Làm đường
Chị Quỳnh tên đầy đủ là Nguyễn Thị Như Quỳnh, SN 1974, hiện đang là Phó ban Đoàn kết tập hợp Thanh niên tỉnh Đoàn Yên Bái.
Tốt nghiệp trường Cao đẳng Sư phạm Nhạc họa T.Ư, bạn bè cùng trang lứa đều không ngờ Quỳnh lại rẽ ngang xin vào làm việc tại tỉnh Đoàn Yên Bái, với tâm nguyện có cơ hội đi về với bà con dân tộc vùng cao. Những ngày bắt đầu với công việc mới, Quỳnh tự mày mò học tiếng Mông, rồi lặn lội đi về từng thôn bản làm công tác tình nguyện.
“Mỗi chuyến đi về tôi luôn bị ám ảnh bởi những đứa trẻ phải đánh vật với đói nghèo, đương đầu với nguy hiểm để được đến trường. Có những em như Giàng A Sử tại thôn Ngòi Lao, xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn phải mất hơn 4 tiếng đồng hồ để xuống núi tìm chữ. Cả bản chỗ Sử chỉ có mình em và một bạn nữa tên Lềnh là đủ quyết tâm đi học”, chị Quỳnh kể.
Những đứa trẻ trường tiểu học Kim Nọi muốn đến được trường phải đi băng rừng lội suối hàng tiếng đồng hồ. Mùa mưa lũ về nước suối dâng cao hầu như các em nghỉ học, muốn đến được lớp các em phải thay nhau ôm quần áo, sách vở bơi sông.
Sau nhiều lần trăn trở với kế hoạch làm đường, hè 2001, chị đã kêu gọi được đội thanh niên tình nguyện lên cắm bản 3 tháng làm nên con đường giao thông liên thông liên thôn nối liền bản Zào Xa với trường tiểu học Kim Nọi. Đồng bào nơi đây gọi đó là con đường chị Quỳnh. Nhờ có con đường chị Quỳnh, những đứa trẻ trường Tiểu học Kim Nọi thôi cảnh băng rừng, lội suối.
Viết báo và cho máu
Chị đã giúp 8 học sinh nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của tỉnh Yên Bái được nhận học bổng “Bạn tôi người vượt khó” với tổng trị giá 32.000.000 đồng. Đặc biệt, thông qua bài viết của mình, chị đã đem về cho Lương Thị Xuân, học sinh Trường THPT Văn Chấn suất học bổng “Tiếp sức đến trường” của báo Tuổi trẻ thành phố Hồ Chí Minh trị giá 5.000.000 đồng.
Chị được đánh giá là một trong những người viết không chuyên có nhiều học sinh được nhận học bổng nhất. Ngoài ra, với bài viết “Kiếm chữ từ chiếc cần câu”, chị còn giành cho riêng mình giải “Cầm viết vì học trò” do Báo Tuổi trẻ thành phố Hồ Chí Minh trao tặng.
“Tôi nhớ mãi ngày nhận được thông báo Yên Bái có 9 em được nhận học bổng “Bạn tôi người vượt khó” tôi đã hét òa lên vì vui sướng. Xem danh sách có đến 7 em do tôi viết giới thiệu. Tôi tra tìm tên của một trong 3 học trò rất giỏi, mồ côi cả cha mẹ trong một chuyến lật xe năm 2001 mà không thấy…
Tôi đã quay trở lại Trung tâm Bảo trợ Xã hội tỉnh Yên Bái tìm em Hờ A Lao phỏng vấn. Tôi ngồi ngay tại Trung tâm viết bài luôn cấp tốc gửi về Báo Tuổi trẻ… Cùng với những cuộc điện thoại khẩn thiết của tôi mà sau 4 giờ Ban công tác xã hội báo Tuổi Trẻ thông báo Hờ A Lao sẽ được nhận học bổng …”, chị kể lại.
Hoàng Đức Anh, cậu học sinh được chị Quỳnh giúp đỡ nhận học bổng tâm sự: “Chuẩn bị đi nhận học bổng, em chẳng biết phải mặc cái gì nên mặc một bộ quần áo nhăn như lò xo. Cô Quỳnh đến và mua tặng em hai bộ quần áo để em lên Thủ đô nhận học bổng cùng bạn bè”.
Chị Quỳnh thuộc nhóm máu A, nhóm máu chuyên cho. Có 10 em nhỏ đã được chị hiến máu cứu sống khi cần làm phẫu thuật. Em Trương Thị Hành, dân tộc Dao (Yên Thái, Văn Yên, Yên Bái) mắc bệnh huyết tán, suy tim và bệnh Bazsedow nặng. Gia đình quá nghèo không có điều kiện để mua máu truyền cho em, định phó mặc cho số phận. Nhận được tin đó vào một đêm mưa gió, chị đã lao ra khỏi nhà tình nguyện đến hiến máu cho em.
Bác sỹ Đặng Bạch Yến - Phó Khoa Huyết học Bệnh viên Đa khoa tỉnh Yên Bái, người 4 lần trực tiếp làm thủ tục lấy máu cho Quỳnh nói: “Nhóm máu của Quỳnh là nhóm máu A - nhóm máu quý hiếm thứ 2 nên bệnh nhân nào được Quỳnh cho máu đó là điều vô cùng may mắn”.