Theo báo cáo được đưa ra hôm 5/6, quá trình hiện đại hóa của Không quân Trung Quốc đang diễn ra với tốc độ “chưa từng thấy trong lịch sử và nhanh chóng thu hẹp khoảng cách với không quân các nước phương Tây trên rất nhiều lĩnh vực như máy bay chiến đấu, chỉ huy và kiểm soát, thiết bị gây nhiễu âm, chiến tranh điện tử và liên kết dữ liệu”, báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ viết.
Nội dung về Không quân Trung Quốc chiếm phần lớn trong báo cáo về quá trình hiện đại hóa quân đội Trung Quốc, cho thấy mối quan ngại ngày càng tăng của Washington trước năng lực trên không của Bắc Kinh. Báo cáo khẳng định, Không quân Trung Quốc đang là lực lượng hùng hậu nhất ở châu Á và lớn thứ ba trên thế giới, với “khoảng 330.000 nhân sự và hơn 2.800 máy bay các loại, chưa kể máy bay không người lái”. Trong số 2.800 máy bay, khoảng 1.900 là máy bay chiến đấu, trong đó có 600 máy bay chiến đấu hiện đại.
Không quân ngày càng hiện đại của Trung Quốc có vẻ là mối quan tâm hàng đầu của Lầu Năm Góc trong báo cáo vừa đưa ra. Báo cáo năm ngoái viết rằng, dù Trung Quốc đang trang bị thêm nhiều máy bay thế hệ 4, nhưng “Không quân Trung Quốc vẫn chủ yếu sở hữu máy bay thế hệ 2 và 3 hoặc phiên bản cải tiến của những thế hệ này”.
Ngược lại, báo cáo năm nay viết rằng, dù Không quân Trung Quốc tiếp tục sử dụng máy bay thế hệ 2 và 3, nhưng rất có khả năng máy bay thế hệ 4 sẽ chiếm đa số chỉ trong vòng vài năm nữa. Báo cáo cũng nhấn mạnh những nỗ lực đầu tiên của Trung Quốc nhằm sở hữu máy bay Su-35 từ Nga, cùng radar Irbis-E tiên tiến.
Lầu Năm Góc cho rằng, nếu mua được loại máy bay này, Bắc Kinh sẽ đưa vào sử dụng trong giai đoạn 2016-2018. Một số chuyên gia đánh giá, Su-35 sẽ tăng đáng kể sức mạnh của Không quân Trung Quốc trên biển Đông.
Chi tiêu quốc phòng mờ ám
Chi tiêu quốc phòng năm ngoái của Trung Quốc vượt quá 145 tỷ USD, cao hơn nhiều so với con số Bắc Kinh công bố. Dựa trên giá cả và tỷ giá hối đoái năm 2013, Lầu Năm Góc ước tính chi tiêu quốc phòng thực sự của Trung Quốc năm ngoái cao hơn 21% so với con số 119,5 tỷ USD mà Trung Quốc đưa ra. Báo cáo dài 96 trang được trình lên Quốc hội Mỹ thừa nhận việc ước tính chi phí của Trung Quốc rất khó khăn, một phần do “tính minh bạch thấp và sự chuyển đổi không hoàn chỉnh từ một nền kinh tế tập trung”.
Báo cáo nhấn mạnh, cuộc tập trận mang tên Maneuver 5 hồi tháng 10 năm ngoái là đợt tập trận lớn nhất từ trước đến nay của Hải quân Trung Quốc. Báo cáo của Lầu Năm Góc cũng nhắc lại cảnh báo về sự nguy hiểm của tin tặc Trung Quốc. “Trung Quốc đang sử dụng khả năng của mình để hỗ trợ hoạt động thu thập thông tin tình báo chống lại các ngành hỗ trợ chương trình quốc phòng của Mỹ như công nghiệp quốc phòng, kinh tế và ngoại giao của Mỹ”, báo cáo viết.Báo cáo cũng nhấn mạnh sự tiến bộ của công nghệ máy bay không người lái của Trung Quốc. Báo cáo của Ban Khoa học quốc phòng thuộc Lầu Năm Góc cảnh báo, Bắc Kinh đang “kết hợp các nguồn tài nguyên không giới hạn với kiến thức công nghệ để đạt tới mức bằng hoặc vượt Mỹ trong phát triển các hệ thống không người lái trong tương lai”.
Tháng 9/2013, một máy bay không người lái “chắc chắn của Trung Quốc” lần đầu được phát hiện đang do thám ở biển Hoa Đông. Trung Quốc cũng tiết lộ 4 máy bay không người lái được phát triển trong năm 2013, trong đó có Ligian - máy bay tàng hình không người lái đầu tiên của Bắc Kinh.
Báo cáo được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel sử dụng ngôn ngữ mạnh hiếm thấy để cáo buộc Trung Quốc gây bất ổn trong khu vực, nhằm hiện thực hóa các yêu sách chủ quyền lãnh thổ của mình ở biển Đông và Hoa Đông. Sau khi báo cáo được đưa ra, Nhật Bản kêu gọi Trung Quốc tăng cường minh bạch chương trình quân sự của mình.Bộ Quốc phòng Mỹ cho rằng, nếu mua được Su-35 từ Nga, Trung Quốc sẽ đưa loại máy bay chiến đấu thế hệ mới này vào sử dụng trong giai đoạn 2016-2018. Một số chuyên gia nhận định, Su-35 sẽ tăng đáng kể sức mạnh của Không quân Trung Quốc trên biển Đông.
