Bộ Ngoại giao Nga nói sẽ gửi thư phản đối tới đại sứ quán Mỹ trong ngày sau sự việc liên quan đến ba nhà ngoại giao Mỹ ở thành phố Severodvinsk, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Yevgeny Ivanov thông báo với các phóng viên hôm qua.
Ba nhà ngoại giao Mỹ bị cho là đã vi phạm luật về đi lại đối với người nước ngoài tại Nga, theo hãng tin TASS. Họ đã bị buộc phải xuống tàu khi đang trên hành trình giữa Nyonoksa và Severodvinsk ở vùng Arkhangelsk, phía bắc nước Nga. Severodvinsk là thành phố mà công dân nước ngoài muốn tới thăm phải có giấy phép của chính quyền Nga. Nói cách khác, ở đây có rất nhiều cơ sở quân sự tuyệt mật của Nga và đương nhiên họ không hề muốn có sự hiện diện của khách nước ngoài.
Theo vị thứ trưởng ngoại giao Nga, hậu quả duy nhất mà các nhà ngoại giao Mỹ nói trên phải đối mặt là xử phạt hành chính. “Họ là thành viên của đại sứ quán và theo như tôi hiểu họ là tùy viên quân sự và có quyền miễn trừ ngoại giao”, ông Ivanov giải thích. Ông cũng nói thêm chuyến đi của ba nhà ngoại giao Mỹ đã được dàn xếp từ trước, nhưng đích đến là Arkhangelsk, không phải thành phố Severodvinsk.
Một nguồn tin trong lực lượng bảo vệ pháp luật nói với TASS rằng, vụ việc xảy ra hôm 14/10.
Bản tin của Guardian nói các nhà ngoại giao Mỹ đã bị bắt giữ trong thời gian ngắn gần một khu thử vũ khí của Nga, nơi xảy ra vụ nổ bí ẩn vào tháng 8/2019, dẫn đến hiện tượng phát tán phóng xạ và làm thiệt mạng một số nhà khoa học hàng đầu của Nga.
Đại sứ quán Mỹ tại Moscow đã xác nhận vụ việc, theo tin của Interfax, nhưng phía Mỹ nói ba nhà ngoại giao Mỹ đã trình đầy đủ giấy tờ để có quyền đi lại trong khu vực. Bộ Ngoại giao Nga nói các nhà ngoại giao Mỹ viết trong giấy đăng ký đích đến là một thành phố khác, không phải Severodvinsk và “rõ ràng là đã lạc lối”.
“Đi lạc”
Vụ việc xảy ra chỉ ít ngày sau khi Mỹ nói vụ tai nạn ở Severodvinsk có nguyên nhân là một phản ứng hạt nhân, khi Nga đang cố gắng thu hồi một tên lửa hành trình sử dụng năng lượng hạt nhân làm nhiên liệu từ biển Barents.
“Họ rõ ràng là đã bị lạc. Chúng tôi sẵn sàng cung cấp cho đại sứ quán Mỹ một bản đồ nước Nga”, Bộ Ngoại giao Nga nói trong một tuyên cáo.
Tháng 8/2019, vụ nổ ở Severodvinsk đã làm thiệt mạng ít nhất 5 người và gây ra hoảng loạn khi mức độ phóng xạ nhảy lên 16 lần so với bình thường ở các vùng phụ cận thành phố.
Giới chức Nga cung cấp khá ít thông tin về vụ tai nạn. Nhưng tuần vừa rồi, một nhà ngoại giao Mỹ nói vụ tai nạn xảy ra khi các chuyên gia đang cố gắng thu hồi tên lửa hành trình Burevestnik từ biển Barents. “Mỹ quả quyết rằng vụ nổ gần Nyonoksa là kết quả của một phản ứng hạt nhân xảy ra trong lúc thu hồi một tên lửa hành trình năng lượng hạt nhân của Nga”, Thomas DiNanno, nhà ngoại giao Mỹ nói tại một sự kiện của Liên Hợp Quốc, theo Guardian.
Trong một diễn văn hồi năm ngoái, lần đầu tiên Tổng thống Nga Vladimir Putin tiết lộ kế hoạch chế tạo một tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân. Về lý thuyết, tên lửa này có thể bay trong không trung nhiều ngày, có tầm bắn không giới hạn. Tên lửa được cho là vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Bản tin của Guardian nói quân đội Nga đang tìm cách thu hồi quả tên lửa từ một vụ thử nghiệm thất bại trong năm 2017 và tai nạn xảy ra.
Chưa rõ các nhà ngoại giao Mỹ bị chặn khi từ Nyonoksa, ngôi làng gần khu thử vũ khí của quân đội Nga, về Severodvinsk hay đang hành trình theo chiều ngược lại. Nhưng căn cứ giờ chạy tàu thì họ đang trở về từ Nyonoksa và bị bắt giữ lúc 6 giờ chiều gần Severodvinsk.
