Gần tháng sau khi Mỹ xướng tên tổng thống thứ 45 của mình, tạp chí The New Republic 103 tuổi viết ông Trump đã biến phe Cộng hoà thành “đảng ưu sinh”. Thuyết ưu sinh nổi như cồn đầu thế kỷ 20 với ý tưởng loài người có thể tự cải tạo thông qua chọn giống, gia tăng sinh sản gene trội và chặn các cá thể yếu.
Lấy cảm hứng từ thuyết tiến hoá của anh họ Charles Darwin, nhà nhân chủng học Francis Galton tuyên “sinh vật nào cũng biết khoẻ tốt hơn ốm, cường tráng tốt hơn yếu đuối, sung mãn tốt hơn kiệt lực”. Từ đó, ông - người đầu tiên dùng từ “ưu sinh” năm 1883, chốt hạ “huống chi là người”.
Đấy là tiền đề của trào lưu loại khuyết tật di truyền. Giới chính trị, khoa học, và cả nhiều người nổi tiếng ủng hộ rửa sạch chủng tộc. Từ Anh, nó lan sang Mỹ và nhiều nước. Tại Mỹ, bắt đầu ở Indiana năm 1907, khoảng 32 bang cổ suý triệt sản, cấm hôn nhân các đối tượng động kinh, nghiện rượu, tội phạm. Có một nhóm đối tượng cũng bị bảo thoái hoá gene, không đủ tiêu chuẩn hoà trộn chủng tộc. Họ sống phụ thuộc, không thể tự nuôi thân. Họ chủ yếu là người nghèo, nhập cư. Rồi hoành tráng những chăm sóc trước sinh cho thai phụ, phá thai ép buộc, và cả cái chết êm ái.
Phải sau thảm hoạ diệt chủng Đức Quốc xã, nhân loại mới ngộ ra ưu sinh là học thuyết phản động nhất trong lịch sử khoa học. Nó hầu như không còn chỗ đứng pháp luật song chưa bao giờ chết. Tiến bộ sinh học những năm 1980-1990 làm sống lại ước muốn giống thuần chủng. Người ta vẫn ngấm ngầm các chính sách chống làm loãng nguồn gene thượng lưu, để tầng lớp thiên tài, theo sau là tầng lớp tài năng, vươn lên trong hệ thống phân tầng xã hội. Còn nhóm người tầm thường, mà họ bảo chỉ giỏi mắn đẻ làm cạn kiệt tài nguyên và cản trở tiến bộ xã hội, cần bị bỏ mặc hoặc để tự chìm.
Bởi vậy, không đơn giản khi một bộ phận cử tri vẫn ủng hộ học thuyết “Nước Mỹ trên hết”, muốn triệt đạo luật y tế Obamacare vốn là chỗ nương tựa cho “nhóm người tầm thường”. Nhưng vẫn có quyền hy vọng khắc chế thứ triết học độc hại khi đa số dư luận Mỹ phản ứng dữ dội phát biểu nước đôi của ông Trump về vụ nhóm da trắng thượng đẳng và phát xít mới gây rối tại Charlottesville ngày 12/8.
