lại một lớp đất màu và nơi đây trở thành vùng chuyên canh hoa màu kéo dài nhiều trăm năm qua. 

Hộ gia đình bà Võ Thị Liễn (xã Bình Trung, huyện Bình Sơn) vừa bị UBND huyện Bình Sơn ra quyết định cưỡng chế cùng thu hồi một lúc 4 thửa đất canh tác ở bờ bắc sông Trà Bồng, với diện tích gần 2.000m2. Anh Phạm Minh Việt, con trai bà Liễn, bức xúc nói: “Thời điểm trái khổ qua có giá, mỗi buổi sáng gia đình tôi thu hái bán cũng kiếm được 200.000-300.000 đồng. Còn năm ớt trúng giá, cao điểm kiếm được 2 triệu đồng/ngày. Nay thì toàn bộ đất đã bị thu hồi”.  

Bà Phạm Thị Hạnh, một nông dân bị thu hồi hơn 3 sào ruộng để xây dựng dự án Khu dân cư Kè Bắc sông Trà Bồng, cho biết: “Mỗi sào ớt nếu trúng giá gia đình thu về 7-8 chục triệu đồng mỗi năm, chưa kể trồng dưa, bầu, rau cũng kiếm được vài chục triệu nữa. Con cái ăn học nhờ hết vô đó. Hết ruộng nương rồi, nông dân chúng tôi làm gì để sống bây giờ…?". Câu hỏi không có lời giải của bà Hạnh chính là viễn cảnh của người dân bờ bắc sông Trà Bồng trong tương lai.
Có khoảng 80/574 hộ dân không nhận bồi thường và cố giữ lại ruộng canh tác, cũng có người cố nán lại để đàm phán nâng cao mức giá bồi thường với doanh nghiệp. 

Cần được xem xét nghiêm khắc

 Về Quảng Ngãi những ngày này, đâu đâu cũng thấy phân lô bán nền. Hiện nay, tỉnh Quảng Ngãi đã cấp 109 dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, khu dân cư cho các doanh nghiệp bất động sản với tổng diện tích là 1.593,8 ha (tổng số lô đất nền là hơn 45 nghìn).

Bà Phạm Thị Hạnh:  “Mỗi năm tôi thu về mấy chục triệu từ ruộng vườn, nay thu hết thì nông dân chúng tôi sống bằng gì?!”ảnh: TP

Hậu quả của việc lấy đất lúa quá nhiều để phân lô bán nền ra sao? Tại khu vực xã Tịnh Ấn Đông (TP Quảng Ngãi), chỉ trong vòng chưa đầy 1 km2 có đến 2 dự án bất động sản (Công ty 577 và Đất Xanh Đà Nẵng). Vợ chồng ông Phạm Đường mất trắng 3 sào đất lúa, nhận hơn 300 triệu, còn 1 cặp bò nhưng không có rơm cho ăn, hàng ngày chỉ thả rông, cắm cọc ở bờ mương sát nhà. Nơi đây còn sót lại 1 đám lúa xanh tốt, diện tích chừng 2 ha. Nhưng mọi người lại tá hỏa khi nghe tin, rẻo đất màu mỡ đó sẽ tiếp tục giao cho 1 doanh nghiệp phân lô bán nền?

Khu dân cư Kè Bắc sông Trà Bồng có hơn 574 hộ dân bị thu hồi 35,9 ha đất lúa màu mỡ. Gần khu dân cư Kè Bắc sông Trà Bồng còn có các khu dân cư: Đập Ban (10,3 ha), Đông Yên (4,7 ha), Đông Nam (14,5 ha), phân khu đô thị Dốc Sỏi (290,38 ha). Tất cả các khu dân cư này sau khi hoàn thành sẽ tiếp tục xin mở rộng giai đoạn 2 chứ không dừng lại ở đó. 

Ông Lê Trung Việt, người từng tham gia Hội đồng nhân dân tỉnh 3 khóa, giữ nhiều cương vị ở HĐND, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi nhiều lần đề cập đến việc ồ ạt cấp đất cho doanh nghiệp phân lô bán nền. “Nỗi đau nhất là khi tiếp cận nông dân, nghe bà con kể lại việc thu hồi hết đất, mà toàn đất tốt nhất, đất màu mỡ. Người nông dân nói với chúng tôi rằng, nhận mấy triệu bỏ ngân hàng, ăn rồi cũng hết, đất thì không còn. Vấn đề này cần phải được xem xét nghiêm khắc và đề cập trong báo cáo Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi sắp tới”, ông Lê Trung Việt nói.