Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm

0:00 / 0:00
0:00
Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm
TPO - Trường trung cấp Mỹ thuật – Văn hóa Bình Dương tiền thân là trường Mỹ Nghệ bản xứ Thủ Dầu Một, đây là một trong những trường Mỹ Nghệ ứng dụng ra đời sớm nhất ở Đông Dương do chính quyền thuộc địa mở từ năm 1901. Ngôi trường từng có sản phẩm ra mắt khiến giới thượng lưu Đông Dương trầm trồ, đặt hàng.
Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 1

Ngày 23/11, UBND tỉnh Bình Dương tổ chức họp báo thông tin về việc kỷ niệm 120 năm hình thành và phát triển trường Trung cấp Mỹ thuật – Văn hóa Bình Dương. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Nguyễn Lộc Hà, cho biết ngôi trường có bề dày lịch sử lâu đời, gắn liền với văn hóa, con người Bình Dương. Ngoài việc bảo tồn giá trị lịch sử, trường Trung cấp Mỹ thuật – Văn hóa Bình Dương định hướng phát triển phù hợp với thời đại.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 2

Thầy Lê Quang Lợi, Phó Hiệu trưởng phụ trách nhà trường cho biết, trường Mỹ nghệ bản xứ Thủ Dầu Một chính là tiền thân của Trường trung cấp Mỹ thuật – Văn hóa Bình Dương ngày nay, đây là một trong những trường mỹ nghệ ứng dụng ra đời sớm nhất ở Đông Dương do chính quyền thuộc địa mở từ năm 1901.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 3

Giai đoạn 1901-1914, trường đặt cạnh tòa tỉnh trưởng Thủ Dầu Một, đường Đinh Bộ Lĩnh ngày nay, do Trường Thủ Dầu Một dạy đa dạng nghề truyền thống nên dân gian đất Thủ gọi là Trường Bá nghệ. Năm 1913, trường mở lớp dạy đồ gỗ, điêu khắc, sơn mài ở Thủ Dầu Một, đây chính là một trường có ban dạy sơn mài đầu tiên ở Việt Nam.

Giai đoạn 1914-1932, trường dời về địa điểm đối diện nhà Phú Cường, trước chợ Thủ Dầu Một. Đầu năm 1932 trường đổi tên là trường Mỹ nghệ thực hành Thủ Dầu Một, sau đó dời về đường Bạch Đằng cạnh bờ sông Sài Gòn cho đến nay. Trường dạy tổng hợp tất cả nghệ thuật trang trí nội thất bao gồm bốn nghề, mỗi nghề tương ứng với một ban: Ban tế mộc công (nghề làm mộc, đóng tủ bàn ghế), điêu khắc (chạm khắc gỗ, khảm và đá cẩm thạch), sơn mài, vẽ kiểu mộc và trang trí.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 4

Trường ban đầu có 68 học sinh trong khu vực, ngoại trừ một số học sinh được nhận học bổng từ các tỉnh khác, được hướng dẫn bởi một giáo sư người Pháp với sự hỗ trợ của hai thạc sĩ vẽ và năm quản đốc bản xứ, lãnh đạo trường hầu hết là những hiệu trưởng người Pháp. Từ khi thành lập đến năm 1932, trường đã đào tạo được gần 400 người, đây là lớp nghệ nhân đầu tiên trên đất Thủ có tay nghề giỏi, có tri thức về văn hóa thẩm mỹ, đa số trở thành nghệ sĩ, nhà giáo, nghệ nhân nổi tiếng.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 5

Giai đoạn từ năm 1932-1945, nhà trường đào tạo được 488 học sinh. Hầu hết giáo viên và quản lý người Pháp trước kia được thay thế bằng người Việt Nam, được đào tạo từ trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ở Hà Nội và các học sinh tốt nghiệp loại giỏi được giữ lại trường làm giảng viên. Trường đã đào tạo nhiều nghệ nhân, họa sĩ, nhà kinh doanh mỹ nghệ, họ đã thành lập nhiều cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp nổi tiếng, góp phần phát triển ngành nghề truyền thống ở địa phương và khu vực, đã tác động việc chuyển hóa công tác đào tạo dạy nghề đến việc cung cấp nguồn nhân lực nghệ nhân giỏi phục vụ nhu cầu lao động vừa có tay nghề cao, vừa có tư duy thẩm mỹ, chế tác sản phẩm thủ công mỹ nghệ có chất lượng. Các nghệ nhân lấy cảm hứng những họa tiết, hình dáng từ các đồ vật trưng bày tại Cố Cung ở Huế và những đồ vật đẹp của Trung Quốc, đã cải biến và cách điệu, sáng tạo ra những bộ bàn ghế phù hợp về hình thức, trang nhã của đường nét, hoàn hảo các họa tiết, hoàn thiện cẩn thận quá trình thực hiện… đã gây ấn tượng giới thượng lưu, công chúng cả Đông Dương rất yêu thích và được gửi qua Pháp triển lãm, đã củng cố thêm danh tiếng của trường phái chế tác nội thất rất nguyên bản ở Nam Kỳ.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 6

