Như Tiền Phong đã đưa tin, ngày 2/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã ký Quyết định 1512/QĐ-TTg về việc chuyển Trường Đại học (ĐH) Bách khoa Hà Nội thành ĐH Bách khoa Hà Nội.
 |
Ngay lập tức, thông tin này đã gây xôn xao dư luận vì không rõ trường ĐH và ĐH khác nhau những gì. Trong đó, ĐH Bách khoa Hà Nội từ ngày 2/12 sẽ khác gì với Trường ĐH Bách khoa Hà Nội từ ngày 1/12 trở về trước.
Thông tin gửi báo chí, ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết ĐH này có mô hình tổ chức và quản trị tiên tiến, bộ máy tinh gọn, tăng tính chủ động, sáng tạo ở các đơn vị, thực hiện phân cấp tự chủ mạnh nhưng không phân lập, không xây dựng các trường ĐH thành viên, thống nhất quan điểm “Một Bách khoa Hà Nội”.
Quan điểm này thể hiện sự thống nhất về mục tiêu phát triển, giá trị cốt lõi, chuẩn mực và chất lượng của toàn ĐH. Mô hình đào tạo cử nhân, kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ được áp dụng thống nhất với bộ chuẩn chương trình đào tạo và quy chế đào tạo do ĐH Bách khoa Hà Nội quy định.
Người học khi tốt nghiệp các bậc trình độ đều được cấp văn bằng tốt nghiệp của ĐH Bách khoa Hà Nội để đảm bảo sự gắn kết giữa sinh viên, cựu sinh viên với vị thế và danh tiếng của ĐH.
Mô hình trường trong trường
Theo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH năm 2018 (thường được gọi là Luật 34), các khái niệm được dùng làm tên gọi các cơ sở giáo dục ĐH, gồm: Trường ĐH, học viện (được gọi chung là trường ĐH); ĐH (trong ĐH có ĐH quốc gia để phân biệt với các ĐH thông thường khác).
Trường ĐH là cơ sở giáo dục ĐH đào tạo, nghiên cứu nhiều ngành. ĐH là cơ sở giáo dục ĐH đào tạo, nghiên cứu nhiều lĩnh vực; các đơn vị cấu thành ĐH cùng thống nhất thực hiện mục tiêu, sứ mạng, nhiệm vụ chung.
Trong ĐH sẽ có đơn vị thành viên. Đơn vị thành viên là trường ĐH, viện nghiên cứu có tư cách pháp nhân, do Thủ tướng Chính phủ thành lập, cho phép thành lập theo quy định của pháp luật; được tự chủ trong tổ chức và hoạt động theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động của ĐH.
Trong ĐH còn có đơn vị trực thuộc. Trong trường ĐH cũng có đơn vị trực thuộc. Đơn vị trực thuộc là đơn vị có tư cách pháp nhân của cơ sở giáo dục ĐH, do hội đồng trường, hội đồng ĐH quyết định thành lập; tổ chức và hoạt động theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục ĐH.
Cả nước có 2 ĐH Quốc gia là ĐH Quốc gia TPHCM và ĐH Quốc gia Hà Nội. 3 ĐH vùng gồm: ĐH Huế, ĐH Đà Nẵng và ĐH Thái Nguyên.
Trường là đơn vị đào tạo thuộc cơ sở giáo dục ĐH, do hội đồng trường, hội đồng ĐH quyết định việc thành lập theo quy định của Chính phủ, tổ chức và hoạt động theo quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục ĐH.
Trong ĐH và trường ĐH còn có đơn vị thuộc, tức là đơn vị không có tư cách pháp nhân của cơ sở giáo dục ĐH, do hội đồng trường, hội đồng ĐH quyết định việc thành lập; tổ chức và hoạt động theo quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục ĐH, phù hợp với quy định của pháp luật.
Theo cơ cấu tổ chức của ĐH Bách khoa Hà Nội hiện nay, cơ sở ĐH này không có trường ĐH thành viên, mà chỉ có trường trực thuộc (là 3 trường trực thuộc, mới được thành lập năm ngoái, nhằm chuẩn bị cho việc từ trường ĐH lên ĐH).
Như vậy, về cơ bản, ĐH và trường ĐH chỉ khác nhau ở phạm vi đào tạo và nghiên cứu. ĐH là đa lĩnh vực (trong một lĩnh vực thường có nhiều ngành), còn trường ĐH chỉ cần đa ngành.
Không những thế, mô hình ĐH Bách khoa Hà Nội cũng khác với mô hình ĐH vùng hay ĐH Quốc gia. Hiện cả nước có 2 ĐH Quốc gia và 3 ĐH vùng. Các ĐH này gồm các trường ĐH, trường, khoa thành viên. Trong đó, các Trường ĐH được cấp bằng riêng. Ví dụ Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội, sinh viên tốt nghiệp sẽ do Trường này cấp bằng, không phải do ĐH Quốc gia Hà Nội cấp bằng. Điều này có nghĩa, các trường thành viên của ĐH Quốc gia và ĐH vùng là phân lập, còn các trường thành viên thuộc ĐH Bách khoa Hà Nội là phân quyền. Mô hình ĐH Bách khoa Hà Nội là hoàn toàn mới ở Việt Nam.
Ngoài ra, theo Nghị định 99/2019/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện Luật 34 thì ĐH và trường ĐH còn có một nét khác nhau căn bản nữa, là trường ĐH không chịu sự quy định về quy mô, còn ĐH thì có. Cụ thể, muốn trở thành ĐH, ngoài việc phải có ít nhất 3 trường cơ sở đào tạo, còn phải có ít nhất 10 ngành đào tạo đến trình độ tiến sĩ; có quy mô đào tạo chính quy trên 15.000 người. Riêng quy mô 15.000 sinh viên chính quy thì hiện nay có rất nhiều trường ĐH đạt yêu cầu.
