Trụ sở BAT - Vinataba. |
BAT - Vinataba có tổng vốn đầu tư 65 triệu USD, nằm trong top 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam. BAT - Vinataba bị truy thu thuế vì đã hưởng miễn giảm thuế ưu đãi không đúng như theo dự án đầu tư lập ban đầu và có hành vi thực hiện chuyển giá.
Theo Cục Thuế Đồng Nai, khi lập dự án đầu tư, Cty BAT- Vinataba đề nghị được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo Nghị định 24/2000 của Chính phủ về “Đầu tư vào địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn” với hình thức tổ chức đầu tư trực tiếp cho nông dân sản xuất để mua lại nguyên liệu thuốc lá.
Với chính sách này, Cty được miễn thuế TNDN trong 2 năm kể từ khi kinh doanh có lãi và giảm 50% thuế TNDN cho 3 năm tiếp theo.
Điều kiện để Cty được ưu đãi cũng đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định: Phải xây dựng và vận hành nhà máy chế biến thuốc lá sợi từ nguồn nguyên liệu trong nước và nhập khẩu, trong đó đảm bảo đến năm thứ 7 kể từ ngày nhà máy đi vào sản xuất, sử dụng ít nhất 40% nguyên liệu từ nguồn thuốc lá lá trong nước; Đào tạo hỗ trợ và giúp đỡ nông dân Việt Nam trồng thuốc lá trên cơ sở hợp đồng ký kết giữa doanh nghiệp với hộ nông dân.
Theo kết luận thanh tra thuế của Cục Thuế Đồng Nai, Cty đã không đáp ứng được 2 điều kiện trên. Công ty đã không mua lại nguyên liệu thuốc lá lá trên cơ sở hợp đồng ký kết giữa doanh nghiệp với các hộ nông dân mà chủ yếu mua lại từ các công ty khác.
Công ty không trực tiếp đào tạo, hỗ trợ và giúp nông dân Việt Nam trồng thuốc lá theo phương pháp hiện đại. Chỉ có năm 2008 chi ra 2,7 tỷ đồng thực hiện chương trình đào tạo cho kỹ thuật viên và nông dân nắm bắt thực tiễn nông nghiệp thế giới hiện đại để nghiên cứu áp dụng vào trồng thuốc lá. Các hỗ trợ khác đều mang tính gián tiếp.
Mặt khác, sản lượng thu mua nguyên liệu từ các công ty kinh doanh thuốc lá lá trong nước (không hẳn bằng nguồn thuốc lá do nông dân Việt Nam sản xuất) so với tổng nguyên liệu thuốc lá lá sử dụng hàng năm của công ty đạt rất thấp so với mục tiêu 40% theo giấy phép.
Đến năm 2008 giá trị mua chỉ đạt 126 tỷ/2.879 tỷ đồng (bằng 4,4%). Cục Thuế Đồng Nai khẳng định không chấp nhận cho công ty được hưởng ưu đãi thuế TNDN theo quy định của giấy phép.
Một nội dung thanh tra khác, về chi phí dịch vụ ký kết với công ty liên doanh nước ngoài (Cty liên kết): BAT marketing- Singapore (BAT MS), thanh tra thuế- Cục Thuế Đồng Nai xác định đây là khâu chuyển giá khống vì Cty không chứng minh được các tài liệu, hồ sơ.
Đây là khoản chi phí mà công ty cố tình chuyển thu nhập từ công ty có thu nhập chịu thuế suất cao sang công ty liên kết có thu nhập chịu thuế suất thấp ở nước ngoài. Do đó không thể chấp nhận đây là khoản chi phí hợp lý, hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế.