Sự cấp thiết của Đề án
Ngày 22/8, Cục Thuế tổ chức Hội nghị lấy ý kiến dự thảo Đề án “Hoàn thiện chính sách, phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh (HKD) khi bỏ thuế khoán”. Phát biểu khai mạc hội nghị Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, để thành công cần sự đồng hành, đồng lòng của toàn ngành, không phải của riêng đơn vị nào. Qua Đề án Cục Thuế phân nhóm người nộp thuế (NNT) để đưa ra hình thức, phương thức tuyền truyền phù hợp để NNT biết, hiểu và đồng thuận. Ngoài ra, Cục Thuế sẽ xây dựng bộ cẩm nang hướng dẫn NNT để thống nhất triển khai thống nhất toán ngành nhằm nâng cao tính tuân thủ của NNT…
Bên cạnh đó, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn nhấn mạnh: “Sau khi nghe trình bày khung đề án, đề nghị các đơn vị Thuế tỉnh, thành phố bằng kinh nghiệm thực tiễn công tác quản lý hộ kinh doanh (HKD) trên địa bàn của mình hãy trao đổi, chia sẻ và góp ý thẳng thắn để hoàn thiện Đề án”.
Phát triển kinh tế tư nhân đang trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia, trong đó khu vực HKD đóng góp đáng kể vào tăng trưởng và thu ngân sách. Tuy nhiên, phương thức quản lý thuế hiện nay đối với HKD, chủ yếu dựa vào phương thức thuế khoán, bộc lộ nhiều bất cập về tính công bằng, minh bạch và hiệu quả. Tỷ lệ lớn HKD vẫn nộp thuế theo phương pháp khoán, không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ, gây khó khăn trong công tác quản lý, tiềm ẩn nguy cơ thất thu thuế.
Bên cạnh đó, chính sách thuế và thủ tục quản lý đối với HKD hiện còn có sự khác biệt đáng kể so với doanh nghiệp, vô tình tạo ra lợi thế cho mô hình HKD so với doanh nghiệp về chi phí tuân thủ pháp luật. Thực trạng này đòi hỏi cần đổi mới căn bản chính sách và phương pháp quản lý thuế đối với HKD nhằm tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, khuyến khích HKD phát triển và chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp khi đủ điều kiện.
Cục Thuế đã ban hành Kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW kèm theo Quyết định số 2456/QĐ-CT ngày 08/07/2025 với mục tiêu chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán, chuyển toàn bộ HKD sang quản lý theo phương pháp kê khai, HKD thực hiện phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế.
Mục tiêu và nhiệm vụ của Đề án
Cục Thuế xây dựng Đề án: “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với HKD khi xóa bỏ thuế khoán”. Đề án này xuất phát từ yêu cầu cấp thiết gắn với thực tiễn quản lý thuế, đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, hiệu quả, không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của HKD. Đồng thời không làm gián đoạn nguồn thu ngân sách nhà nước; đảm bảo sự phối hợp thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước, quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh. Từ đó góp phần và tạo tiền đề cho khu vực kinh tế tư nhân có thêm nhiều cơ hội để vươn lên trở thành một trong những động lực quan trọng góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.
Đề án nhằm hệ thống các vấn đề về lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế trong quản lý thuế đối với đối tượng hộ, cá nhân kinh doanh, từ đó đưa ra được giải pháp đổi mới căn bản và toàn diện trong công tác quản lý thuế, nâng cao năng lực quản lý thu và chống thất thu thuế trong giai đoạn 2025 - 2030.
Mục tiêu tổng quát hướng tới của Đề án là hiện đại hóa công tác quản lý thuế đối với HKD, thiết lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa HKD và doanh nghiệp, qua đó khuyến khích HKD mở rộng quy mô, chuyển đổi thành doanh nghiệp khi đủ điều kiện, cụ thể:
Một là, thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết 68-NQ/TW trong lĩnh vực thuế, đặc biệt là bãi bỏ hình thức thuế khoán, áp dụng phương pháp quản lý thuế minh bạch, dựa trên kê khai thực tế, NNT tự khai tự nộp thuế;
Hai là, xây dựng hệ thống chính sách pháp luật đồng bộ cho khu vực HKD, giảm tối đa sự chênh lệch về nghĩa vụ thuế giữa HKD và doanh nghiệp;
Ba là, đơn giản hóa, tự động hóa thủ tục thuế, giảm thời gian và chi phí tuân thủ cho NNT;
Bốn là, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu trong quản lý thuế HKD, triển khai hóa đơn điện tử rộng rãi, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý và chống thất thu thuế;
Năm là, tập trung hỗ trợ HKD trong giai đoạn chuyển đổi phương thức kê khai, đảm bảo NNT hiểu và thực hiện đúng chính sách mới;
Sáu là, nâng cao năng lực bộ máy thuế các cấp, tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương, các cơ quan ban ngành trong quản lý HKD.
