Bà Lê Thi (tức Dương Thị Thoa) được nhiều người nhớ tới vì là một trong nhân chứng lịch sử trong lễ Tuyên ngôn độc lập. Bà là một trong hai người kéo là cờ đỏ sao vàng trong Ngày Độc lập 2/9 tại Quảng trường Ba Đình. Người kéo cờ cùng GS. Lê Thi là bà Đàm Thị Loan-vợ của đại tướng Hoàng Văn Thái. Bà Đàm Thị Loan qua đời năm 2010.
Bà Lê Thi thời trẻ “Đoàn phụ nữ Hàng Bông do cô Thi dẫn đầu đứng ngay ngắn, quần áo trắng tươm tất, chỉnh tề và rất trang nghiêm. Một cán bộ trong Ban tổ chức đến thông báo cử người lên kéo cờ. Các chị em đồng thanh đề nghị bà lên. Khi ấy, bà run lắm nên vẫn đứng yên. Mãi đến khi cán bộ xuống giục thì bà mới quyết định đi lên. Cùng kéo cờ với bà hôm đó là bà Đàm Thị Loan, người dân tộc Tày, vợ Đại tướng Hoàng Văn Thái...
Khi bài Quốc ca vừa kết thúc cũng là lúc lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên lễ đài, trong tiếng vỗ tay của hàng vạn người dân có mặt tại Quảng trường Ba Đình. Niềm vinh dự tự hào khiến bà mãi không quên”, trích trong phần giới thiệu của Bảo tàng về câu chuyện cô gái kéo cờ năm xưa.
Góc ký ức về Ngày độc lập, tại trưng bày "Ngày độc lập" do Bảo tàng Lịch sử quốc gia thực hiện. Ảnh: NGUYÊN KHÁNH Có mặt tại triển lãm về Cách mạng tháng Tám tại Bảo tàng Lịch sử quân sự hôm 18/8, ông Lê Minh Quốc-con trai GS.Lê Thi- kể rằng năm nay là năm đầu tiên GS. Lê Thi không tham gia các sự kiện kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Năm nào, bà cụ cũng được báo giới mời tới Quảng trường Ba Đình quay phim chụp ảnh, hoặc tới nhà hỏi thăm và nghe kể lại chuyện kéo cờ lịch sử. Tiếc rằng năm nay bà vắng mặt. Và giờ này, bà lỡ mất khoảnh khắc được chứng kiến dấu mốc 75 năm Ngày Độc lập của dân tộc.
Bà Đàm Thị Loan (trái) và bà Lê Thi hội ngộ tại Quảng trường Ba Đình Giáo sư Lê Thi được phong hàm Giáo sư Triết học, sau này khi nghỉ hưu bà là một trong số người sáng lập Trung tâm nghiên cứu phụ nữ và gia đình (Viện Gia đình và giới) và giữ chức Giám đốc cho tới khi nghỉ ngơi (1987-1999).
Con trai của GS. Lê Thi rất tự hào về người mẹ cả cuộc đời đi theo và cống hiến cho Cách mạng. Sau này bà dành cả cuộc đời để giảng dạy, nghiên cứu trong đó tập trung vào đề tài phụ nữ, có nhiều công trình và các tác phẩm trong lĩnh vực này như: 3 cuộc cách mạng và vấn đề giải phóng phụ nữ, NXB Phụ nữ 1976; Bác Hồ với phong trào phụ nữ Việt Nam, NXB Phụ nữ 1982; Tìm hiểu việc xây dựng chế độ làm chủ tập thể XHCN ở Việt Nam, NXB KHXH 1983; Vai trò gia đình trong việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam, NXB Phụ nữ 1998; Việc làm đời sống phụ nữ trong chuyển đổi kinh tế ở Việt Nam, NXB KHXH 1999; Cuộc sống của phụ nữ đơn thân ở Việt Nam, NXB KHXH 2002.
Gia đình xác nhận, bà Dương Thị Thoa (tức Lê Thi) sinh năm 1926, vừa qua đời sáng 28/8 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi. Lễ tang của GS. Lê Thi diễn ra ngày 1/9 tại Nhà tang lễ quốc gia số 5 Trần Thánh Tông.