Nghề thủ công bản địa của trường Mỹ nghệ thực hành Thủ Dầu Một đã lan rộng, các xưởng thiết kế và sơn mài mọc lên vừa làm nơi thực tập, vừa tuyển dụng học sinh đã tốt nghiệp đến làm việc, đã tác động việc chuyển hóa công tác đào tạo dạy nghề đến việc cung cấp nguồn nhân lực nghệ nhân giỏi phục vụ nhu cầu thị trường lao động có tay nghề cao, góp phần phát triển ngành nghề truyền thống ở địa phương và khu vực, đã hình thành lớp nghệ nhân đầu tiên trên đất Thủ có tay nghề giỏi, có tri thức về văn hóa thẩm mỹ, trở thành những nhân vật trụ cột trong giảng dạy, đào tạo nghề và mở mang sự nghiệp mỹ thuật truyền thống sau này.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 7

Từ 1964-1975 trường đổi tên là trường Trung học Kỹ thuật Bình Dương, mở thêm ngành đào tạo kỹ thuật như kỹ nghệ sắt và điện kỹ nghệ, phương pháp đào tạo và các ngành nghề truyền thống vẫn được duy trì, bổ sung thêm phần lý thuyết, giảng dạy thực hành bài bản hơn.

Giai đoạn sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng và thống nhất đất nước, trường chuyển từ kỹ thuật sang mỹ thuật thuần túy, đổi tên là Trường Trung học Mỹ thuật Công nghiệp Sông Bé thuộc Bộ Công nghiệp nhẹ quản lý. Đến năm 1982 trường được giao về tỉnh Sông Bé quản lý, trực thuộc Ban Giáo dục chuyên nghiệp tỉnh, nay là Sở Giáo dục và Đào tạo Bình Dương. Trường thu hẹp khu vực tuyển sinh, đào tạo theo hệ trung cấp chuyên nghiệp và bổ sung thêm ngành giáo viên hội họa ngành phổ thông cơ sở.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 8

Năm 2000, trường được đổi tên thành trường Trung học Kỹ thuật Bình Dương, đào tạo các chuyên ngành như Thiết kế gỗ - Trang trí nội thất, Sơn mài trang trí, Điêu khắc trang trí, Đồ họa công thương nghiệp. Từ năm 2004 trường mở thêm ngành Thiết kế thời trang.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 9

Ngày 7/7/2006, trường được công nhận là di tích cấp tỉnh. Do trường đào tạo những ngành nghề đặc thù có tính mỹ thuật nên tháng 10 năm 2007, UBND tỉnh Bình Dương đã ký quyết định đổi tên trường thành Trung cấp Mỹ thuật Bình Dương. Tháng 8/2012, UBND tỉnh Bình Dương hợp nhất hai trường Trung cấp Mỹ thuật và trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch thành trường Trung cấp Mỹ thuật - Văn hóa Bình Dương. Tháng 3 năm 2017, trường được chuyển từ Sở Giáo dục và Đào tạo sang Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 10

Trường đã đào tạo nhiều lớp nghệ nhân giỏi nghề, có tri thức về văn hóa thẩm mỹ, từ thủ công đến thợ thủ công lành nghề rồi danh xưng họa sĩ, nhà thiết kế, đã có đóng góp thiết thực trong các lĩnh vực đời sống, kinh tế, văn hóa xã hội ở trong và ngoài nước.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 11

Với những đóng góp cho sự nghiệp giáo dục đào tạo và giáo dục nghề nghiệp, trường Trung cấp Mỹ thuật - Văn hóa Bình Dương đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba năm 2017, Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2012, và nhiều cờ thi đua, bằng khen của UBND tỉnh Bình Dương.

Ngôi trường lịch sử ở Bình Dương từng gây ‘sóng gió’ giới thượng lưu Đông Dương tròn 120 năm ảnh 12

Trường đã đào tạo ra nhiều nhân tài mỹ thuật

MỚI - NÓNG