Theo Bộ Công Thương, sau gần 5 năm thực thi, Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) với mức độ cam kết mở cửa thị trường rất lớn đã mở ra nhiều cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng xuất khẩu và tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Việc tận dụng nguồn nguyên liệu đầu vào với giá thành cạnh tranh. Và việc tham gia kết nối, liên kết với các doanh nghiệp FDI chuyển giao công nghệ, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa khi tham gia vào các chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia đến từ các thành viên của CPTPP trở thành lợi ích nổi bật cho các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình tận dụng cơ hội từ Hiệp định này.
Về cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình tham gia vào các chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI trong CPTPP, chia sẻ tại tọa đàm “Gia nhập chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI - Tăng hiệu quả tận dụng CPTPP” do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 3/12, bà Nguyễn Thị Lan Phương, Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, CPTPP là một trong 3 hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã tham gia và Hiệp định CPTPP cũng là hiệp định đến thời điểm hiện nay chúng ta có thời gian thực thi lâu nhất khoảng 5 năm.
“Quá trình thực thi FTA cũng như tận dụng lợi thế từ CPTPP không phải chỉ có kết quả tích cực mà còn có những kết quả mà chúng ta cần phải tiếp tục thúc đẩy hơn nữa. Cụ thể phần lớn doanh nghiệp tận dụng được các FTA này là các doanh nghiệp FDI như những doanh nghiệp trong những lĩnh vực linh kiện điện tử, giày dép, dệt may, máy tính…, còn những doanh nghiệp liên quan đến nông, thủy sản là những doanh nghiệp thế mạnh của Việt Nam, mức độ tận dụng còn tương đối hạn chế”, bà Lan cho hay.
Bà cũng cho rằng, hiện phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam đến thời điểm hiện nay thường xuất thô, rất ít chế biến sâu. Bản thân các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cũng không chú trọng vào những vấn đề xây dựng thương hiệu hay vấn đề chú trọng bảo hộ những quyền sở hữu trí tuệ của họ ở các thị trường nước ngoài. Cùng với đó, năng lực của doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối yếu và cái yếu này đến từ rất nhiều những lý do khác nhau. Có thể là doanh nghiệp muốn đầu tư công nghệ để đổi mới mình để có thể xây dựng những mặt hàng có thế mạnh hơn, tham gia vào chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng tốt hơn nhưng họ lại thiếu vốn, không thể nào thực hiện được chuyển giao công nghệ để thay đổi đặc điểm sản xuất kinh doanh của mình.
 |
| Doanh nghiệp ngày càng tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI. Ảnh: Như Ý |
Về việc tham gia chuỗi cung ứng sản xuất của các doanh nghiệp FDI, ông Nguyễn Thành Trung, đại diện Công ty CNCTech Thăng Long (Tập đoàn CNCTech) cho rằng, việc tham gia chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI giúp doanh nghiệp lớn mạnh rất nhanh trong xây dựng mối quan hệ hợp tác chiến lược, nâng cao về chất lượng sản phẩm và phát triển được nguồn nhân lực, nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, có thể cạnh tranh được một cách sòng phẳng với các công ty nước ngoài.
“Khi tham gia vào trong chuỗi giá trị của Nhật Bản nói riêng và toàn cầu nói chung, chúng tôi cũng được sự hỗ trợ rất nhiều từ các doanh nghiệp nước ngoài. Như Toyota như năm vừa rồi, chúng tôi cũng có được sự hỗ trợ của Toyota về đào tạo, quản lý và đào tạo, về hệ thống, nâng cao về chất lượng, đào tạo nguồn lực con người và từ đó chúng tôi nhìn thấy việc nâng tầm uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp Việt Nam rất quan trọng”, ông Trung chia sẻ.
