Chuyện nước Lào: Runi, ở đây, ở đây...(P1)

Đến một quốc gia có dân số hơn 6 triệu nhưng tự dưng gặp và phải nghĩ đến những từ đại loại như nhất, lớn nhất?

Gặp những người đẹp

Có cả một chút giật mình? Đẹp, trẻ vậy mà Viengkhone đã 3 mặt con? Gái trai đầy đủ.

Tốt nghiệp Khoa tiếng Anh Đại học Viêng Chăn, Viengkhone tưởng đã yên ổn ở một cơ quan đối ngoại lớn ở Thủ đô nhưng đời cô đã rẽ sang một hướng khác vào năm 2002 khi tập đoàn viễn thông LAT chiêu mộ người. Lại cũng tưởng yên ổn neo đậu dài lâu với LAT nhưng Viengkhone lại thử tiếp sức mình khi Viettel có mặt ở Lào. Công việc của Trung tâm chăm sóc khách hàng đã lựa Viengkhone làm Giám đốc của một Liên doanh lớn ( 51% vốn của đối tác Lào và 49% của Viettel).

Nói theo cách của bạn. Sang thị trường Lào, slogan của Viettel trở thành Để cho cuộc sống tươi đẹp hơn. Ngồi với Viengkhone, tò mò muốn tường thêm nghĩa của cụm từ Unitel, tên của Liên doanh. Những logo biển hiệu bắt mắt sắc vàng chữ đỏ chữ Unitel giăng giăng khắp trên màu chàm xanh chủ đạo của vương quốc Chăm Pa.

Cứ như chất giọng bình thản của Viengkhone thì Unitel xuất phát của từ Universal là toàn cầu là sự kết nối rộng khắp. Unitel còn có căn nguyên từ Unique thể hiện triết lý khách hàng là một cá thể riêng biệt cần được lắng nghe, thấu hiểu để phục vụ.

Nữ nhân viên người Lào của Unitel luôn thân thiện mến khách. Ảnh: Xuân Ba.

Unitel còn mang âm sắc thủ thỉ trong tiếng Lào nữa! U- ni có âm như runi có nghĩa là ở đây, đây. Âm sắc ấy như một thông điệp rằng bạn đang được lắng nghe, được chia sẻ!

Rõ khéo. Thế mà bẵng quên chưa kịp hỏi cô Viengkhone để biết về tác giả đã đặt tên ấy cho Liên doanh.

Runi, đây, ở Trung tâm chăm sóc khách hàng này có gần 200 nhân viên. Chỉ có 15 nam còn tuyền là nữ. Trung tâm chăm sóc khách hàng (CSKH) hơi bị chật. Giữa những lối đi trên thảm trải xuyên qua những cuppe có một người đẹp ngồi ở trong. Đó là phụ tá, làm phó cho Viengkhone người Việt duy nhất ở Trung tâm CSKH. Cô gái họ Trần tên Thủy. Xưng cháu với tôi nhưng Phó GĐ Thủy có lẽ là người khá chững chạc về chuyên môn. Cô đã từng bươn bả ở thị trường Campuchia hơn 2 năm. Metphone, hãng viễn thông mà Viettel dựng lên trong nhiều năm nay đương chiếm thị phần lớn nhất ở Campuchia tôi đã có dịp qua.

Thủy đã ăn những cái Tết ta ở Campuchia, ở Lào. Cả những cái Tết Chonchonamthomay, Tết Bunpimay. Cái đích của Thủy và đồng sự vẫn là chất lượng phục vụ khách hàng. Hơi bị lạ và ngạc nhiên khi nghe Thủy định nghĩa cái nghề chăm sóc khách hàng ở các Trung tâm viễn thông là cái nghề nghe... chửi!

Nghề nghe... chửi? Cũng hơi bị lạ bởi cố hữu trong tôi, qua nhiều lần gặp gỡ tiếp xúc là tính cách dân Lào thẳng thắn bộc trực nhưng thuần phác ít nói. Nghe tôi trao đổi, Thủy cười rằng, có lẽ chú hơi bị nhầm? Quả là nét trội đáng trân trọng trong tính cách dân Lào là vậy nhưng chính vì sự thẳng thắn bộc trực ấy mà khách hàng đã không ngần ngại thẳng băng ra những thứ chưa được về chất lượng dịch vụ viễn thông. Nói là nghe chửi cũng chỉ là một cách khác đi của kiểu góp ý thẳng băng không rào đón. Rằng xứ nào cũng thế, trừ những ứng xử ngoại giao bóng bẩy, lời nói chả mất tiền mua... Nhưng một khi đồng tiền đã liền khúc ruột là thứ quyền lợi nhỡn tiền, sát sườn thì đừng tưởng khách hàng ở xứ hoa ChămPa này là lành, là hiền nhé.

Nghe chuyện Thủy, tôi chợt nhớ đến cô gái Lào giỏi tiếng Việt, Khamkeng hiện là Phó phòng Chiến lược kinh doanh Unitel. Từng tốt nghiệp trường sư phạm Sơn La, những tưởng cuộc đời cô sẽ êm đềm trôi ở một trường sư phạm của Thủ đô Viêng Chăn. Rồi sau đó là ở một cơ quan lớn của Thủ đô. Nhưng cô đã nộp đơn xin vào Unitel. Ban đầu cô được bố trí chân nhân viên bán hàng mãi tận chi nhánh tỉnh Hủa Phăn Bắc Lào. Dần dà Khamkeng được đề bạt Phó rồi GĐ chi nhánh sau đó về giữ trọng trách Unitel ở Viêng Chăn. Vẫn một Khamkeng duyên dáng thuần phác dịu dàng cố hữu thường gặp. Khamkeng không bao giờ nói to, nói gắt nhưng kiểu ngọt lọt đến xương rất hiệu quả trong vị trí công việc mới của mình.

