9X khởi nghiệp từ đồng ruộng quê hương, biến củ sen thành món phở độc đáo

Khát vọng làm giàu từ nông nghiệp

Anh Vũ Văn Anh (SN 1991) ở xã Ninh Giang, tỉnh Ninh Bình lớn lên trong gia đình thuần nông, từ những năm học phổ thông đã ước mơ làm giàu từ nông nghiệp. Anh tốt nghiệp ngành Kinh doanh nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Sau thời gian làm việc tại một doanh nghiệp thuỷ sản, năm 2015 anh quyết định khởi nghiệp khi thuê lại 12 mẫu đất tại Thái Bình (cũ) để trồng sen lấy hạt. Tuy nhiên, cơ duyên của anh với củ sen chỉ thực sự đến vào năm 2016, khi các thương lái Hải Phòng gợi ý thu mua ngược lại loại nông sản này.

Sau vài năm gắn bó với mảnh đất Thái Bình, anh Văn Anh thất bại và trở về quê – Nam Định (cũ) tìm hướng đi mới; đầu quân cho một doanh nghiệp địa phương. Đến năm 2022, anh quyết định tách riêng, xây dựng thương hiệu sản phẩm từ củ sen của bản thân.

Nói về tên thương hiệu “Sen 90”, anh Văn Anh bộc bạch: "Số 90 là sự hoài niệm về những năm tháng khó khăn của thập niên 90. Khi ấy, nông sản tuy năng suất thấp nhưng chất lượng lại rất tốt, ít sử dụng hóa chất. Tôi muốn tạo ra vùng nguyên liệu canh tác theo hướng tự nhiên như ngày xưa, hạn chế tối đa phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật".

Đến nay, mô hình của anh Vũ Văn Anh đang tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động và nhiều lao động thời vụ. Doanh thu dự kiến năm 2025 đạt gần 1 tỉ đồng, lợi nhuận khoảng 35%.

Gian nan "đánh cược" với tinh bột củ sen

Sản phẩm chủ lực giúp mô hình kinh tế của anh Vũ Văn Anh gây dựng thương hiệu là tinh bột củ sen. Tận dụng lợi thế gia đình có truyền thống làm tinh bột sắn dây, anh chỉ mất khoảng 3 mẻ thử nghiệm để tìm ra quy trình sản xuất tối ưu. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất chính là giá thành.

Anh Văn Anh kể: "Thời điểm tôi ra mắt, tinh bột củ sen có giá lên tới 800.000 đồng/kg, trong khi sắn dây chỉ 90.000 - 100.000 đồng/kg. Khách hàng e ngại vì giá quá cao và chưa hiểu về sản phẩm".

Không nản chí, anh chọn cách tặng mẫu thử (50g - 100g) để khách hàng cảm nhận. May mắn mỉm cười khi đúng thời điểm đó, trào lưu ăn tinh bột củ sen của các TikToker Trung Quốc nở rộ. Khách hàng bắt đầu tự tìm kiếm từ khóa này, và ở miền Bắc khi đó, anh Văn Anh là một trong những người tiên phong sản xuất. Từ Facebook, những đơn hàng lẻ tẻ ban đầu dần chuyển thành các mối sỉ, đại lý ổn định.

Để có được loại tinh bột dẻo, đậm và thơm, anh Văn Anh cho biết khâu chọn giống và thời điểm thu hoạch là quan trọng nhất. Quy trình sản xuất hiện tại là bán thủ công: Máy móc hỗ trợ khâu rửa, nghiền, sấy, nhưng công đoạn lọc tạp chất vẫn phải làm bằng tay tỉ mỉ để đảm bảo độ tinh khiết.

Biến củ sen thành món phở "lạ"

Từ năm 2023, anh Vũ Văn Anh đã ấp ủ và bắt tay thử nghiệm ý tưởng đưa củ sen làm sợi phở khô. Ban đầu, anh hợp tác với một xưởng làm theo quy trình trộn bột gạo với củ sen rồi đùn khô (dạng bún khô). Tuy nhiên, cách làm này không cho ra sản phẩm như ý muốn.