Theo ông Trung, để tham gia chuỗi cung ứng của các DN FDI, CNCTech tập trung vào ba lĩnh vực: Xây dựng mối quan hệ hợp tác chiến lược với các doanh nghiệp nước ngoài để làm sao mà có thể kết hợp một cách chặt chẽ để để nâng cao được khả năng cạnh tranh. Nâng cao về chất lượng sản phẩm, công ty áp dụng hệ thống quản lý chất lượng trước kia là hệ thống quản lý chất lượng về ISO. Tuy nhiên đến thời thời điểm hiện nay là IATF dành cho ngành ô tô, ngành xe hơi và AS 9100 dành cho ngành hàng không vũ trụ.
“Khi chúng tôi tiếp xúc với các doanh nghiệp nước ngoài nói chung và các doanh nghiệp Nhật Bản nói riêng và các công ty tầm cỡ thế giới như Toronto thì họ đã hướng dẫn và từ đấy chúng tôi đã tìm được con đường cũng như phương pháp để phát triển nguồn nhân lực, nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, học được những công nghệ mới nâng cao được nguồn lực cạnh tranh cũng như cải thiện hệ thống và có thể cạnh tranh được một cách sòng phẳng với các công ty nước ngoài”, ông Trung chia sẻ.
Đại diện CNCTech Thăng Long cũng xác nhận, sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương dựa trên những việc đấy là từ Bộ Công Thương kết hợp kết nối với các doanh nghiệp nước ngoài. Cụ thể như Toyota đã hỗ trợ đào tạo cũng như tư vấn để nâng cao được năng lực về kỹ thuật, năng lực về chuyên môn cũng như năng lực về quản lý của công ty. Từ đấy công ty dựa trên những phát triển, dựa trên hệ thống đấy chúng tôi có thể tìm kiếm cũng như đáp ứng được các khách hàng khó tính ở trên thế giới mà từ trước đến nay Việt Nam cũng rất ít có thể đáp ứng được.
Bản thân công ty đang hoạt động ở tỉnh Vĩnh Phúc cũng nhận được sự quan tâm rất lớn và tạo điều kiện hỗ trợ thuận lợi của các cơ quan, ban ngành về các chính sách hỗ trợ, về nguồn lực để làm sao mà tạo điều kiện cho các doanh nghiệp của Việt Nam có thể phát triển và tiếp xúc được với các công ty có tầm cỡ lớn của nước ngoài đang hoạt động trên địa bàn Vĩnh Phúc, ví dụ như Huyndai, Toyota…
Ông Nguyễn Trung Hiếu, đại diện Công ty Ô tô Toyota Việt Nam cũng cho biết, các doanh nghiệp cung ứng trong chuỗi cung của Việt Nam rất có tiềm năng. Bản thân Toyota Việt Nam cũng có những hoạt động hợp tác rất chặt chẽ với các doanh nghiệp cung ứng Việt Nam từ gần 5 năm nay. Sau 5 năm thì chương trình này là chương trình chúng tôi được hợp tác với Bộ Công Thương và đã tổ chức những buổi đào tạo nâng cao nhận thức của lãnh đạo, quản lý các doanh nghiệp và người lao động. Cùng với đó là những buổi coaching (huấn luyện) trực tiếp làm cùng với các doanh nghiệp và đây là coaching 1 - 1 luôn, Toyota cử cán bộ chuyên gia đến từng doanh nghiệp để làm việc và hướng dẫn, do đó kết quả rất sâu sát.
“Không những thế chúng tôi còn kết nối các doanh nghiệp với nhau, ví dụ như nhà cung ứng cấp một có thể kết nối với các nhà cung ứng cấp hai qua mạng lưới của chúng tôi. Gần 5 năm vừa qua Toyota Việt Nam đã trực tiếp sàng lọc hàng trăm đơn vị, sau đó trực tiếp làm việc cụ thể với khoảng vài chục đơn vị và qua quá trình đó chúng tôi tuyển dụng được một vài đơn vị trở thành nhà cung cấp và hiện tại đã bắt đầu cung cấp cho các dự án sản xuất xe, sản xuất linh kiện cho cho những chiếc xe của chúng tôi sản xuất tại Việt Nam”, ông Hiếu cho hay.