Chuyện cũ, chuyện mới

Ngồi chuyện với ông Giám đốc Chi nhánh Viêng Chăn tỉnh Sỏm Phôn vốn là trung tá từng tốt nghiệp Trường Quân sự Sơn Tây (Việt Nam) khá là thú vị.

Màn hình cái Laptop của Sổm Phôn đặc những chữ Lào. Sổm Phôn cười không biết hả? Sổm Phôn dịch luôn.

Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào/ Dòng dưới là Hòa Bình- Độc lập- Dân chủ- Thống nhất thịnh vượng

Sổm Phôn cho biết đây là bản báo cáo của Chi nhánh gửi lên Unitel Viêng Chăn.

Rồi Sổm Phôn dịch mà như nói chuyện

Viêng Chăn tỉnh là địa danh hành chánh lớn nhất của Lào. Với diện tích hơn 22.000 km² có 13 Trung tâm kinh doanh ( TTKD) đóng ở 13 Mường. Mường là đơn vị hành chính thấp hơn tương tự huyện. Từ tỉnh về mường xa nhất dài quá bằng Hà Nội vào thị xã Hà Tĩnh, đại khái trên 350 km! Từ bản đến TT Mường có khi trên 100 km! Nghe mà gai người.

Giám đốc Sổm Phôn cứ chất giọng rủ rỉ bộc bạch một thực trạng ở Chi nhánh Viêng Chăn tỉnh mà tôi thấy không đơn giản bởi việc đã trở thành vấn đề mất rồi? Đó là việc hiện nay tuyển người vào chi nhánh hơi bị khó? Chênh lệch thu nhập giữa các hãng công ty viễn thông chăng? Chưa phải! Mà là Các Công ty viễn thông như tung ra nhiều chiêu vẻ như nhỉnh hơn Unitel nhằm thu hút người vào làm. Tỷ như công tác phí cứ đi cơ sở là được hưởng 210 ngàn kíp trong khi quân của Unitel liên tục bám cơ sở nhưng không được hưởng phụ cấp như các công ty viễn thông khác đang ngày đêm tìm cách cạnh tranh với Unitel!

...Tôi hỏi Sổm Phôn đã trở lại Việt Nam chưa sau đợt học ở Sơn Tây? Anh chỉ cười và kể cho tôi nghe kỷ niệm về những ngày tu nghiệp ấy. Khóa học Học viện quân sự ở Sơn Tây đúng vào thời bao cấp gian khó. Nói thẳng là đói kém. Mặc dù chế độ ăn cao hơn các học viên Việt Nam nhưng vẫn đôi lúc bị đói và thấy thiêu thiếu thèm thèm cái gì? A phải rồi. Hình như những thức quê? Sơn Tây đất đồi rừng nhưng không thiếu những khu ruộng, đồng trũng. Hình như những năm 80 ấy, môi trường môi sinh chưa bị hủy hoại và tàn phá như bây giờ nên ếch nhái khá là sẵn. Những thứ bây giờ là đặc sản nhưng hồi ấy dân vùng Sơn Tây không hiểu sao ít ăn? Thế là các học viên Lào giành thời gian rảnh rỗi đi kiếm ếch rắn và cả chuột nữa. Nhiều bữa tươi liên tục nối nhau. Đời sống của anh em học viên không phải luôn một gam màu gian khó.

Không như học viên Campuchia hình như họ hơi bị khảnh ăn? Một lần bếp ăn dọn món cá mè. Thời bao cấp gian nan có được khúc cá mè kho luộc hoặc rán là của hiếm nhưng nhà bếp học viện đâu biết có học viên bạn kiêng thứ cá này? Việc bỏ bữa do kiêng cá mè lần ấy suýt thành to chuyện nhưng rồi cũng được thu xếp ổn thỏa!

Còn giờ Giám đốc Sổm Phôn với cái xe bán tải màu bạc bốn chỗ ngồi ba chấm. Thùng để đồ thì mênh mông. Cứ 6 giờ sáng ở Viêng Chăn xuất phát vợ chồng con cái đến Cửa Lò chỉ khoảng hơn 4 giờ chiều tí. Vẫn tắm được. Ngâm biển chán, khênh thùng bia Lào mà bà vợ tính vốn chu tất đã lo từ Viêng Chăn ướp đá trên xe xuống mời bạn bè Việt cứ gọi là tưng bừng. Nghỉ ngơi tắm táp thỏa thuê vài ngày hứng lên vù ra Hà Nội nếu không thì trở về nhà cũng chỉ non ngày…

Những hình ảnh về Unitel tại Lào:

Unitel tại Lào. Ảnh: Xuân Ba.

Một góc Trung tâm chăm sóc khách hàng. Ảnh: Xuân Ba.

Luôn thân thiện, mến khách. Ảnh: Xuân Ba.

(Còn nữa)