Không bỏ cuộc, anh mày mò tìm hiểu, chuyển sang quy trình mới là tráng bột như làm bánh cuốn rồi cắt thành sợi phở tươi. Thành phần hoàn toàn tự nhiên, chỉ gồm gạo và củ sen, tuyệt đối không phụ gia.

Theo anh Văn Anh, sản phẩm có màu sắc tự nhiên giống bánh đa cua, nhưng hương vị hoàn toàn khác biệt. "Sợi phở có mùi thơm đặc trưng của củ sen, vị ngọt thanh và độ dai tự nhiên mà không cần bất cứ phụ gia nào. Thành phần hoàn toàn chỉ có gạo và củ sen, nhưng phải cân đối tỷ lệ gạo hợp lý mới làm được, nếu chỉ dùng củ sen thì không thể thành hình và giá thành rất đắt", anh nói.

Anh Văn Anh cho hay, dù mới chỉ bán thử nghiệm trong thời gian mới đây, các kênh khách hàng cũ và đang trong quá trình hoàn thiện pháp lý bao bì, phở sen đã nhận được phản hồi tích cực. Đây được xem là sản phẩm hứa hẹn tạo nên sự bứt phá cho thương hiệu Sen 90 trong thời gian tới.

Giấc mơ vùng nguyên liệu sạch và công nghệ vi sinh

Cùng với việc đẩy mạnh chế biến, ông chủ “Sen 90” tập trung xây dựng vùng nguyên liệu xanh và bền vững.

Năm 2024, anh đã dành nhiều tâm sức tìm tòi ứng dụng công nghệ vi sinh để nâng cao chất lượng các sản phẩm chế biến từ cây sen và xây dựng thành dự án lọt vào chung kết cuộc thi khởi nghiệp Thành Nam.

Anh Văn Anh cho hay, nguồn nguyên liệu chính hiện của cơ sở nằm tại Nghĩa Hưng với diện tích khoảng 9ha. Anh đang xúc tiến xây dựng vùng nguyên liệu ngay tại địa phương với diện tích hơn 2ha, hợp tác trực tiếp cùng bà con nông dân cho vụ mùa đầu năm 2026. Hướng đi này không chỉ đảm bảo nguồn cung ổn định mà còn giúp người dân địa phương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng thu nhập, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

“Việc ứng dụng công nghệ vi sinh vào toàn bộ quy trình, từ xử lý đất, ủ phân đến chế phẩm bảo vệ thực vật tự nhiên sẽ giúp giảm chi phí đầu vào trong quá trình canh tác và sản xuất; bảo vệ sức khoẻ hơn cho người tham gia trực tiếp sản xuất và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Chất lượng sen, sản phẩm từ sen cũng sẽ tăng tính tự nhiên và đảm bảo tốt hơn cho sức khoẻ”, anh Vũ Văn Anh nói.

Chia sẻ kinh nghiệm với các bạn trẻ muốn khởi nghiệp nông nghiệp, anh Văn Anh cho rằng, đầu tiên cần phải có niềm yêu thích, đam mê; xác định được nhu cầu, xu hướng thị trường và sản phẩm muốn khởi nghiệp.

Theo anh Văn Anh, người tiêu dùng có nhu cầu và yêu cầu ngày càng cao đối với sản phẩm chất lượng, có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện môi trường.

"Sản phẩm làm ra phải phù hợp với nhu cầu thị trường và quan trọng nhất là chất lượng phải xuyên suốt. Thành công càng lớn, càng phải giữ vững chất lượng. Đó mới là kim chỉ nam để phát triển bền vững", anh Vũ Văn Anh - chủ thương hiệu "Sen 90".

Ngoài làm ra các sản phẩm mới, thúc đẩy liên kết, tiêu thụ nông sản địa phương, anh Vũ Văn Anh còn tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu địa phương.