> Dự án tận thu cát nhiễm mặn xuất khẩu: Lợi bất cập hại
> Nóng bỏng chuyện cát ở ĐBSCL
Chỉ hút cát thu lợi
Năm 2008, Cửa Lở (xã Đức Lợi, Mộ Đức) là một trong cửa biển đầu tiên được nạo vét do Cty CP Saphia Quốc tế (gọi tắt Cty Saphia) thực hiện. Sau hơn 1 năm triển khai, cửa biển chưa thông nhưng luồng lạch đã thay đổi, sạt lở.
Ông Ngô Sơn, người dân thôn Kỳ Tân, Đức Lợi, cho biết bờ biển vốn cách khu vực dân cư cả trăm mét, nay bị thu hẹp dần. Nhiều ngôi nhà, đền miếu, rừng phòng hộ ven biển có nguy cơ bị cuốn trôi. Chủ tịch UBND xã Lê Thanh Phách lưu ý sau dự án của Cty Saphia, xã phải di dời cả trăm hộ dân ra khỏi vùng sạt lở vì nạn biển xâm thực.
 |
| Tình trạng biển xâm thực sau dự án nạo vét Cửa Lở. Ảnh: Nguyễn Huy. |
Tại khu vực Cửa Đại (huyện Sơn Tịnh), đến nay Cty CP Trường Phát Lộc thực hiện nạo vét, xuất khẩu 40.000m3 cát. Lo sạt lở bờ biển, giữa tháng 4/2013, người dân xã Tịnh Khê kéo ra ngăn cản. Theo người dân, nếu nạo vét hết 50 triệu m3 cát như dự án đã được phê duyệt, không ít thôn xã ven Cửa Đại của Sơn Tịnh và Tư Nghĩa nguy cơ trôi ra biển!
| Với số lượng cát khai thác, xuất khẩu 580.000m3, Cty Saphia đạt doanh thu 2,9 triệu USD, nhưng không thực hiện cam kết với người dân, không nộp đủ thuế cho nhà nước. Nhiều công trình phúc lợi xã hội (kè Đức Lợi, trường tiểu học Đức Lợi, đường bê tông...) đơn vị hứa triển khai nhưng chỉ đầu tư dang dở. Ông Trần Văn Độ, Phó Cục trưởng Cục thuế Quảng Ngãi cho biết đến nay, Cty Saphia còn nợ tỉnh 14,8 tỷ đồng tiền thuế, phí và lệ phí. |
Các chuyên gia địa chất cho rằng bờ biển Quảng Ngãi dài 130 km, đi qua 5 huyện đồng bằng, tính từ mép biển đến rừng phòng hộ, khu dân cư chỉ từ 50-100 m, nếu không có phương án nạo vét phù hợp dễ dẫn đến hệ lụy xấu.
Ông Trương Thanh Thảo, Chủ tịch UBND xã Tịnh Khê (Sơn Tịnh), cho rằng các dự án triển khai nhưng thiếu khảo sát, đánh giá tác động môi trường. Đặc biệt chưa giám sát chặt việc nạo vét, thông luồng, tận thu cát. Ông Dương Văn Tô, Giám đốc Sở NN&PTNT, thừa nhận: Dự án Cửa Lở ngành chức năng không giám sát chặt nên không biết doanh nghiệp lấy bao nhiêu cát.
Tỉnh Quảng Ngãi vừa có chủ trương tiếp tục triển khai nạo vét, thông luồng, tận thu cát nhiễm mặn xuất khẩu ở các cửa biển Sa Cần, Cửa Đại, Cửa Lở, Mỹ Á và Sa Huỳnh, mỗi dự án có quy mô vài chục triệu m3 cát.
“Mỗi dự án lấy đi hàng chục triệu m3 cát thì không chỉ người dân, mà cả lãnh đạo huyện cũng lo. Doanh nghiệp dùng ống hút cát dưới nước suốt ngày đêm thì không thể biết họ lấy nông, sâu thế nào, lấy bao nhiêu cát”. Ông Lê Trung Thành, Phó Chủ tịch huyện Tư Nghĩa, lo lắng.
