Phát biểu ý kiến tại lễ khai mạc, đồng chí Thuận Hữu, Ủy viên TƯ Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng chung khảo cho biết: Qua 13 năm tổ chức, đến nay, Giải Báo chí quốc gia ngày càng thu hút sự tham gia chủ động, tích cực, hào hứng của các cấp Hội, các cơ quan báo chí, hội viên nhà báo, cộng tác viên trong cả nước. Hội đồng sơ khảo đã lựa chọn, trình lên Hội đồng chung khảo danh sách 147 tác phẩm thuộc 11 loại giải, được lựa chọn từ 1.671 tác phẩm đủ điều kiện dự Giải. Đây là năm có số lượng tác phẩm dự giải ở mức cao từ trước đến nay.
Tham dự Giải năm nay có hơn 120 đơn vị cấp hội và 222 cộng tác viên, dự thi 11 loại giải theo quy định, trong đó có 57 đơn vị Liên chi hội và Chi hội trực thuộc. Đặc biệt, đây là năm thứ hai liên tiếp có tất cả 63 Hội nhà báo tỉnh, thành phố tham dự.
Được chọn vào chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung, hình thức, có tính định hướng dư luận xã hội. Nhiều tác phẩm cho thấy hiệu quả tác động xã hội tốt, được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết, dư luận xã hội đánh giá cao về vai trò phát hiện, phản biện, đấu tranh phê phán, cũng như biểu dương, xây dựng của báo chí.
Hội đồng chung khảo được lựa chọn là những nhà báo giàu kinh nghiệm, nhiệt tình cống hiến, có uy tín trong nghề; nhiều thành viên đã tham gia chấm nhiều vòng chung khảo, tinh thông nghề nghiệp, sắc sảo, cẩn trọng, khách quan, công tâm trong thẩm định, phát hiện những tác phẩm hay, những cây bút giỏi.
Năm nay, lần đầu tiên Hội đồng Giải thành lập Ban Thẩm định, nhằm phản biện khách quan, độc lập các tác phẩm vào chung khảo, nhằm cung cấp thêm những đánh giá, phân tích của các chuyên gia, tư vấn sâu về chuyên môn cho Hội đồng chung khảo.
Báo cáo từ Hội đồng sơ khảo cho biết cho biết: So với các năm, đây là năm có số cấp Hội tham gia nhiều nhất, số tác phẩm tham dự giải ở mức cao nhất, đề tài các tác phẩm phong phú, phản ánh trung thực, khách quan, toàn diện các sự kiện thời sự, vấn đề thời sự của đất nước, địa phương ở tất cả các lĩnh vực. Nhìn chung số lượng báo chí tham dự nhiều nhưng chưa có tác phẩm thật sự xuất sắc, nổi trội. Cách tiếp cận của nhiều tác phẩm vẫn chưa mang tính phát hiện. Chưa có tin độc lập, có chất lượng. Chủ đề người tốt việc tốt chưa có nhiều, thậm chí có tiểu ban không có tác phẩm dự thi nào.
Đây là năm thứ tám, Hội đồng Giải có cơ chế riêng đối với ảnh báo chí, cho phép tác giả gửi ảnh báo chí trực tiếp về Hội đồng giải mà không qua tuyển chọn tại cơ sở.
Vòng chung khảo Giải Báo chí quốc gia 2018 diễn ra trong hai ngày 31-5 và 1-6-2019